An difríocht idir athruithe ar: "Diego Maradona"

Content deleted Content added
RIP
No edit summary
Líne 26:
}}
 
Is iar-imreoir agus [[traenálaí]] [[sacar|peile]] ón [[an Airgintín|Airgintín]] é '''Diego Armando Maradona''', a rugadh i m[[Buenos Aires]] ar an [[30 Deireadh Fómhair]], [[1960]] - [[25 Samhain]] [[2020]]). Bhí sé ar dhuine de na himreoirí is fearr agus is cáiliúla riamh, a d'imir le roinnt de na chlubanna is mó ar domhaindomhan agus a bhí ina chaptaen nuair a bhuaigh an fhoireann náisiúnta [[Corn Sacair an Domhain|Corn an Domhain]] sa bhliain 1986.
 
Roghnaíodh mar Imreoir an Chomórtais é, agus na rudaí a chuimhnítear is mó ná an cúl iontach a fuair sé in aghaidh Shasana, agus an cúl conspóideach "Lámh Dé" sa chluiche céanna.
 
== Tús a shaoil ==
Tháinig Diego Maradona chun saoil sa chathair [[Lanús]], ach tógadh i Villa Fiorito é - sluma ar imeall theas Bhuenos[[Buenos Aires|Bhuenos Aire]]<nowiki/>s. Is eisean an chéad de triúr mac agus triúr iníon a rugadh le tuismitheoirí bochta, arbh as Cúige Corrientes dóibh ó dhúchas. Bhí a bheirt dheartháir, Hugo (nó el Turco mar atá aithne air) agus Eduardo (Lalo) - ina bpeileadóirí gairmiúla chomh maith.
 
Agus é deich mbliana d'aois, tugadh faoi deara ag scabhta é agus é ag imirt le club a chomharsanachta Estrella Roja. Bhuaigh sé ait rialta i bhfoireann sóisir de chuid [[Argentinos Juniors]] as Bhuenos Aires, Los Cebollitas ('Na hOinniúin Beaga') mar a ghlaoitear orthu.

Bhíodh sé de nós aige, mar bhuachaill liathróide óg dhá bhliain d'aois, a chumas agus chleasacha peile a thaispeáint don lucht féachana ag leath ama sna chluichí móra.
 
== Gairm chlub ==
Thiar sa bhliain [[1976]] a thosaigh Maradona ag imirt le Argentina Juniors, sular bhog sé ar aghaidh chuig [[Club Atlético Boca Juniors|Boca Juniors]], áit inar bhuaigh sé craobh sa bhliain [[1980]].

Thóg sé céim an-mhór sa bhliain [[1981]] nuair a d'aistrigh sé go [[F.C. Barcelona]] sa Spáinn. Bhain sé an [[Copa del Rey]] amach le Barça, ach chuir gortuithe go mór as dó, agus níor éirigh ró-mhaith leis ann.

Sa bhliain [[1984]], shínigh sé le [[Società Sportiva Calcio Napoli|Napoli]], club [[an Iodáil|Iodálach]] gan bhua in aon chomórtas le seasca bliain. Is ansin a shroich Maradona bhuaic a ghairmréime, ag buachan an ''[[Serie A|scudetto]]'' Iodálach dhá uair, i [[1986]]-[[1987]] agus [[1989]]-[[1990]], an [[Corn UEFA]] i [[1989]], an ''[[Coppa Italia]]'' i [[1987]] agus an ''Supercopa Italiana'' i [[1990]].

D'fhág sé an Iodáil i [[1991]], ag dul go [[Sevilla FC]] sa [[an Spáinn|Spáinn]]. I [[1993]] d'fhill sé ar an Airgintín, ag imirt le Newell's Old Boys, roimh dul ar ais go Boca Juniors, áit a d'éirigh sé as an bpeil ar [[30 Deireadh Fómhair]] [[1997]].
 
== Gairm idirnáisiúnta ==
Line 44 ⟶ 52:
 
=== Corn Domhanda 1982 ===
Ghlac Maradona áit ina chéad Chorn Domhanda sa [[An Spáinn|Spáinn]] sa bhliain 1982. Bhí na curaidh Airgintín ag cosaint an choirn a bhuadar sa bhliain 1978, ach chailleadar in éadan na [[An Bheilg|Beilge]] sa chéad bhabhta. Cé go raibh buanna cuimsitheacha acu in aghaidh na hUngáire agus na Salvadóire chun áit sa dara bhabhta a bhaint amach, fuair an Bhrasaíl agus an Iodáil an ceann is fearr orthu chun bata agus bóthar a thabhairt dóibh. D'imir Maradona gach nóiméad de gach cluiche, ag aimsiú dhá chúl i gcoinne na hUngáire, ach seoladh ón pháirc é le cárta dearg agus iad ag tabhairt aghaidh ar an Bhrasaíl de bharr droch-imirt tromchúiseach.
 
