An Vicipéid
Is ciclipéid ar líne é an Vicipéid atá scríofa agus á chothabháil ag pobal oibrithe deonacha, ar a dtugtar Vicipéideoirí, trí chomhoibriú oscailte agus trí úsáid a bhaint as córas eagarthóireachta vicí-bhunaithe ar a dtugtar MediaWiki. Is í an Vicipéid an saothar tagartha is mó agus is mó léite sa stair, agus i rith an ama bhí sí ar cheann de na 10 suíomhanna gréasáin is mó tóir.[1] Cruthaithe ag Jimmy Wales agus Larry Sanger ar 15 Eanáir, 2001, tá sé á óstáil ag an bhFondúireacht Wikimedia, eagraíocht neamhbhrabúis Mheiriceá.
|
|||||
.svg&lang=ga)  | |||||
| Mana | the free encyclopedia that anyone can edit | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sonóg | Chilopoda wikiphiliae | ||||
| Ainmnithe in ómós | vicí agus ciclipéid | ||||
| Sonraí | |||||
| Ainm gearr | Wikipédia, Wikipedia, ウィキペディア, Viquipèdia, Wikipèdia, Vicipaedia, Wikipedia, Βικιπαίδεια, ဝီကီပီးဒီးယား, ويكبيديا agus Wikipedia | ||||
| Cineál | ciclipéid Idirlín self-depicting entity (en)  speisialtacht user-generated content platform (en) ardán ar líne an-mhór tionscadal sluafhoinsithe tionscadal de chuid Fhondúireacht Wikimedia ábhar oscailte suíomh MediaWiki sociotope (en) | ||||
| Stair | |||||
| Dáta a bunaíodh | 15 Eanáir 2001 | ||||
| Bunaitheoir(í) | Jimmy Wales agus Larry Sanger | ||||
| Gníomhaíocht | |||||
| Táirge | ciclipéid Idirlín | ||||
| Rialachas corparáideach | |||||
| Oibreoir | Equinix Wikimedia Foundation (2003–) | ||||
| Úinéir | Wikimedia Foundation (2003–) | ||||
| Eile | |||||
Gradam a fuarthas
| |||||
| Suíomh gréasáin | wikipedia.org | ||||
      
| |||||
Tá sí scríofa ag an bpobal don phobal agus tá duine ar bith in ann í a athrú ach teacht a bheith aige ar an Idirlíon. Is iomaí Vicipéid atá ann agus Vicipéid an Bhéarla, Vicipéid na Fraincise agus Vicipéid na Gaeilge ina measc.
Scríobhadh an chéad alt sa leagan Gaeilge i mí Eanáir 2004 agus faoi láthair tá 61,233 alt ann.
Stair
cuir in eagarComhfhocal a tháinig ón bhfocal Havaíoch wiki ("scioptha") agus ón bhfocal Béarla encyclopedia is ea Wikipedia, agus tháinig sé ar an bhfód sa bhliain 2000[2] mar chomhthogra den chiclipéid phroifisiúnta Nupedia. Tá an togra ar fad faoi stiúir an Wikimedia Foundation, eagraíocht a oibríonn gan bhrabach agus atá i dtaobh le síntiúis.
Leathnaigh clú agus cáil na Vicipéide mar thionscnamh domhanda go sciobtha. Tá roinnt tograí eile (Wikibooks, Vicífhoclóir, srl.) ag siúl leis an Vicipéid agus iad ag dul chun cinn in éineacht leis an Vicipéid féin.
Eagraíocht
cuir in eagar
Moltar go láidir d'eagarthóirí cloí le dearcadh neodrach sa tslí is go ndéantar achoimriú neamhchlaonta de thuairimí éagsúla ar an ábhar.
Conspóid
cuir in eagar
Is minic a luaitear an Vicipéid sna meáin agus sa saol acadúil. Mar sin féin, bíonn conspóidí ar siúl faoin Vicipéid mar shaothar tagartha. Tá moladh agus cáineadh faighte aici maidir leis an tslí a ndáiltear agus a n-eagraítear í, leis an méid topaicí atá aici agus lena cuid ilteangachais. Tá sí an-oscailte agus is féidir loitiméireacht a dhéanamh uirthi, gan trácht ar í a dhul i mbaol an mhíchruinnis agus na neamh-chomhsheasmhachta, cé go mbíonn na riarthóirí san airdeall ar a leithéidí.
Locht mór eile a chuirtear ina leith is ea an easpa ban atá uirthi mar riarthóirí agus mar scríbhneoirí. Fágann sé seo a rian ar an gcaoi a gcaitear le mná mar ábhar eolais. Is beag aird a thugtar orthu, mar shampla, i gcúrsaí eolaíochta agus teicneolaíochta. Tá sé áitithe mura bhfuil beathaisnéis fhónta mná ar an Vicipéid go síltear nach cuid suntais í, rud is cúis le himeallú féinchothaithe.
Tá an Wikipedia Foundation buartha faoi seo agus tá tréaniarracht á déanamh ar mhná a mhealladh isteach, cé gur beag rath atá ar an obair go dtí seo.[3]
D'ainneoin na lochtanna úd, tugann solúbthacht agus oscailteacht féin na Vicipéide deis do scríbhneoirí an tionscnamh a fheabhsú mar fhoinse thagartha.
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ Kaplan Andreas, Haenlein Michael (2014) Collaborative projects (social media application): About Wikipedia, the free encyclopedia. Business Horizons, Volume 57, Issue 5, lgh 617-626
- ↑ http://www.beo.ie/alt-wikipedia-tionscadal-an-fhiuntach-ar-fad.aspx
- ↑ Jenny Kleeman, 'Wikipedia has lots of weaknesses, the worst of which is lack of women editors,' AFRWeekend, 26 Bealtaine 2015: http://www.afr.com/technology/social-media/wikipedia-has-lots-of-weaknesses-the-worst-of-which-is-lack-of-women-editors-20150609-ghjudy
Naisc sheachtracha
cuir in eagar- Alt ag Mary Beth Taylor de chuid www.beo.ie, 2005
- "Wikipedia: tionscadal an-fhiúntach ar fad", Alt de chuid www.beo.ie, 2005
- Alt de chuid "Suíomhanna den chéad scoth" www.beo.ie
- (en) Wikipedia 1.0 (plan and discussion)
- (en) The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource by Richard Stallman (RMS)
- (en) FSF endorsement of Wikipedia
- (en) RMS describes Wikipedia as 'exciting news'
- meta
- (en) MediaWiki Fersiwn 1.9.3 - SourceForge
- (en) Wikipedia press coverage
- (en) Yahoo News articles that mention Wikipedia Curtha i gcartlann 2003-12-15 ar an Wayback Machine (updated regularly)
- (en) Sarah Lane's vandalism of the monkeypox article
- (en) Wikipedia Article on CNN
- (en) IBM History Flow Curtha i gcartlann 2004-06-03 ar an Wayback Machine: Technical experiment on "visualizing dynamic, evolving documents and the interactions of multiple collaborating authors." Uses various Wikipedia articles as example data.