Fónagraf
Ba é an fónagraf[2] de chuid Thomas Edison an gléas ba choitianta a mbaintí feidhm as chun taifid fuaime a sheinnt sna 1870idí-1880idí go dtí timpeall 1910. Is éard is fónagraf ann ná gléas nó inneall a dhéanann taifeadadh meicniúil agus analógach ar fhuaimeanna ar shorcóirí, chun gur féidir iad a sheinnt arís.[3]
Stair
cuir in eagarDeir roinnt gurbh é Thomas Edison a chum an chéad fhóngraf sa bhliain 1877, ach bhí an Francach Édouard-Léon Scott de Martinville tar éis an fónuathgraf[1] a chumadh faoin mbliain 1857. Bhí sé i gceist go léifí na rianta a bhreac an gléas leis an tsúil dhaonna. Roimhe sin d’úsáidtí gabhláin tiúnála chun rianta a bhreacadh go díreach ó nithe a chruthaigh fuaim agus a bhí a bhí ag creathadh. Rud a bhí déanta ag Thomas Young in 1807.
Is éard a bhí gceist le fónagraf Edison ná gléas a rinne taifeadtaí fuaime a eitseáil ar shorcóirí fónagraf. Bhí dhá shnáthaid aige seo, ceann chun fuaim a thaifead agus ceann chun fuaim a sheinm.
Meath
cuir in eagarCheap an t-aireagóir Meiriceánach Emile Berliner (1851-1929) an diosca sa bhliain 1887. Rinne sé trádmharc as an bhfocal ‘gramophone’ agus baineadh úsáid as mar ainm ginearálta sa Ríocht Aontaithe ón mbliain 1910 ar aghaidh. Ach tugtar 'phonograph' ar ‘gramophone’ fós sna Stáit Aontaithe. Ó na 1940idí ar aghaidh, seinnteoir ceirnín agus caschlár a tugadh ar gramafón de ghnáth san Eoraip.[3]
Feidhmiú
cuir in eagarDéantar tonnchruthanna chreathanna na fuaime a thaifeadadh mar athruithe beaga fisiciúla comhfhreagracha in iomaire bíse atá greanta, eitseáilte, gearrtha nó brúite isteach i ndromchla sorcóraatá ag timpeallú, ar a dtugtar ceirnín.