Rialú údaráis

(Athsheolta ó JSTOR)

In eolaíocht an eolais, is próiseas é rialú údaráis (authority control) a eagraíonn faisnéis, mar shampla i gcatalóga leabharlainne, trí úsáid a bhaint as litriú aonair sainiúil ar ainm (a dtugtar ceannteideal air), nó as aitheantóir uimhriúil ar gach topaic. Eascraíonn an focal “údarás” ón smaoineamh go bhfuil ainmneacha daoine, áiteanna, rudaí, agus coincheapa “údaraithe”, .i., go bhfuil siad socraithe i bhfoirm amháin. Cuirtear na ceannteidil nó na haitheantóirí uathúla seo i bhfeidhm go comhsheasmhach ar fud na gcatalóg a bhaineann úsáid as an gcomhad údaráis, agus cuirtear i bhfeidhm iad ar mhodhanna eile chun sonraí a eagrú, mar shampla sonraí idirnasctha agus crostagairtí.

Sampla

Bunachair sonraí a mbaintear úsáid astu sa rialú údaráis:

Leabharlanna náisiúnta

cuir in eagar
  • Biblioteca Nacional de España (Leabharlann Náisiúnta na Spáinne) (BNE)[1][2]
  • Bibliothèque nationale de France (Leabharlann Náisiúnta na Fraince) (BNF)[3]
  • Library of Congress Control Number (Uimhir Cumhacht Leabharlann Congress) (LCCN)[4][5]
  • National Library of Poland (NLP)[6][7]
  • National Library of the Czech Republic (NKC)[8][9]
  • Koninklijke Bibliotheek ('Leabharlann Náisiúnta an Ísiltír') (NTA)[10]
  • Système universitaire de documentation (SUDOC)[11]

Bunachair shonraí scannáin, teilifís agus daoine

cuir in eagar
  • AllMovie (Scannáin go léir) a bhaineann leis na scannáin, cláir theilifíse agus cláir físeáin..[12]
  • FilmAffinity (FiníochtScannáin) a bhaineann le moltaí scannáin [13]
  • Internet Movie Database (Buanchar Sonraí Scannáin Idirlín) (IMDb) a bhaineann leis na scannáin, cláir theilifíse, cláir físeáin, agus físchluichí.[14]
  • RottenTomatoes (TrátaíBréana) a bhaineann le léirmheasanna scannáin/seóanna/taispeántais[15]

Bunachair shonraí eile

cuir in eagar
  • Gemeinsame Normdatei (GND)[16]
  • International Standard Book Number (Uimhir Chaighdeánach Idirnáisiúnta Leabhar) (ISBN) de Leabhar[17]
  • International Standard Name Identifier (ISNI)[18]
  • Online Computer Library Center (Ionad Leabharlainne Ríomhaireachta Ar Líne) (OCLC) seirbhís leabhlainn[19]
  • Wikidata, ghréasán-bhunaithe, ilteangach, bunachar sonraí a taca Vicipéid i chuile teanga.[20]
  • Social Networks and Archival Context (SNAC)[21]
  • Virtual International Authority File (Comhad Údaráis Idirnáisiúnta Fíorúil) (VIAF)[22]
  • WorldCat Identities (Worldcat) córas catalóige ar líne a liostaíonn bailiúcháin chomhcheangailte 70,000+ leabharlann i 170 tír.[23]
  1. https://www.genbeta.com/web/biblioteca-nacional-espana-libera-30-millones-imagenes-que-podemos-descargar-utilizar-gratis
  2. https://viaf.org/viaf/partnerpages/BNE.html
  3. https://www.ouest-france.fr/grand-est/langres-52200/haute-marne-langres-candidate-pour-heberger-une-antenne-de-la-bibliotheque-nationale-de-france-7037544
  4. https://bookriot.com/books-copyright-page/
  5. https://viaf.org/viaf/partnerpages/LC.html
  6. https://journalnow.com/entertainment/back-to-the-future-beethoven-symphony-defies-time-and-space/article_56263d1e-2e23-5310-bd13-2570f2df5aa9.html
  7. https://viaf.org/viaf/partnerpages/NLP.html
  8. https://www.popularmechanics.com/technology/infrastructure/g30446675/beautiful-libraries/
  9. https://viaf.org/viaf/partnerpages/NKC.html
  10. https://viaf.org/viaf/partnerpages/NTA.html
  11. https://viaf.org/viaf/partnerpages/SUDOC.html
  12. Michael Haddad (2005). "The screenwriter's sourcebook: a comprehensive marketing guide for screen and television writers" (as An Béarla). Chicago, Ill: Chicago Review Press. 
  13. "About Us: Who Are We? Our History".
  14. https://www.mediapost.com/publications/article/357409/imdb-tv-snags-judge-judy.html
  15. "Fresh Look For Rotten Tomatoes / Help from college buddies elevates movie-rating Web site beyond hobby status". San Francisco Chronicle.
  16. https://www.theatlantic.com/technology/archive/2013/10/-wikipediaproblems-how-do-you-classify-everything/280178/
  17. "What is an isbn" (An Béarla). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2016-10-13. Dáta rochtana: 2020-10-18.
  18. "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-08-14. Dáta rochtana: 2020-11-03.
  19. "About OCLC" (An Béarla).
  20. "The Wikidata revolution is here: enabling structured data on Wikipedia".
  21. "Digital Social Network Linking the Living and the Dead Expands".
  22. Kelley, Michael (2012). "VIAF service transitions to OCLC". Library Journal 137 (8). Media Source Inc..   
  23. Online computer Library Center (OCLC), "WorldCat facts and statistics"; retrieved 2012-10-19.