Óivid

File Rómhánach ab ea Publius Ovidius Naso (Márta 20, 43 RC – AD 17), ar a dtugtar Oivid as Gaeilge. Scríobh sé ar an ghrá, ar mná tréigthe, agus ar claochluithe miotasacha.

Íomhá:Oivid.jpg

Portráid den file Oivid

Scríobh Oivid a chuid saothair as leathrainn caointeacha, ach amháin an shaothar mhór Metamorphoses, a scríobh sé as heicsiméadar dachtaileach ar mhúnla na hAeniade Veirgile agus na heipicí Hóiméir. Ní scéal eipiceach ar nós a réamhtheachtaithe a chuireann Oivid in iúl, ach cuntas an chosmais de réir dátí, ón chruthú chuig a aimsir láithreach. Cuireann sé go leor miotais agus seanscéalta san áireamh as na traidisiúin Gréagach agus Rómhánach.

Chuir Ágastas an ruaig ar Oivid in AD 8 chuig Tomis ar an Mhuir Dhubh, ach tá sé rúndiamhair fós cén fáth go rinne sé é sin (scríobh Oivid e féin gur error agus carmen – botún agus dán – ba chúis leis. B'fhéidir go raibh sé mór le gaol Ágastais tamall, agus b'fhéidir gurb é Ars Amatoria an carmen a raibh i gceist aige, an saothar in ainm agus a bheith mímhorálta a raibh ar fáil ar feadh tamaill.

Saothair

• Amores ('Na Gránna'), 5 leabhair, a scríobhadh i ndiaidh 20 RC (athbhreithnithe bheith 3 leabhair timpeall AD 1).
• Heroides ('Na Banhéaróis') nó Epistulae Heroidum ('Litreacha na mBanhéarós'), 21 litreacha. Scríobhadh an chéad grúpa (na litreacha 1–15) timpeall 15 RC, agus scríobhadh na litreacha 16–21 timpeall AD 4-8.
• Ars Amatoria ('Ealaín an Grá'), 3 leabhair. Scríobhadh an chéad bheirt timpeall 1 RC go AD 1, agus an tríú ceann beagán ina dhiaidh.
• Remedium Amoris ('An Leigheas don Grá'). Leabhar amháin.
• Medicamina Faciei Femineae ('Cosmaidí Aghaidhe na Ban'). Ni mhaireann ach 100 líne.
• Medea, traigéide caillte faoi Mhedea.
• Metamorphoses ('Claochluithe'), 15 leabhair.
• Fasti ('Féilte'). Maireann 6 leabhair a thrachtann leis an chéad 6 míonna den bliain agus a chuireann eolas sainiúil ar fáil faoin bhféilire Rómhánach.
• Tristia ('Sorrows'). Leabhair amháin, i ndiaidh AD 8.
• Epistulae ex Ponto ('Litreacha ón Mhuir Dhubh'). 4 leabhair, i ndiaidh AD 8
• Ibis, dán amháin, i ndiaidh AD 8.
• Haleutica ('Faoin Iascaireacht'). Is dócha nach mhair an saothar seo chuig an lae atá inniú (féach thíos).
• dán sa Gheitis, teanga a labhraíodh sa tír ina theith Oivid. Ní mhaireann an dán (b'fhéidir go bhfuil sé breagach).

Cuirtear na dánta seo síos do Oivid, ach meastar go leathan nach rinne sé iad:

• Nux ('Crann Gallchnó')
• Consolatio ad Liviam ('Sólás do Livia')
• Haleutica ('Faoin Iascaireacht'), dán a chuireann roinnt daoine síos don dán den ainm chéanna a rinne Oivid.