An difríocht idir athruithe ar: "Meiningíteas"

Content deleted Content added
Dexbot (plé | dréachtaí)
m Removing Link GA template (handled by wikidata)
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:Symptoms of Meningitis.png|mion]]
Buaileann an galar seo daoine óga de bharr galrú le [[Víreas|víris]] nó [[Baictéar|baictéir]]. Is marfaí ar fad an galrú le baictéir ná an galrú le víris. Bíonn baictéir éagsúla ciontach as. Sa tír seo mhéadaigh an líon cásanna de mheiningíteas baictéir ó 131 i [[1990]] go dtí 241 i [[1995]] agus 380 i [[1996]]. Sa bhliain sin bhuail an galar 6.9 duine as gach 100,000 den daonra, i gcomparáid le 3 as gach 100,000 sa [[An Bhreatain|Bhreatain]]. Tógann na trialacha diagnóise an-chuid uaireanta an chloig, rófhada d'othair óga. Ó am go chéile faigheann páiste óg bás taobh istigh de 12 uair i ndiaidh tús na siomtóm: urlacan, [[teocht]] ard, [[tinneas]] géar cinn, dolúbthacht muiníl, col le [[solas]] geal (fótafóibe), codlatacht, taomanna, is cóma. Tá an-iarracht ar siúl triail nua á fhorbairt chun an [[diagnóis]] a bhrostú. Tógtar sampla [[Fuil|fola]] ón othar, agus measctar páirteagail an-bheaga laitéise, atá clúdaithe le [[Antashubstaintí|hantashubstaintí]] meiningítis, ann. Bíonn antashubstantaí éagsúla in úsáid ar shamplaí éagsúla fola. Má bhíonn meiningíteas baictéir sa bhfuil, imoibríonn an hantashubstaintí leis an [[antaigin]] chuí sna baictéir, fiú má tá [[frithbheathaigh]] tógtha ag an othar. Greamaíonn na páirteagail laitíse a bhfuil antaigin orthu le chéile. Úsáidtear tonn ultrafhuaime a sheoltar tríd an sampla fola chun an greamú is an teacht le chéile seo a dheifriú. Muna mbíonn aon antaigin sa bhfuil, ní tharlaíonn aon teacht le chéile. Leis [[An Triail|an triail]] seo, tá dóchas ann gur féidir an saghas meiningítis a aithint taobh istigh de nóiméid. Chuirfeadh sé seo le héifeacht na gcóracha [[míochaine]] agus laghdódh marfacht an ghalair.
Buaileann an [[galar]] '''meiningíteas''' daoine, daoine óga go háirithe, de bharr galrú le [[Víreas|víris]] nó [[Baictéar|baictéir]].
 
Is marfaí ar fad an galrú le [[baictéir]] ná an galrú le víris. Bíonn baictéir éagsúla ciontach as.
{{Fréamh an Eolais}}
[[Íomhá:Meninges-en.svg|clé|mion]]
 
== Diagnóis ==
Tógann na trialacha diagnóise an-chuid uaireanta an chloig, rófhada d'othair óga. Ó am go chéile faigheann [[Leanbh|páiste]] óg bás taobh istigh de 12 uair i ndiaidh tús na siomtóm: urlacan, [[teocht]] ard, [[tinneas]] géar cinn, dolúbthacht [[Muineál|muiníl]], col le [[solas]] geal (fótafóibe), [[Codladh|codlatacht]], taomanna, is [[cóma]].
[[Íomhá:Bacterial Meningitis.jpg|clé|mion|Meiningíteas baictéarach]]
Tá an-iarracht ar siúl triail nua á fhorbairt chun an [[diagnóis]] a bhrostú. Tógtar sampla [[Fuil|fola]] ón othar, agus measctar páirteagail an-bheaga [[Laitéis|laitéise]], atá clúdaithe le [[Antashubstaintí|hantashubstaintí]] meiningítis, ann. Bíonn antashubstantaí éagsúla in úsáid ar shamplaí éagsúla fola.
 
== Cóir leighis ==
Má bhíonn meiningíteas baictéir sa bh[[Fuil|fuil,]] imoibríonn an hantashubstaintí leis an [[antaigin]] chuí sna baictéir, fiú má tá [[frithbheathaigh]] tógtha ag an othar. Greamaíonn na páirteagail laitíse a bhfuil [[antaigin]] orthu le chéile.
[[Íomhá:Meningitis - Lumbar puncture.jpg|clé|mion|P[[Polladh lumbach|olladh lumbach]] sa bhliain 1913]]
Úsáidtear tonn ultrafhuaime a sheoltar tríd an sampla fola chun an greamú is an teacht le chéile seo a dheifriú. Muna mbíonn aon antaigin sa bhfuil, ní tharlaíonn aon teacht le chéile. Leis [[An Triail|an triail]] seo, tá dóchas ann gur féidir an saghas meiningítis a aithint taobh istigh de nóiméid. Chuirfeadh sé seo le héifeacht na gcóracha [[míochaine]] agus laghdódh marfacht an ghalair.
 
== In Éirinn ==
In Éirinn mhéadaigh an líon cásanna de mheiningíteas baictéir ó 131 i [[1990]] go dtí 241 i [[1995]] agus 380 i [[1996]]. Sa bhliain sin bhuail an galar 6.9 duine as gach 100,000 den [[daonra]], i gcomparáid le 3 as gach 100,000 sa [[An Bhreatain|Bhreatain]].
 
== Tagairtí ==
{{reflist}}{{Fréamh an Eolais}}
{{síol}}
[[Catagóir:Galair thógálacha]]