Plé:Glaonna ainmhithe feirme

Nasc seachtrach

http://www.irishlanguageforum.com/viewtopic.php?f=28&t=1580

(Eomurchadha a chuir an seoladh idirlín ar an leathanach seo—agus GRMA, a Eo! Chóirigh mé é chun a bheith soiléir nach mbaineann sé leis an méid mór eile seo thíos.) SeoMac (plé) 02:05, 3 Feabhra 2020 (UTC)

Cad atá cearr leis an leathanach seo? Níl a leithéid ar fáil aon áit ar Vhicipéid, mar sin cén fáth a bhfuil sibh ag moladh go scriosfar é? Bíodh ciall agaibh. Má tá sibh ag iarraidh ailt a scriosadh, ar a laghad bí réidh chun alt eile a chur ina ionad.

cu-cú » Cuckoo!

gu-gúg » Cuckoo!

bó = búraighil capall = seitriughadh. mada = slabhairt. cat = crónán. cearc = grágaighíl. tarbh = búraighíl. muic = grúsacht. coileach = glaodhadh. cú = slabhairt. gabhar = meigíl. caora = méighlíghe. uan = meighlíghe. gé = béiciughadh. lacha = grúsacht. cróin [.i. cráin] = grúsacht. laogh = béiciughadh mineán = meigíl. éanacha = ceileabhar. gandal = béiciughadh. liomhan = glamuidheacht.

[Duine eile a scríobh an méid a leanas] sicín ag sgreadadh? asal ag beiciú caitín ag sgreadadh coileán ag giúinghíl. géibhín ag sgreadach lachaín ag sgreadach[/dh]

1. Capall ag seitreach 2. Bó ag búrigheal 3. Caora ag meidhligh 4. Mada ag slabhairt 5. Cú ag ″ 6. Cat ag crónán. 7. Éanacha ag ceileabhar. 8. Gabhar ag meigireacht 9. Asal ag sgreadach 10. Mucha ag cnúsacht 11. Cearca ag gráigil. 12. Coileach ag glaoidheach 13. Tarbh ag búrigeal 14. Duine ag cainnt. 15. Leomhan ag glamuidheacht 16. Cearc-uisge ag plubarníl. 17. Muile ag seitreach. 18. Mionán ag meigireacht. 19. Lacha ag quaicireacht 20. Cróin = cnúsacht.

Vác says the duck Mú Mú says the cow Bhuf bhuf says the dog tSíp tSíp says the chick

Caitín Mí-abha

A chaitín mí-abha, a chaitín mí-abha! Dá mbeadh agam cíor bheag do chíorfainn do cheann!

A chaitín mí-abha, a chaitín mí-abha! An bhfacaís an luichín, istigh ins an bpoll?

A chaitín mí-abha, a chaitín mí-abha! Seachain an chonairt nó caillfir do cheann!

An tSeancuach

Bhí sean (a)chuach ina cónaí, Cu-cú! Cu-cú! I lár na coille moire, Cu-cú! Cu-cú! Nuair d'fhéach sín ina timpeall, Ó las a croí le haoibhneas, Is chan sí a dícheall: Cu-cú! Cu-cú!

Ó, nuair a thit an bháisteach, Cu-cú! Cu-cú! Do bhí an chuach go gruama, Cu-cú! Cu-cú! Ach nuair a bhí an ghrian ann, Ó gheal a croí arís, Is chan sí ar a dícheall: Cu-cú! Cu-cú!

For sheep "Mé mé" For turkeys "Gugail gugail" for a dog "Abha babha" For the sound of a horses hooves "Trip trop"

mise an traen puf puf puf mise an madra bhuf bhuf bhuf mise an bus bíp bíp, beep mise an sicín tsíp tsíp , cheep

"Grág grág" for caw caw.There are a lot more words for calling animals in irish.ie bac bac or hurais hurais for calling pigs.

suc suc we used, to call the calves.

Bia bia to call turkeys.Beaidí beaidí to call geese,padic padic for ducks.

