William Haliday
Scoláire Éireannach a raibh an-spéis aige sa Ghaeilge ab ea William Haliday (1788–1812).[1] Uaireanta d’úsáideadh sé leagan Gaelaithe dá ainm, William O’Hara, agus i ndoiciméid áirithe mílitrítear a shloinne mar Halliday. Mac le ceardaí as Baile Átha Cliath é, agus rugadh timpeall na bliana 1788 é. Rinne sé staidéar ar an nGaeilge, agus d'fhoilsigh sé leabhar gramadaí nuair a bhí sé 19 bliain d'aois faoin ainm cleite Edmond O’Connell (a shínigh sé E.O’C).[2] Oileadh mar aturnae é.[3] I 1808, in éineacht le hÉadbhard Ó Raghallaigh, an Dochtúir John Lanigan, agus an tAthair Pól Ó Briain (Ollamh le Gaeilge i gColáiste Phádraig, Má Nuad), bhunaigh sé Cumann Gaelach Bhaile Átha Cliath (Gaelic Society of Dublin), mar iarracht ar an nGaeilge a shábháil.[4]
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1788 Baile Átha Cliath  |
| Bás | 1812 23/24 bliana d'aois Dún Droma |
| Faisnéis phearsanta | |
| Ainm cleite | Edmond O'Connell |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | gramadóir |
| Teaghlach | |
| Siblín | Charles Haliday |
Fuair sé bás gan ach 24 bliain slánaithe aige, ar 26 Deireadh Fómhair 1812 agus cuireadh é i reilig Theach Naithí i nDún Droma. Chum an Dr. Lanigan an inscríbhinn ar a leac uaighe. Ba é an staraí Charles Haliday a dheartháir níos óige.
Foilseacháin
cuir in eagar- Uraicecht na Gaedhilge (A grammar of the Gaelic language) le “Edmond O'Connell (E.O'C)” (ainm cleite do William Haliday), curtha i gcló ag John Barlow, i mBaile Atha Cliath (1808).[5]
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ Diarmuid Breathnach agus Máire Ní Mhurchú. “HALIDAY, William (1788–1812) | ainm.ie” (ga). An Bunachar Náisiúnta Beathaisnéisí Gaeilge (Ainm.ie). Dáta rochtana: 2024-02-19.
- ↑ Webb (1878). "A Compendium of Irish Biography". Dublin: M. H. Gill & Son.– tríd LibraryIreland.com
- ↑ 'Introduction to - A Grammar of the Irish Language: Published for the Use of the Senior Classes in the College of St. Columba', By John O'Donovan, published by Hodges and Smith, Dublin (1845).
- ↑ “John Lanigan”. NewAdvent.org. Dáta rochtana: 13 December 2019.
- ↑ Early Gaelic Books Collection National Library of Scotland