An difríocht idir athruithe ar: "An Chéad Dáil"

Content deleted Content added
m Bot: Fixing redirects
m basic grammar
Líne 1:
Ba í '''an Chéad Dáil''' parlaimint [[Éire]]annach nua a bunaíodh i m[[Baile Átha Cliath]], [[Poblacht na hÉireann]] sa bhliain [[1919]]. Ag an am, ba pháirt den [[An Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]] í an tír, agus shuigh na polaiteoirí i [[Westminster]], [[Sasana]]. Ach tar éis [[Éirí Amach na Cásca]] i [[1916]], bhí a lán tacaíochttacaíochta ag an páirtíbpáirtí poblachtach [[Sinn Féin]], agus bhunaigh siad a bparlaimint féin nua féin in ÉireannÉirinn leis an t-ainm "[[Dáil Éireann]]". Briseadh amach [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Cogadh Angla-Éireannach]] ar an lá céanna.
 
Ag an chéad chruinniú, eisíodh [[Forógra Neamhspleáchais na hÉireann|Faisnéis Neamhspleádhchuis]] (nó Forógra Neamhspleáchais na hÉireann, mar a ghlaoitear air anois) ag rá go raibh [[Poblacht na hÉireann]] i bhfeidhm. Bhí a lán de na h-ionaid Éireannacha fós i bpríosún, agus dá bharr ní raibh ach 26 dóibh i láthair. I mí na Samhna [[1919]], dhearbhaigh [[Rialtas na Ríochta Aontaithe|Rialtas na Breataine]] go raibh an Dáil mí-dhleathach agus ó shin ar aghaidh bhí orthu teacht le chéile faoi rún.n
[[Íomhá:Firstdail.jpg|right|thumb|340px|An Chéad Dáil ag bailiú le chéile i d[[Teach an Ardmhéara]], [[Baile Átha Cliath]] ar [[21 Eanáir]], [[1919]].]]
 
== Cruinniú i dTeach an Ardmhéara ==
Bhí an chéad chruinniú i d[[Teach an Ardmhéara]] ar an 21 Eanáir, agus rinneadh an chuid is mó den ghnó i n[[An Ghaeilge|Gaeilge]]. Toghadh [[Cathal Brugha]] ina [[Ceann Comhairle|Cheann Comhairle]] (nó cathaoirleach) agus cuireadh cúpla cháipéiscáipéis i láthair:
 
* [[Bunreacht Dála Éireann]] - bunreacht gearr agus sealadach
* [[Forógra Neamhspleáchais na hÉireann|Faisnéis Neamhspleádhchuis]]
* [[Scéal Ó Dháil Éireann Chum Saor-Náisiún an Domhain|Scéal Ó Dháil Éireann Chun Saor-Náisiúin an Domhain]]
* [[Clár Oibre Poblacánaighe]]
 
Dhearbhaigh an Forógra Neamhspleáchais gurb rialtas ar stát ardcheannasach í an DháilDáil leis an t-ainm Dáil Éireann, agus ansin bhunaigh an DháilDáil comhaireacht faoin ainm "An Aireacht". Chomh maith le sin, roghnaíodh duine amháin a bheith ina "Phríomh-Aire" agus leis an teideal "Uachtarán ar Dháil Éireann" freisin. B'Ba é Brugha an príomh-aire sealadach a toghadh, agus tháinig de Valera isteach ina áit i mí Aibreáin.
 
== Rialtas na chéad Dála ==