Mac na hÓighe slán

héing, int. 1. Gee-up! lch 683 doirse 1, int. (Addressed to cow) Keep quiet! Stay where you are! lch 431 seabhainín, int. Call to sheep. lch 1069 saighdéar, s. & int. Call used in driving cattle. lch 1021 staití, int. Call to pig. lch 1161 puis 2, int. (Call to cat) Puis! Puis! Puss! Puss! lch 975 tseo, int. Call to dog. tseo! Get away! Out! lch 1279 cu-cú, int. Cuckoo! lch 335 gu-gúg, int. Cuckoo! lch 678 cuit, int. cuit (a chait)! Scat! Fad a bheifeá ag rá &'cuit as sin!&' Before you could say &'Jack Robinson&'. lch 349 gog, m. 1. Chuck, cluck. [ Int. ] Gog! Gog! Cluck! cluck! lch 656 hurais, int. hurais! hurais! A call to pigs. lch 686 huit, int. Tut! huít, int. huít! huít! A call to ducks. lch 685 hula int. hula! hula hairc! (Call to dogs) Hark (away)! lch 685 hoirde, int. (In urging cattle) Go on! lch 685 mé 2, int. mé! mé! Call to sheep. lch 838 siliúir, int. Shoo! lch 1093 hois, int. Shoo! lch 685 cois 1, int. Shoo. Cois ! Cois amach! Shoo! Is fearr é ná cois, (of untrained dog, etc.) it is better than nothing. lch 273 scuit, int. (To cat) Scat! lch 1068 gheois, int. (To animal) Keep still! lch 629 sturr, int. (To dog) At him! lch 1176 toch, int. toch! toch! Call to pigs. lch 1244 huit, int. Tut! huít, int. huít! huít! A call to ducks. lch 685 vrác, int. vrác! Caw! lch 1309 fuisc, (b) (As int.) Shoo! lch 593 3. (As int.) teith! teith! Call to cow or calf. teith as sin! Come back from there. lch 1229

Léim, ó am go ham, ceisteanna ar an idirlíon faoi ghlaochanna traidisiúnta na n-ainmhithe i nGaeilge. Is léir go bhfuil fuaimeanna na n-ainmhithe Béarla (e.g. coc-a-dúdal-dú) coitianta anois, ach cuirtear an cheist an raibh Gaeilge ar leith ag na hainmhithe anallód, sula ndearnadh cainteoirí Béarla díobh, más ea!

Tá mé ag ceapadh gur chuir na Gaeil níos mó spéis sna bealaí le hainmhithe a mhealladh (tioc! tioc!; suc, suc; srl.) ná sna glaochanna a dhéanadh na hainmhithe féin.

Mar sin féin, d’insíodh Bab Feiritéar scéal faoi ghlaoch an choiligh. Seo thíos an achoimre:

   Nuair a céasadh agus a cuireadh an Slánaitheoir, cuireadh garda os cionn a thuama, agus bhíodh buíonta saighdiúirí ag déanamh uainíochta ar a chéile. Ar an dara hoíche, tar éis do bhuíon nua ag teacht go dtí an tuama, chuaigh na saighdiúirí a raibh scíth acu isteach i dteach a bhí ag bun an chnoic. Bhí éan sicín coiligh á bheiriú ag seanduine istigh ann.

   D’fhiafraigh an seanduine de na saighdiúirí, “Aon seans go n-éireoidh Sé?”

   D’fhreagair na saighdiúirí: “Tá níos mó seans ar éirí ag an gcoileach sin atá á bheiriú, ná mar atá ag Íosa.” Ar an bpointe sin, d’éirigh an coileach aníos ón bpota agus scairt sé: “Mac na hÓighe Slán, Mac na hÓighe Slán!” D’fhill na saighdiúirí ar an tuama, Bhí an tuama ar oscailt agus na saighdiúirí eile ina gcodladh.

   Ón uair sin, tá an-mheas ar an gcoileach, agus díbríonn a ghlaoch–‘Mac na hÓighe Slán’–na hainsprideanna agus an t-aos án.

Is léir mar sin gurb é ‘Mac na hÓighe Slán’ glaoch traidisiúnta an choiligh–i nDún Chaoin ar aon chaoi.

	Fuaim 	 Briathar

1. Asal an t-asal Uí a hó, hí há há ag búireach 2. Beach dárd dárd (siosma) ag crónán / ag giúnaíl 3. Bó an bhó mó mó ag géimneach 4. Tarbh ag búitrigh. búiríl búirthidh 5. Gabhar meig meig ag meigeallach 6. Caora mé mé ag méileach 7. Frog/loscán grág grág ag grágaíl 8. Cat mí aú ag meamhlach 9. Capall uí á há ag siotraigh seitrigh 10. Coileach gogal, gogal, gogal, gog, gog, ag glaoch scairtigh 11. Madra aú aú ag tafann 12. Luch géc géc ag gíoglaigh /gíogarnaigh /bígearnaigh. 13. Muc grús grús ag gnúsacht

14. Cú 		ag glamaíl uallfartaigh

0 Éan ag giolcaireacht gocarsaigh 1. Préachán brác brác ag grágaíl 2. Fiach dubh grág grág 3. Cearc an chearc gugalaí gog ag sclugaíl 4. Ulchabhán siar han ag scréachaíl 5. Gé an ghé rac rac ag beadaoil 6. Iolar ag feadaíl 7. Lacha úac úac ag úacarnach 8. Cuach gug gug 9. Eala gileog gileog 10. Rúcán piachán, piachán San Uisce 1. Míol Mór och í och í an mhé 2. Ainmhithe Conas Caint Leo (←) Conas Caint Leo (→)