=== Corn Domhanda 1986 ===
[[File:Maradona cup azteca.jpg|thumb|right|250px|Diego Maradona, 1986.]]
Bhí Maradona ina chaptaen agus an imreoir ab fhearr i bhfoireann na hAirgintíne a bhuaigh an corn sa bhliain 1986, ag buachan an chluiche ceannais in aghaighaghaidh na Gearmáine Thiar i Meicsiceo. Le linn an choirn ar fad, chruthaigh Maradona é féin mar sár-imreoir fuinniúil an chomórtas. Uair amháin eile, d'imir sé gach nóiméad de chluichí na tíre, ag gnóthú chúig chúl agus ag cruthú chúig chúl do chomh-imreoirí eile. Leis a dhá chúl sa bhua i gcoinne Shasana sa chluiche ceathrú ceannais, bhí Maradona daingnithe mar laoch an spóirt.
 
Imríodh an cluiche seo le [[Cogadh na nOileán Fháclainne]] mar chúlra idir an Airgintín agus an [[Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann|Ríocht Aontaithe,]] agus bhí mothúcháin den sórt fós san aer le linn an chluiche ar fad. Bhí an imirt cothrom nuair a bhuail Maradona le liathróid ard sa bhosca, agus críochnaíodh an liathróid in eangach na Sasanach. Bhí na Sasanaigh ar buile mar dealraíodh gur le lámh Maradona a cuireadh an liathróid sa chúl, rud a cruthaíodh níos déanaí. Maidir le Maradona féin, níor admhaigh seisean gur bhain sé feidhm mí-dhleathach as a lámh, ach mar a dúirt sé "beagán de cloigeann Maradona agus beagán de lámh Dé". "Lamh Dé" a tugadh air as seo amach nó "La mano de Dios." Sheas an cúl in aon chor, rud a chruthaigh clampar i [[Sasana]] a mhairfeadh ar feadh na blianta fada. Sa deireadh, ar an 22 Lúnasa 2005 dúirt Maradona go rinne sé an feall d'aon ghnó, agus bhí a fhios aige láithreach bonn gur cúl mí-dhleathach a bhí ann.
 
Cé gur chothaigh an chéad chúl an-díospóireacht agus conspóide, bhí gach duine ar aon tuairim faoin dara chúl, a roghnaíodh níos déanaí mar an ceann is fearr riamh i [[stair]] an choirn. Ní raibh cúrsaí socraithe síos fós nuair a ghlac Maradona seilbh ar an liathróid thiar ina leath féin. Thiontaigh sé go tapa sular rith sé níos mó ná leath den ghort leis an liathróid faoi smacht aige, ag druibleáil thar chúigéar imreoirí Sasanacha (Peter Beardsley, Steve Hodge, Peter Reid, Terry Butcher, agus Terry Fenwick) sular bhuail sé an liathróid thar Peter Shilton sa chúl. Vótáladh mar "Chúl na hAoise" ag pobalbhreith de chuid [[FIFA]] sa bhliain 2002.
Imríodh an cluiche seo le Cogadh na nOileán Fháclainne mar chúlra idir an Airgintín agus an Ríocht Aontaithe, agus bhí mothúcháin den sórt fós san aer le linn an chluiche ar fad. Bhí an imirt cothrom nuair a bhuail Maradona le liathróid ard sa bhosca, agus críochnaíodh an liathróid in eangach na Sasanach. Bhí na Sasanaigh ar buile mar dealraíodh gur le lámh Maradona a cuireadh an liathróid sa chúl, rud a cruthaíodh níos déanaí. Maidir le Maradona féin, níor admhaigh seisean gur bhain sé feidhm mí-dhleathach as a lámh, ach mar a dúirt sé "beagán de cloigeann Maradona agus beagán de lámh Dé". "Lamh Dé" a tugadh air as seo amach nó "La mano de Dios." Sheas an cúl in aon chor, rud a chruthaigh clampar i Sasana a mhairfeadh ar feadh na blianta fada. Sa deireadh, ar an 22 Lúnasa 2005 dúirt Maradona go rinne sé an feall d'aon ghnó, agus bhí a fhios aige láithreach bonn gur cúl mí-dhleathach a bhí ann.
 
== Tagairtí ==
Cé gur chothaigh an chéad chúl an-díospóireacht agus conspóide, bhí gach duine ar aon tuairim faoin dara chúl, a roghnaíodh níos déanaí mar an ceann is fearr riamh i stair an choirn. Ní raibh cúrsaí socraithe síos fós nuair a ghlac Maradona seilbh ar an liathróid thiar ina leath féin. Thiontaigh sé go tapa sular rith sé níos mó ná leath den ghort leis an liathróid faoi smacht aige, ag druibleáil thar chúigéar imreoirí Sasanacha (Peter Beardsley, Steve Hodge, Peter Reid, Terry Butcher, agus Terry Fenwick) sular bhuail sé an liathróid thar Peter Shilton sa chúl. Vótáladh mar "Chúl na hAoise" ag pobalbhreith de chuid FIFA sa bhliain 2002.
{{reflist}}
 
{{commons|Diego Maradona}}
 
<!---Idirvicí--->
 
{{DEFAULTSORT:Maradona, Diego}}