An Nígir

An Nígir
	Nijar (ha)
Bratach	Armas
Aintiún	La Nigérienne (12 Iúil 1961)
Mana	«Fraternité, Travail, Progrès» ; «Fraternity, Work, Progress» ; «Братство, труд, прогрес» ; «Brawdoliaeth, Gwaith, Datblygiad»
Ainmnithe in ómós	An Nígir
Suíomh
	17° N, 10° E / 17°N,10°E
Príomhchathair	Niamey
Daonra
Iomlán	21,477,348 (2017)
• Dlús	16.95 hab./km²
Déamainm	Nígireach
Teanga oifigiúil	an Fhraincis
Tíreolaíocht
Cuid de	an Afraic Thiar
Achar dromchla	1,267,000 km²
Pointe is airde	Mont Idoukal-n-Taghès (en) (2,022 m)
Pointe is ísle	An Nígir (200 m)
Ar theorainn le	Sead ; Buircíne Fasó ; Beinin ; an Nigéir ; Mailí ; an Libia ; an Ailgéir ; Léig na nArabach
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	French West Africa (en)
Cruthú	1960
Saoire phoiblí	Independence Day (en) (3 Lúnasa)
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	Cabinet of Niger (en)
Comhlacht reachtach	National Assembly (en)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	14,915,002,098 $ (2021)
Airgeadra	franc CFA Iarthar na hAfraice
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00 ; Africa/Niamey (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.ne
Glaochód	+227
Uimhir theileafóin éigeandála	17 agus 18
Cód tíre	NE
Eile
Suíomh gréasáin	presidence.ne

Is tír í Poblacht na Nígire (Fraincis: République du Niger), atá suite in iarthar na hAfraice. Is é Niamey, atá suite cois Nigire, príomhchathair na tíre. Tá sí ag críochantacht leis an Libia, an Ailgéir, Mailí, Beinin agus an Nigéir. Níl aon chósta aici.

Stair

Fuair an Nígir a neamhspleáchas ón bhFrainc sa bhliain 1960.

I mí Iúil 2023, bhí rialtas tofa, a thaobhaigh leis an Iarthar, curtha as oifig.^[1] Chuir an Grúpa Wagner fáilte roimh an coup d'état agus bhí bratacha na Rúise ar taispeáint. D’fhógair Mailí agus Buircíne Fasó, ar thaobh na Rúise, go seasfaidís léi i gcás ionraidh.^[2]

Cultúr

An Fhraincis an teanga riaracháin sa Nígir. Labhraítear chomh maith Araibis, Buduma, Fulfulde, Gourmanchéma, Hausa (go háirithe), Kanuri, Zarma, Songhai, Tamasheq, Tassawaq agus Tebu.

Is é an Hausa an grúpa eitneach is mó.

Geilleagar

Tá muintir na tíre ar na daoine is boichte ar domhan de réir Innéacs um Fhorbairt Dhaonna na Náisiún Aontaithe,. Níl fáil ar leictreachas ach ag timpeall 10% den daonra sna cathracha agus ag 2% faoin tuath. Tá 80% de mhuintir na Nígire gan leictreachas.^[2]

Tá an CFA, airgeadra atá in úsáid san Afraic, i bhfeidhm sa Nígir.

Tá tíortha sa gceantar, an Nígir ina measc, ceangailte le chéile tríd an eagraíocht ECOWAS^[3]

Mianadóireacht

Cruthaíonn an Nígir 7.5% den úráiniam a bhaintear sa domhan agus is iadsan an ceathrú táirgeoir is mó.^[2] Téann os cionn 50% den úráiniam sin go dtí an Fhrainc, an t-iarmháistir coilíneach, le cumhacht a thabhairt dá cuid stáisiún ginte leictreachais. Fuair an Fhrainc 20% dá cuid úráiniam as an Nígir, le linn 2012-2022.^[4]

Féach freisin

An Nigéir

Tagairtí

↑ ECOWAS (2023). "Press release on attacks by armed groups in Niger Republic | Economic Community of West African States" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Eoin Ó Murchú (agent provacteur) (14 Lúnasa 2023). "Ba chóir dúinn cloí lenár dtraidisiún frith-impiriúlach agus seasamh leis an Nígir" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-08-20.
↑ CEDEAO. "Economic Community of West African States (ECOWAS)" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
↑ "How dependent is France on Niger's uranium?" (en). Le Monde.fr (2023-08-04). Dáta rochtana: 2023-08-20.

[1] ECOWAS (2023). "Press release on attacks by armed groups in Niger Republic | Economic Community of West African States" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.

[:0-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Eoin Ó Murchú (agent provacteur) (14 Lúnasa 2023). "Ba chóir dúinn cloí lenár dtraidisiún frith-impiriúlach agus seasamh leis an Nígir" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-08-20.

[3] CEDEAO. "Economic Community of West African States (ECOWAS)" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.

[4] "How dependent is France on Niger's uranium?" (en). Le Monde.fr (2023-08-04). Dáta rochtana: 2023-08-20.

[1]

[2]

[3]

[4]