 	Buíochas le @AnDuinnineach 	 

Bó Tséith (Tar anseo) Huis/ Hó bhó, hó bhó (Ar aghaidh leat) Cat Pís, pís (Tar anseo) Cuit/Scuit (Amach as sin) Capall Seit (Tóg go bog é) Cearc Tiuc (Tar anseo) Gé Badaí, badaí (Tar anseo)­­­ Lacha Huít, huít (Tar anseo) Lao Progaidh (Leasainm) Madra Sas, sas ( Tar anseo) Hulla, hulla (moladh), Dorr (Is féidir) Diú, diú (Mo náire thú) Muc Staití (Tar) Stait (Imigh) Tarbh Bhuaró, bhuaró (Tar anseo) Gaeilge na hAlban Buíochas le Akerbeltz Asal hi hoh homh [hi hɔ̃ hɔ̃] Beach faruman fearuman [farəman fɛrəman] Bó mó mó [moː moː] Broigheall gorrac gorrac [gɔRag gɔRag] Cearc gog gog gàg gàg [gog gog gaːg gaːg] Caora mè mè [mɛː mɛː] Ulchabhán siu-hù siu-hù ʃu’huː ʃu’huː] Cat miamh miamh [mjãũ mjãũ] Capall u i o hòmh [uiɔ hɔ̃] Coileach gog-a-bhitheal-ao [gog ə vi.əL ɯː] gog-a-ghuidhe-ghaoidhe [gog ə ɣɯjə ɣɤjə] Coileach dubh dùrd dùrd [duːRd duːRd] gurra-gùg [guRə ‘guːg] Cuach gug gùg [gug guːg] Eala guileag guileag [gulag gulag] Faoileán gliag gliag [gliəg gliəg] Fiach dubh gròc gròc [grɔːxg grɔːxg] Frog cnàg cnàg [krãːg krãːg] Gabhar meig meig [megʲ megʲ] Gé bir bir [birʲ birʲ] ràc ràc [Raːxg Raːxg] Iolar glig glig [gligʲ gligʲ] Lacha mhàg mhàg [vaːg vaːg] Madra af af [af af] Míol Mór chu-sil-ì chu-sil-ò [xuʃɪl’iː xuʃɪl’ɔː] chuisil-ì chuisil-ò Muc gnosd gnosd [grõsdgrõsd] Préachán gòrag gòrag [gɔːrag gɔːrag]

https://ancroiait.wordpress.com/2014/02/09/195-gaeilge-na-nainmhithe/

---

Rónan Beo

Glórtha na nAinmhithe?

Fuaimfhoclaíocht

Caint na nAinmhithe Madadh: Amh! Amh! Cat: Meamh! Meamh! (Míáú! Míáú!) Bó: Mú! Mú! Capall: Seit! Seit! Asal: Grág! Grág! Caora: Mé! Mé! Gabhar: Meig! Meig! (Meig! Geig!) Muc: Sceamh! Sceamh!

Caint na nÉan Cearc: Gíog! Gíog! (Míog! Míog!) (Míog! Gíog!) Coileach: Cuc a dúdal dú! (Coc a dúdal dú!) (Gog a bhitheal ú!) Lachan: Mhág! Mhág! (Vác! Vác!) Ulchabhán: Scréach! Scréach!

Alt tuairisc ó cuaig

Gabhar a bhíonn ag meigeallach go hiondúil ar ndóigh. Chuir sin ag cuimhneamh mé ar an nglór a bhíonn ag ainmhithe eile agus ag éanacha: Gadhar–ag tafann, ag sceamhaíl, ag drannaíl, ag amhastrach. Caora – ag méileach. Cat – ag meamhaíl, ag meabhlach, ag crónán, ag cnúdán. Lao – ag mionghéimneach. Éan – ag bícearnach, ag gíogadh. Capall – ag seitreach, ag cuachach. Leon – ag búireach, ag búiríl. Cearc – ag grágaíl, ag glaoch. Coileach – ag glaoch, ag scairteadh. Turcaí – ag gogallach. Lacha – ag grágarsaíl, ag vácarnach. Ulchabhán – ligeann sé scréach as, bíonn sé ag glaoch. Caróg – ag grágaíl, ag cágáil, ag agallach. Colúr – ag durdáil, ag corracú, ag ceiliúr. Cuach – ag goiriúint, ag goirm. 2A01:B340:81:723A:9017:9C1D:9B30:1A15 14:31, 21 Meán Fómhair 2022 (UTC)