Cónocht
Ciallaíonn cónocht go bhfuil an méid céanna dorchadais agus solais an lae ann, nó go sonrach, aon cheann den dá phointe ar an sféar neamhaí mar a dtrasnaíonn an t-éiclipteach an meánchiorcal neamhaí.[1] Ar an lá seo, tá dhá uair an chloig déag de sholas an lae ann agus dhá uair an chloig déag den dorchadas.[2] [3]
| ||
| Cineál | Ócáid bhliantúil, imeacht neamhaí agus point in time with respect to recurrent timeframe (en)   | |
|---|---|---|
| Eatramh imeacht | 0.5 bliain | |
| Le cuid | ||
Go fisiciúil, is iad seo na pointí ag a dtrasnaíonn an ghrian an meánchiorcal neamhaí ina gluaisne bhliantúil:
- idir 19 Márta agus 21 Márta sa leathsféar thuaidh, Cónocht an Earraigh, nó Lá Leathach an Earraigh, nuair a 'thrasnaíonn' an ghrian an meánchiorcal, 'ag dul' ó thuaidh (tá síneadh 4n+ de sholas an lae gach lá in Éirinn timpeall an ama seo)[1]
agus
- idir 21 Meán Fómhair agus 24 Meán Fómhair, Cónocht an Fhómhair, nó "Lá Leathach an Fhómhair"[1]
Ar na laethanta sin, is díreach os cionn an mheánchiorcail a bhíonn an ghrian. Titeann an oiread céanna solais agus teasradaíochta ón ngrian ar an leathchruinne thuaidh is a thiteann ar an leathchruinne theas. Bíonn an lá agus an oíche chomh fada lena chéile - go díreach - ag an am seo.[4]
Tógtar cónocht an earraigh mar phointe nialais i gcórais comhordanáidí neamhaí.