An difríocht idir athruithe ar: "Conradh na Talún"
Content deleted Content added
Leathanach nua: Eagraíocht polaitíochta ab ea é '''Conradh na Talún''' (Béarla: Irish National Land League) a bhí gníomhach in Éirinn san 19ú haois, a bhí ag iarraidh cab... |
Guliolopez (plé | dréachtaí) m Merge from Conradh Talún |
||
Líne 1:
Eagraíocht polaitíochta ab ea é '''Conradh na Talún''' ([[Béarla]]: Irish National Land League) a bhí gníomhach in [[Éire|Éirinn]] san [[19ú haois]], a bhí ag iarraidh cabhair a thabhairt do na feirmeoirí tionóntacha sa tír.
Ar an [[20 Aibreán]], [[1879]], bhí an chéad ollchruinniú ag feirimeoirí i mBaile na hÉireann in aice [[Clár Clainne Mhuiris]], i g[[Contae Mhaigh Eo]], deirtear go raibh suas le 20,000 daoine i láithir. Tar eis an chruinniú seo búnaíodh chonradh talún áitiúl le iarrachtaí a chuir ar mbún le cíosann ró ard a isliú, go háirith i Maigh Eó agus [[Cúige Chonnacht]].
Bhí páirt lárnach ag an gConradh i [[Cogadh na Talún]] a bhí ar siúl idir [[1880]] agus [[1882]]. Nuair a bhí an eachtra seo thart, chuir Parnell tús le [[Léig Náisiúnta na hÉireann]], a bhí bunaithe air.▼
Bunaíodh ''Conradh Talún Náisiúnta na hÉireann'' i m[[Baile Átha Cliath]] ag Óstán an Impireacht, ar [[21 Deireadh Fómhair]] [[1879]], le [[Charles Stewart Parnell]] ina uachtarán agus [[Mícheál Dáibhéad (polaiteoir)|Mícheál Dáibhéad]], [[A.J. Kettle]] agus [[Thomas Brennan]] ina rúnaithe. Feachtasóir tábhachtach eile ab ea é [[John Dillon]].
Luaigh rúin an chruinniú príomhaidhm an Chonradh, sé sin:
:''...Ar dtús, isliú a fháil ar cíosanna éagóracha; ''
:''sa dara háir, le chabhair a thabhairt do áititheoirí an talún an talamh a bheith mar úinéirí ar an talamh.''
:''...Go bhféadhfadh aihdm an Chonradh a fháil trí tacaíocht a thabhairt do fheirimeoirí; trí chosaint na fheirimeoirí a dhiultaíonn cíosanna éagóracha a íoc; trí obair ar ailt Bright sna achtanna talún i rith an Gheimhridh; agus trí leasuithe a fháil ar na dlíthe le baint talún, ionas go bhféadfadh tionónta a bheith mar úinéir de bhárr íoc an chíos ar feadh cúpla bliana.''
Thaistil baill den chonradh go dtí na [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]], le airgid a bhailiú, Charles Stewart Parnell, [[John Dillon]], Mícheál Dáibhéad, ina measc. Bunaíodh brainsí i Albain.
Bhí páirt lárnach ag an gConradh i [[Cogadh na Talún]] a bhí ar siúl idir [[1880]] agus [[1882]].
Roghnóidh an Chonradh cíos cothrom agus spreag a thabhairt chuig a chuid baill an praghas chuir os chomhair Tiarna Talún. Dá ma rud é gur dhiultóidh an Tiarna Talún, íochfadh an tionónta an cíos chuidg an chonradh agus ni bhfaighfeadh an Tiarna Talún aon airgid.
Sampla amhain ná an canóin Ulick Burke, baill den Eaglais Caitliceach, ar deireadh isligh se a chuid cíosanna 25%. Ach bhí tiarnaí Talúin a throid in aigheadh na bearta seo agus bhí dúnmharú ar na dhá taobhanna. Go ginirealta bhí Constáblacht Ríoga na hÉireann ar taobh na Tiarnaí Talún. Ar dtús báire ní raibh aon fadhbanna réiligiún le chruinnithe an chonradh ar siúl i Lóistín Oráiste, ach chuireadh stop le seo, nuair a chuigh na Tiarnaí Talúin i bhfheidh ar an tOrd Oráisteach.
▲
Le cúpla deichnúra i ndiadh bunú an chonradh, de bhárr tionchar fír cósúile le [[William O'Brien]], bhí feabhas ar an saol do fheirimeoirí, agus go háirithe i ndiadh Acht an Lucht oibre [[1906]] agus [[1911]], bhí an talamh i láimhe na fheirmeoirí beaga in ionad na Tiarnaí Talamh lena lán talamh.
{{síol}}
[[Catagóir:Stair na hÉireann]]
| |||