|
== Modhanna ==
[[File:Nash-session.jpg|thumb|Seisiún ceoil]]
Blianta ó shin ní raibh aon nótaí ceoil ann toisc gurgo seinntear gach rud de ghlanglan mheabhair. Ní raibh na ceoltóirí in ann nótaí a léamh san am atá caite, afacháfach sa lá atá inniu ann is féidir nótaí do na hamhráin a fháil má freastlaíonnbhfreastlaíonn tú ar ghrúpa cheoilceoil nó is féidir nótaí a fháil ar an idirlíon freisin.
Baintear úsáid as réimse leathan uirlisí chun ceol tradisiúntatraidisiúnta a sheinm. Úsáidtear an [[Feadóg stáin|fheadóg stáin]] agus an fheadóg mhór (feadóg adhmad), an bainseó agus , an [[maindilín]], na phíopaípíopaí uillinne agus [[Píb mhála|píopaí (mála)]], an [[bodhrán]] agus an [[consairtín]] agus úsáidtear an [[Giotár|giotargiotár]] agus an pianó sa cheol traidisiúnta nua-aimseartha. Tá fiannaise ann go raibh daoine ag seinntseinm fidil san 8ú haois chomh maith.
== Stíl an cheoil ==
De ghnáth bíonn stíl áirithe ag baint le hamhráin a bhaineann le ceol traidisiúnta na hÉireann. Bíonn na hamhrán briste síos iin ndádhá páirtpháirt. Seinntear an chéad chuid (Part A) agus an dara páirt (Part B) agus seinntear an dá chuid faoi dhó. Bíonn foirm AABB ag baint leis na hamhráin traidisiúnta agus seinneann na ceoltóirceoltóirí an fhoirm trí huaire. cialaíobbCiallaíonn sibsin ggo seinntear an amhráint-amhrán mar AABB, AABB, AABB. <ref>{{Luaigh foilseachán|title=The Irish fiddle book : the art of traditional fiddle-playing|url=http://worldcat.org/oclc/474798885|publisher=Ossian Publications|date=2001|oclc=474798885|author=Cranitch, Matt}}</ref> Bíonn foirm difriúildhifriúil ag baint leleis na réimseréimsí éagsúla amhráin atá ann.
Is féidir [[Cornphíopa|cornphiopaicornphiopa]] (amchomhartha 4/4), [[Polca|polcaí]] (amchomhartha 2/4), [[Port (ceol)|poirt]] (amchomhartha 12/8), port luascadh (amchomhartha 9/8), port dúbailte (amchomhartha 6/8) agus foinn a sheinntsheinm ina mbíonn foirm difriúla acu agus bíonn na hamchomharthaí difriúla ag baint leo freisin.
== Ceoltóirí agus Grúpaí ==
Bhí clú agus cáil bainte amach ar feadh na bliantamblianta ag ''[[The Chieftains]]'', grúpa a chloíannchloíonn leis an bhfíor traidisiún ach atá ag éirí aosta anois.
Tá ceoltóirí nua-aimseartha cosúil leis an sár-amhránaísáramhránaí, [[Liam Ó Maonlaí]], ag taiscéal a gceird agus go nádúrtha tá tionchar mór orthu ón popcheoilbpopcheol agus ceol tíre ó thíortha eile. Grúpaí eile mór le rá is ea ''[[Clannad]]'', ''[[Dervish]]'' agus ''[[Kíla]]''. Ceoltóirí eile clúiteacha is iad [[Máire Ní Bhraonáin|Máire Brennan]] agus [[Altan]].
Grúpa eile a bhfuil cliúclú agus cáil bainte lena hainm ná 'Fusion Fighters'. Is grúpa ceoil iad a théann ag taistil timpeall an domhain. Bíonn siad ag iarraidh teachtaireachtaí faoin laelá inniu (agus chun tacaíocht a thabhairt do dhaoine agus chun daoine a chur ar eolas faoi fadhbannafhadhbanna an lae inniu) a chur chun cinn. Cuireann siad taispeantasaí agus ceolchoirm ar siúl do daoinedhaoine ar fud an domhain. Tá breis is caoga rinceoirí profisiúntaproifisiúnta acu, chomh maith leis níos mó ná fiche ceoltóirí a sheineannsheinneann ceol traidisiúnta dóibh agus na céadta scoláire á n-obair leo ar fud an domhain.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.fusionfightersdance.com/fusion-fighters.html|teideal=Fusion Fighters About|language=en|work=FUSION FIGHTERS|dátarochtana=2020-02-16}}</ref>
Ceoltóir eile a sheineannsheinneann ceol traidisiúnta a bhfuil cliúclú agus cáil lena n-ainmneacha ná Sharon Shannon, Deasúin ó Donghaile (Dezi Donnelly) agus Séamus Mac Giolla Mhuire (Jim Murray). SeineannSeinneann Dezi an fhidil agus seineannseinneann Jim murrayMurray an giotar. Sheinn siad amhráin lena chéile ag ceolchoirm 'Celtic Connections' sa bhliain 2011.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.bbc.co.uk/search?q=dezi+donnelly+jim+murray&sa_f=search-product&scope=|teideal=BBC - Search results for dezi donnelly jim murray|language=en-GB|work=www.bbc.co.uk|dátarochtana=2020-02-16}}</ref> SeineannSeinneann Sharon Shannon an bhosca ceoil agus sheinn sí ag an gceolchoirm 'Celtic Connections' i 2011 freisin. <ref>{{Lua idirlín|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/p00k4kn6|teideal=BBC ALBA - Cuirm @ Celtic, 2011, Sharon Shannon, Cuirm @ Celtic: 2011 - Sharon Shannon|language=en-GB|work=BBC|dátarochtana=2020-02-16}}</ref>
Tá Sharon Shannon á seinntseinm cheolchoirmeacha in Éirinn, Ceanada agus Stáit Aontaithe Meiriceá i mbliana agus i 2021.<ref>{{Lua idirlín|url=http://sharonshannon.com/tour/|teideal=Tour Dates SharonShannon.com|language=en-US|dátarochtana=2020-02-16}}</ref>
Chomh maith leis ceoilceol traidisiúnta a sheinm tá go leor amhránaí ann a bhfuil cáil acu tríd an stíl 'Sean - Nós' a chanadh. Is féidir [[Nioclás Tóibín (amhránaí)|NioclasNioclás Toibin]] (Gael Linn) an stíl Sean - Nós CuigeCúige Mumhain a chanadh. Is féidir Eibhlís Ní Shuilleabháin an stíl a chanadh freisin.
== Foghlaim an Cheoil traidisiúnta ==
Tá go leor grúpaí cheoil ann a mhúineann ceoil traidisiúnta do dhaoine a bhfuil fonn orthu uirlisí a fhoghlaim. Is í 'Craobh Sean Tracey CCÉ' (CCÉ = Comhaltas Ceoltóirí Éireann) ceann do na grúpaí sin.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.seantreacycce.com/|teideal=Seán Treacy CCÉ|language=en-US|work=Seán Treacy CCÉ|dátarochtana=2020-02-17}}</ref> Tá an ghrúpa seo lonnaithe i gContae Baile Átha Cliath. Cuireann siad rangann ceoil traidisiúnta, rannganna rince agus ranganna canadh ar siúl d'aon duine go maith leo freastal ar na ranganna. Is féidir le haon duine ar aon aois freastal ar na ranganna sin freisin.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.seantreacycce.com/the-branch|teideal=What we do|language=en-US|work=Seán Treacy CCÉ|dátarochtana=2020-02-17}}</ref>
<br />
== Féach freisin ==
| 