Dé-ocsaíd sulfair

Is comhdhúil cheimiceach í Dé-ocsaíd sulfair. Ag atmaisféar caighdeánach, is gás tocsaineach é le boladh géar greannach. Is é a tríphointe ná 197.69 K agus 1.67 kPa. Scaoiltear amach í go nádúrtha le linn gníomhaíochta bolcánacha.

Dé-ocsaíd sulfair

Substaint cheimiceach	aicme eintiteas ceimiceach
Mais mhóilíneach	63.962 Da
Tacsón ina n-aimsítear é	Angelica gigas
Ról	truailleán aeir
Struchtúr ceimiceach
Foirmle cheimiceach	SO₂
SMILES canónta	Model 2D O=S=O
InChI	Model 3D
Airí
Dlús	0.002927 g/cm³ (a 0 °C, gás)
Luas forleata fuaime	213 m/s (0 °C, gás)
Tuaslagthacht	10 g/100 g (uisce, 20 °C)
Móimint leictreach dhépholach	1.633 D
Pointe leáite	−76 °C −75.5 °C
Fiuchphointe	−10 °C (a 760 Torr) −10.05 °C (a 101.325 kPa)
Eantrópach mólarach caighdeánach	248.2 J/(mol K)
Móimint leictreach dhépholach	1.633 D
Eantalpacht chaighdeánach an fhoirmithe	−296.9 kJ/mol
Galbhrú	3.2 atm (a 20 °C)
Guais
Meánteorainn nochta ualaithe ama	5 mg/m³ (10 h, luach ar iarraidh) 13 mg/m³ (8 h, Stáit Aontaithe Mheiriceá)
Short-term exposure limit (en)	13 mg/m³ (luach ar iarraidh)
Láithreach contúirteach don bheatha nó sláinte	262 mg/m³
NFPA 704: Standard System for the Identification of the Hazards of Materials for Emergency Response ()
Eile
searbhas

Bhain na Rómhánaigh úsáid as dé-ocsaíd sulfair chun fíon a dhéanamh nuair a fuair siad amach nuair a dhóití coinnle sulfair taobh istigh de soithí folamh fíona go gcoimeádtar iad saor ó bholadh fhínéagair.

Struchtúr agus nascadh

Is móilín lúbtha é SO_{2 le C2v grúpa pointí siméadrach. Chuirfeadh chur chuige bunaithe ar teoiric an fhiúsnaisc, ag scrúdú ar s agus p fithiseáin amháin, síos ar an nascadh i dtéarmaí athshondais idir dhá struchtúr athshondas.}

Dhá struchtúr athshondas de SO₂

Tá nascord de 1.5 ag an nasc idir sulfair agus ocsaigin. Tugtar tacaíocht don chur chuige simplí seo nach n-agraíonn rannpháirtíocht d ' ' fithiseach.

Maidir le foirmiúlachas leictreonchomhairimh, tá staid ocsaídiúcháin de +4 ag adamh sulfair agus lucht foirmiúil de +1.

Tarlú

Bíonn SO_{2 le fáil ar an Domhan ach i dtiúchan an-bheag agus san atmaisféar ag thart ar 1 csb (codanna sa billiún).}

Ar phláinéid eile, is féidir teacht uirthi i dtiúchain éagsúla, an ceann is tábhachtaí ná ar atmaisféar Véineas, áit a bhfuil sí ar an an tríú gás is suntasaí, ag 150 csm. Ansin, comhdhlúthaíonn sí chun scamaill á dhéanamh, agus bíonn sí ina cuid thábhachtach de imoibrithe ceimiceacha san atmaisféar agus cuidíonn sí leis an téamh domhanda. Luaitear í mar an ghníomhaire lárnach is mó a bhíonn freagrach as luathtéamh Mharsa, le meastacháin na tiúchana san ísealatmaisféar chomh hard le 100 csm, cé nach mbíonn sí ann ach amháin i méideanna rian ann bheag. Ar Véineas agus Mars agus ar an Domhan araon, creidtear gurb é sceitheadh gáis bholcánaigh a phríomhfhoinse. Bíonn 90 % dé-ocsaíd sulfair san atmaisféar Io agus ceaptar go mbíonn rianméideanna freisin in atmaisféar Iúpatair.

Tá dé-ocsaíd sulfair bholcánach freagrach as an gealán gorm ar Io.