Tá an cruatan ar Sheoirse
Chum Eoghan Rua Ó Súilleabháin an t-amhrán Tá an cruatan ar Sheoirse[1]
| Cineál | saothar ceoil |
|---|---|
| Cumadóir | Eoghan Rua Ó Súilleabháin |
Dáta cuir in eagar
Cumadh an saothar i lár na bliana 1778, tar éis do na Francaigh teacht isteach i gCogadh Saoirse Mheiriceá ar thaobh na Stát Aontaithe. Luaitear loingeas cogaidh faoi cheannas an Comte d'Estaing a d'fhág calafort Toulon i mí Aibreáin, géarchéim pholaitiúil sa Ghearmáin a d'fhág Seoirse III na Breataine agus an tImpire Josef in adharca a chéile, agus iarrachtaí na mBriotanach chun cabhair míleata a fháil ó na Rúisigh.
Ábhar cuir in eagar
B'ábhar ceiliúrtha d'Eoghan Rua é go raibh sé ina chogadh idir na Francaigh agus na Briotanaigh don chéad uair le cúig bliana déag anuas. Shíl sé go raibh na Spáinnigh ar tí cogadh a fhógairt freisin agus ghuigh sé go ndéanfadh cumhachtaí Caitliceacha na hEorpa ionradh ar Éirinn. Tá sé le tuiscint ón amhrán go raibh an pobal i gcoitinne ag coinneáil súil ghéar ar imeachtaí an chogaidh: "Tá scéalta maithe nódha 'rith / i gcóigibh na Banba". Léiríonn an aiste go raibh cur amach ag Eoghan Rua ar ullmhúcháin mhíleata agus ar imeachtaí taidhleoireachta chumhachtaí móra na hEorpa.
Tús an amhráin cuir in eagar
Tá cruadhtan ar Sheoirse,
Ciodh mór a neart ar fairrge,
Ní réidhfidh Éire an gnó dhó,
A shlóighte ciodh tréan[2]
agus leagan malartach:
Tá an cruadhtan ar Sheoirse
Cídh mór a neart ar fairrge,
Ní réidhfidh Éire an gnó dhó
A shlóighte cé tréan[3]
Féach freisin cuir in eagar
Tagairtí cuir in eagar
- ↑ "Initial Lines of Poems".
- ↑ Eoghan Rua Ó Súilleabháin (2009). "Dánta" (in ga): 8. Aubane Historical Society.
- ↑ Vincent Morley (1998). "Tá an cruatan ar Sheoirse: folklore or politics?" (as en) (PDF). Eighteenth-Century Ireland / Iris an dá chultúr 13: 112–120.