An difríocht idir athruithe ar: "Stáit Aontaithe Mheiriceá"

Content deleted Content added
JhsBot (plé | dréachtaí)
Líne 78:
:''Príomhalt: [[Cogadh Cathartha SAM]]''
 
Bhí a lán teannais idir na saorstáit agus na stáit sclábhaíochta. Chomh maith leis sin bhí easaontais faoin gcaidreamh idir an rialtas stáit agus an rialtas feidearálach. I 1860, toghadh [[Abraham Lincoln]], iarrthóir don [[Páirtí Poblachtach (Stáit Aontaithe)|Pháirtí Poblachtach]] a bhí i gcoinne sclábhaíochta. Sar a ndeachaigh sé i mbun dualgas, d’fhógair seacht stát sclábhaíochta a neamhspleáchas ó na Stáit Aontaithe agus chruthaigh siad Stáit Cónaidhme Mheiriceá. Dhearbhaigh an rialtas feidearálach gur scaradh mídhleathach a bhí ann. Nuair a ionsaíodh Dún Sumter, thosaigh [[Cogadh Cathartha SAM|Cogadh Carthartha Mheiriceá]] agus chuaigh ceithre stát eile i gcomhar leis an gCónaidhm. Saoradh na sclábhaithe cónaidhme agus a bhog fórsaí an Aontais tríd an Deisceart. Tar éis bua an Aontais i 1865, cuireadh trí leasú le Bunreacht na Stát Aontaithe a shaor beagnach ceithre miliúin Meiriceánaigh Afracacha a bhí ina sclábhaithe. Anois, ba shaoránaigh iad na Meiriceánaigh Afracacha agus bhí cead acu vótáil. DeMar réirgheall ar an chogaidh, bhí níos mó cumhachta ag an rialtas feidearálach.
 
Ceann de na gníomhartha deireanach den Chogadh Carthartha ná feallmharú an Uachtaráin Lincoln. De thoradh sin, d’éirigh polasaithe na hAtógála, sin polasaithe an Pháirtí Phoblachtaigh níos radacaí. Chríochnaigh Ré na hAtógála leis an gComhréiteach i 1877. Réitigh an Comhréiteach sin an díospóid maidr le toghchán an uachtaráin i 1876. Ach chaill mórán Meiriceánach Afracacha a gceart vótála, áfach, de bharr dlí Jim Crow. I dtuaisceart na tíre tharla a lán inimirce agus de dheasca sin, thosaigh an [[Réabhlóid TionsclaíochtaThionsclaíoch]]. Mhair an plodúplódú inimirce sin go dtí 1929. Sholáthair an lucht oibre sin saothar do ghnóthaíghnóthlachtaí Meirceánacha agus d’athraigh sé an cultúr Meiriceánach. Ceannaíodh [[Alasca]] ón Rúis isa bhliain 1876 agus ansin bhí fairsingiú mhórthír na tíre trasna na mór-roinne críochnaithe. ISa bhliain 1893, bhris grúpa MeiriceáinighMeiriceánaigh an mhonarcacht dhúcasachdhúchasach in Haváí agus isa bhliain 1898 rinneadh nasc-ghabháil ar an oileánrach.
 
=== An Chéad Chogadh Domhanda, an Spealadh Mór, agus an Dara Cogadh Domhanda ===