An difríocht idir athruithe ar: "Kattegat"

{{glanadh-mar|Naisc, IW, srl}}

 

Is limistéar mara é '''an Kattegat''' ([[An Danmhairgis]], ón [[Olainnis]], a úsáidtear go coitianta i mBéarla), nó ''Kattegatt'' ([[An tSualainnis]]) ar cósta thiar theas leithnis na [[hIútlainne]] agus [[Oileán Caolas]] na Danmhairge agus ar cósta thoir na réigiúin [[Västergötland]], [[Scania]], [[Halland]] agus [[Bohuslän]] na Sualainne. Draenálann an Mhuir Bhailt isteach sa Kattegat tríd an Øresund agus Caolas na Danmhairge. Is píosa leanúna den [[Skagerrak]] é an Kattegat agus d'fheadfaí féachaint air mar chuan den Mhuir Bhailt nó mar chuan den [[Mhuir Thuaidh]], nó ní mar chuan ar chor ar bith sa ghnáthúsáid Lochlannach.

 

Dar leis an sainmhíniú a bunaíodh le coinbhinsiún i 1932, a bhí sínithe ag an Danmhairg, [[an Iorua]] agus an tSualainn (cláraithe ag Sraith Conartha [[Conradh na Náisiún]] 199 - 1933) tá an teorann thuaidh idir Kattegat agus Skaggerak suite ag an bpointe thuaidh den Skagen ar Iútlainn agus tá teorann theas i dtreo Oresund suite ag barr na leithinse Kullen i Scania.<ref>[http://untreaty.un.org/unts/60001_120000/17/36/00033786.pdf Convention No 3210]. League of Nations Treaty Series 199, 1933. Retrieved 15 April 2008.</ref>

 

Faoi láthair, tá droichead beartaithe idir an Iútlainn agus an tSéalainn trasna an pointe deisceartach an Kattegat faoi dáil polaitíochta sa Danmhairg, ag nascadh oileán Séalainne agus oileán Samsø le mór-roinne na Danmhairge.

 

Sainmhíníonn an Eagraíocht Hidreagrafach Idirnáisiúnta teorainneacha "Kattegat, Sound agus Criosanna" (.i., Kattegat, Øresund, Crios Mór agus Crios Belt) mar a leanas:

 

''Ar an Deisceart'' Teorainneacha an [[Mhir Bhailt]] sna Criosanna agus Sound:

 

 

''* Sa Chrios Mór'' Líne a cheanglaíonn Gulstav (Pointe fíordheisceartach Oileán Langeland) agus Kappel Kirke (54°46′N 11°01′E) ar oileán Laaland.

''* Sa Sound'' Líne a cheanglaíonn teach solais Stevns (55°17′N 12°27′E) agus Pointe Falsterbo (55°23′N 12°49′E).

 

 

Dar le Den Store Danske Encyklopædi agus Nudansk Ordbog, tagann an t-ainm ón na focail Ollainnise ''kat'' (cat) agus ''gat'' (poll, geata). Déanann sé tagairt do bhéarlagair loingseoireacht meanaoiseacha, nuair a dhéanadh captaein na loingeas trádala Hanseatic comparáid idir Caolais na Danmhairge agus poll chomh chaol go mbeadh deacracht ag cat é féin a chúngú tríd de bharr na scairbheacha agus an uisce thanaí. Ag pointe amháin sa stair, ní raibh ach fad de 3.84 ciliméadar (2.39 mí) ar leithead d'uisce taistealaithe. Tá an brí céanna ag sráid Kattesundet an Chóbanhávan, i., pasáite caol.

Ba iad An Mhuir Ioruach agus Muir na hIútlainne na hainmneacha a bhí ann roimhe sin do [[Skagerrak]] agus Kattegat in éineacht. (Luaitear "Muir na hIútlainne" i sága Knýtlinga.) B'aimn ársa na Laidine an Kattegat ná Sinus Codanus.

 

Ceann de na céad marbhcriosanna mara a cuireadh faoi ndeara sna 1970s ab ea é, nuair a cuireadh tús le taighde faoi thionchar dian-usáid eacnamaíochta ar an dúlra.

 

== Tagarthaí ==

{{reflist}}

 

[[Catagóir:Uiscí na hEorpa]]