An difríocht idir athruithe ar: "Gaoth Dobhair"

Tá clú ar Ghaoth Dobhair mar go bhfuil an traidisiún Gaelach beo go fóill i measc na ndaoine aitiúla, idir sean-nósanna, ceol traidisiúnta, drámaíocht, cluichí Gaelacha agus an Ghaeilge. Meallann seo agus radharcra an cheantair cuid mhór turasóirí ó achan chearn den tír, go háirithe ó [[Tuaisceart Éireann|Thuaisceart Éireann]].<ref>http://www.irishabroad.com/Travel/Features/gweedore.asp</ref> Tá Gaoth Dobhair suite idir [[Na Rosann]] ó dheas agus [[Cloch Cheann Fhaola]] ó thuaidh, cuirtear ''na trí paróistí'' orthu agus cruthaíonn siad réigiún cultúrtha agus sóisialta ar leith, áit ina bhfuil Gaoth Dobhair mar phríomhcheantar do tionscal agus saol oíche.

Ní raibh daonra mór ann suas go dtí an [[19ú haois]] agus tuigtear go raibh caidreamh measartha maith idir na tionóntaí agus na tiarnaí talún. Tháinig laghdú mór ar chaighdeán an tsaoil le linn theacht na dtiarnaí talún úra san [[19ú haois]], go háirithe an Tiarna George Hill (1801-1879) agus a mhac Arthur. Threoraigh an sagart Seán Mac Pháidín muintir na háite agus iad ag troid leis na tiarnaí talún seo nuair a bunaíodh [[Conradh na Talún]] agus an Plean Feachtais. Ba é eachtra ''Marú an Mháirtínigh'' (An Cigire Dúiche William Martin) taobh amuigh de theach pobail [[Dhoirí Beaga]] buaicphointe Chogadh na Talún i nGaoth Dobhair.<ref>{{Lua idirlín|url=http://crannog.ie/gaoth-dobhair/stair/|teideal=Stair {{!}} Comharchumann Forbartha Ghaoth Dobhair|language=en-GB|dátarochtana=2019-07-16}}</ref>

Tá cúig bhunscoil i nGaoth Dobhair, sna bailte fearainn seo a leanas: Doirí Beaga, An Bun Beag, Mín an Chladaigh, Dobhar agus An Luinneach. Is í [[Pobalscoil Ghaoth Dobhair]] an t-aon mheánscoil sa pharóiste. Bunaíodh ían sascoil bhliaini [[1977]]1973. arBhí an Luinnigh,scoil idir dhá fhoirgnimh (Ard Scoil Mhuire agus isAn Gairm Scoil) go dtí 1980 nuair a tógadh scoil úr ar an Luinnigh. Is é NoelSéamus Ó GallchóirBriain atá ina phríomhoide inti, agus tá suas le 400 scoláire ag freastal ar faoi latháir. Cuirtear an t-oideachas seo uilig ar fáil fríd mheán na [[Gaeilge]] agus déanann na mic léinn na scrúduithe stáit i nGaeilge.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.psgd.ie/ar-scoil/culra-na-scoile/|teideal=Cúlra na Scoile|language=wp-dev-ga|work=Pobalscoil Ghaoth Dobhair|dátarochtana=2019-07-16}}</ref>

Sa bhliain [[2004]] d'oscail [[Ollscoil na hÉireann, Gaillimh]] ionad ''Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge'' le hoideachas tríú leibhéal a chur ar fáil fríd mheán na Gaeilge do mhuintir na háite.<ref>http://acadamh.ie/acadamh/ionaid/gaothdobhair/</ref>

Ar chósta Ghaoth Dobhair tá cuid mhór tráigheanna agus aillte le fáil, chomh maith le hoileáin cosúil le [[Toraigh]] agus [[Gabhla]] agus na caoráin atá forleathan timpeall na háite. Taobh le Gabhla tá na hoileáin Iomphainn, Inis Meán agus Inis Oirthear.

Tá aird [[An Domhan|an domhain]] tarraingthe ag ceoltóirí Ghaoth Dobhair ar an pharóiste. Cruthaíodh an grúpa ceoil [[Clannad]] sa bhliain [[1970]], agus ó shin tá breis agus 20 milliún ceirnín díolta acu. Thosaigh an grúpa [[Altan]] i nGaoth Dobhair fosta, agus tagann an príomhamhránaí [[Mairéad Ní Mhaonaigh]] ó Chois Claidí. Is dócha gurb í Eithne Ní Bhraonáin, nó [[Enya]] ab fhearr aithne uirthi, an ceoltóir is clúití ó Ghaoth Dobhair, thosaigh sí ar stáitse Amharclann Ghaoth Dobhair le linn a hóige agus anois tá níos mó ná 75 milliún ceirnín díolta aici. Tá clú agus cáil ar cheoltóirí eile on pharóiste, is iad [[Aoife Ní Fhearraigh]], Brídín Brennan, Maria McCool, Gearóidín Breathnach, [[Na Casaidigh]], Proinsias Ó Maonaigh, agus Seamus McGee. Bhí nasc mór ag Gaoth Dobhair leis an ghrúpa [[Skara Brae]] fosta. Tá dhá chór ghníomhacha sa pharóiste, Cór Mhuire Dhoirí Beaga (faoi stiúr Mháire 'Baba' Bn. Uí Bhroanáin agus Eibhlín Nic Suibhne) agus Cór Thaobh a' Leithid (faoi stiúr [[Doiminic Mac Giolla Bhríde|Doimnic Mac Giolla Bhríde]]). Tá albaim eisithe ag an dá dhream.

Bíonn ''[[Scoil Gheimhridh Frankie Kennedy]]'' ar siúl gach bliain úr i nGaoth Dobhair in ómós don cheoltóir aithnidiúil Frankie Kennedy ó [[Bhéal Feirste]] ó dhúchas, a bhí pósta ar [[Mhairéad Ní Mhaonaigh]] go dtí go bhfuair sé bás le hailse in [[1994]].

Tá traidisiún fada aisteoireachta sa phobal agus bhí an-cháil ar Aisteoirí Ghaoth Dobhair agus ar [[Amharclann Ghaoth Dobhair]] ar feadh na mblianta.