An difríocht idir athruithe ar: "Imeacht na nIarlaí"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[File:Flight_of_Earls_(1607).svg|thumb|350px220x220px|<center>Imeacht na nIarlaí {{nowrap|([[ShareMap:public/Flight of Earls (1607)|léarscáil]])}}|alt=]]
Ainm coitianta is ea "'''Imeacht na nIarlaí'''" ar imeacht [[Aodh Ó Néill|Aodh Uí Néill]] (Iarla Thír Eoghain) agus [[Aodh Rua Ó Dónaill|Ruairí Uí Dhomhnaill]] (Iarla Thír Chonaill), sa bhliain 1607 agus suas le 100 duine eile in éindí leo.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/seandalaiocht-sa-seomra-ranga-lamhleabhar-.pdf|teideal=Lámhleabhar|údar=cogg.ie|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref> Chuir na h[[Uaisleacht|uaisle]] Gaelacha fúthu ar an [[Mór-roinn|Mór Roinn]], go háirithe i dtíortha [[Caitliceachas|Chaitlicigh]] na h[[an Eoraip|Eorpa]], ar nós na [[an Fhrainc|Fraince]] agus na [[an Spáinn|Spáinne]]. Teitheadh na nIarlaí mar a thugtar air freisin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/2.663/anluain-imeacht-an-iarla-1.1291524|teideal=Anluain Imeacht an Iarla|údar=irishtimes.com|dáta=Ean 24, 2007|dátarochtana=2020}}</ref>
Tar éis [[Cath Chionn tSáile|Chath Chionn tSáile]] i [[1601]], chúlaigh taoisigh na n[[Gael]] go [[Cúige Uladh]], agus ghéilleadar do na Sasanaigh i [[1603]]. Tugtar '''Imeacht na nIarlaí''' ar an eachtra seo.
 
Éascaíodh [[Plandáil Uladh]] dá barr.
 
== Cúlra ==
Ba iad [[Aodh Ó Néill]], iarla [[Contae Thír Eoghain|Thír Eoghain]], agus [[Aodh Rua Ó Domhnaill]] na cinnirí a bhí ar na Gaeil le linn [[Cogadh na Naoi mBliana|Chogadh na Naoi mBliana]].
 
Tar éis [[Cath Chionn tSáile|Chath Chionn tSáile]] i [[1601]], chúlaigh taoisigh na n[[Gael]] go [[Cúige Uladh]], agus ghéilleadar do na Sasanaigh i [[1603]]. Tugtar '''Imeacht na nIarlaí''' ar an eachtra seo.
Sa bhliain [[1607]], sheol triúr Taoiseach Gaelach, [[Aodh Ó Néill]], Ruairí Ó Domhnaill agus Cúchonnacht Mag Uidhir, amach as [[Ráth Maoláin|Cuan Suillí Móire]] chun na deoraíochta. D'imigh Ó Domhnaill chun [[An Spáinn|na Spáinne]] áit a bhfuair sé bás.
 
Lean na coilínithe orthu á gciapadh áfach mar gur shíl siad go raibh an Leasrí ró-bhog ar na daoine a chuir cogadh orthu, agus sa deireadh bheartaigh Ó Néill agus Ruairí Ó Domhnaill, a bhí ina chomharba ar Aodh Rua, ar imeacht as a dtailte.
[[Íomhá:Lough Swilly - panoramio.jpg|clé|mion|[[Loch Suilí]]]]
 
== Imeacht ==
Ba é Cúchonnacht Mag Uidhir, Tiarna Fhear Manach, a d'eagraigh an turas. Tháinig long Bhriotánach go [[Loch Suilí]] i bhfíorthuaisceart na tíre, agus tugadh nócha duine ar bord chun na Spáinne. D'imigh Ó Domhnaill chun [[An Spáinn|na Spáinne]] áit a bhfuair sé bás.
 
TugtarAr Imeachtan [[14 Meán Fómhair]] [[1607]], sheol na nIarlaítaoisigh ardeireanacha anamach eachtraas [[Ráth Maoláin|Cuan Suillí Móire]] sinchun na deoraíochta. Chuaigh siad as sin chun [[An Róimh|na Róimhe]], áit a bhfuair Ó Néill bás i [[1616]]. Chuir na huaisle Gaelacha fúthu ar an Mór Roinn, go háirithe i dtíortha [[Caitliceachas|Chaitlicigh]] na h[[an Eoraip|Eorpa]], ar nós na [[an Fhrainc|Fraince]] agus na [[an Spáinn|Spáinne]].
 
== Naisc ==
 
* [[Tadhg Óg Ó Cianáin]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.historyireland.com/early-modern-history-1500-1700/cuntas-thaidhg-ui-chianain-ar-thuras-deoraiochta-na-dtaoiseach-ultach-1607-8/|teideal=Cuntas Thaidhg Uí Chianáin ar Thuras Deoraíochta na dTaoiseach Ultach, 1607–8|údar=historyireland.com|dáta=|dátarochtana=2020}}</ref>
* [[Tadhg Óg Ó Cianáin]]
 
== Naisc Sheachtracha ==