An difríocht idir athruithe ar: "Pádraig Mac Piarais"
Content deleted Content added
m Róbat: Athruithe cosmaideacha |
Upcandescent (plé | dréachtaí) Eagarthóireacht. Forógra na Poblachta chlib amháin: Mobile edit |
||
Líne 53:
== Scríbhneoireacht ==
Scríobh sé dánta agus scéalta agus drámaí i n[[Gaeilge]], m. sh. ''An Mháthair'', ''Íosagán'', ''an Rí'', srl. Scríobh sé cuid mhaith i m[[Béarla]], chomh maith, ag gríosadh na n[[Gael]] chun troid a chur ar son na saoirse.
== Éirí Amach na Cásca ==
Mí Iúil 1914 tháinig gúnnaí agus urchair isteach ag cuan Bhinn Éadair, is sa scoil a cuireadh iad i bhfolach. Úsáidtear é an scoil anois mar iarsmalann.
Ghlac sé páirt in [[Éirí Amach na Cásca]] in [[Éire|Éirinn]] i [[1916]]. Toghadh é ina uachtarán ar [[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]] agus léigh sé [[Forógra na Poblachta]] lasmuigh de [[Ardoifig an Phoist]] ag tús an Éirí Amach. Mhair an tÉirí Amach ar feadh seachtaine, ach nuair a chonaic an Piarsach an slad a bhí á dhéanamh ar Bhaile Átha Cliath de bharr na troda chinn sé géilleadh d'Arm na Breataine. Dhaor na Gaill chun báis é, agus cuireadh é féin agus a dheartháir [[Liam Mac Piarais|Liam]] (Willie) chun báis i gclós [[Príosún Cill Mhaighneann|Phríosún Chill Mhaighneann]] chomh maith le dáréag eile de cheannairí an Éirí Amach.▼
Ar an 1 Lúnasa [[1915]] thug sé an óráid cháiliúil ag uaigh Uí Dhonnabháin Rosa, is i Ros Muc a scríobh
▲Ghlac sé páirt in [[Éirí Amach na Cásca]] in [[Éire|Éirinn]] i [[1916]]. Toghadh é ina uachtarán ar [[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]] agus léigh sé [[Forógra na Poblachta]] lasmuigh de [[Ardoifig an Phoist]] ag tús an Éirí Amach. Mhair an tÉirí Amach ar feadh seachtaine
Dhaor na Gaill chun báis é, agus cuireadh é féin agus a dheartháir [[Liam Mac Piarais|Liam]] (Willie) chun báis i gclós [[Príosún Cill Mhaighneann|Phríosún Chill Mhaighneann]] chomh maith le dáréag eile de cheannairí an Éirí Amach.
▲Mí Iúil 1914 tháinig gúnnaí agus urchair isteach ag cuan Bhinn Éadair, is sa scoil a cuireadh iad i bhfolach. Úsáidtear é an scoil anois mar iarsmalann.
▲Ar an 1 Lúnasa thug sé an óráid cháiliúil ag uaigh Uí Dhonnabháin Rosa, is i Ros Muc a scríobh sé é. “They think they have foreseen everything, think that they have provided against everything, but, the fools, the fools, the fools,! They have left us our Fenian dead, and while Ireland holds these graves, Ireland unfree shall never be at peace”.
▲Ba é a léigh Forógra na Saoirse ag Ardoifig an Phoist Luan Cásca. Tar éis nar cheap duine ar bith go mbeadh na hÓglaigh in ann fanacht chomh fada sin bhí rudaí ag dul in olcas. Bhí ollscriosadh déanta ar chathair na tire, agus is ar mhaithe leis na daoine gur ghéill an Piarsach “To prevent the further slaughter of unarmed people and in the hope of saving of our followers”. Ar an 29 Aibreán 1916 ag 3.30 ghéill siad d’arm Shasana.
An oíche a raibh sé ag fanacht lena bhás, scríobh sé litir chuig a mhatháir, chuig a dheartháir Liam, agus scríobh cuntas ar a thriall. Cuireadh chun báis é ar an 3 Bealtaine 1916 i bpríosún Chill Mhaighneann. Cuireadh a deartháir chun báis an lá dar gcionn. Cuireadh é agus na Ceannairí Óglaigh eile i mBairic Mhileata sna glasáin.
“When the position of Ireland’s language as her greatest heritage is once fixed, all other matters will insensibly adjust themselves. As it develops, And because it develops, it will carry all kindred movements with it. When Ireland’s language is established, her own distinct culture is assured. To preserve and spread the language, then, is the single idea of the Gaelic League.”
== Naisc sheachtracha ==
| |||