Is lios cloiche (caiseal) agus Séadchomhartha Náisiúnta é Cathair an Lóthair atá suite ar leithinis Uíbh Ráthach, Éire.[1][2][3]

Cathair an Lóthair
Íomhá
Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
CineálLios Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh geografach
Limistéar riaracháinContae Chiarraí, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 51° 47′ 10″ N, 10° 09′ 56″ O / 51.78604°N,10.16558°W / 51.78604; -10.16558
Séadchomhartha náisiúnta na hÉireann
Aitheantóir611
 
An bealach isteach.

Tá Caiseal an Lóthair suite ar imeall thiar Uíbh Ráthaigh os cionn Bá na Scealg, 3.9 km (2.4 mhíle) siar ó thuaidh ó Dhoire Fhionáin.[4][5] Seans gur roghnaíodh an láthair seo mar gheall ar a radharc ar Sceilg Mhichíl.[6]

Tógadh an caiseal thart ar an 9ú haois AD mar áitreabh feirme cosanta. Aththógadh é le déanaí.[7][2]

 
Radharc ón aer den chaiseal.

Is lios ciorclach cloiche (caiseal) é seo a bhfuil trastomhas inmheánach 20 m (66 tr) aige le ballaí seachtracha os cionn 2 m (6.7 tr) ard agus 3 m (9.8 tr) tiubh inrochtana ag staighrí. Tá sé tógtha le balla thirim agus bearnaí líonta isteach le brablach.

Ar an taobh istigh tá teach mór cruinn agus teach dronuilleogach níos lú; tá sé léirithe ag an tseandálaíocht gur foirgnimh adhmaid a bhí rompu. Bhí uaimh thalún suite sa teach ciorclach.[8]

Tá pasáiste le líneáil chloiche ar an mbealach isteach cosúil leis an gceann ag Cathair na Stéige.[9][10]

  1. megalithomania: Loher (Kerry) :: Stone Fort :: Visit notes”. www.megalithomania.com.
  2. 2.0 2.1 Moody (27 August 1976). "A New History of Ireland: Prehistoric and early Ireland". Oxford University Press. ISBN 9780198217374.– tríd Google Books 
  3. Meeting (1 January 2000). "The Prehistory and Early History of Atlantic Europe: Papers from a Session Held at the European Association of Archaeologists Fourth Annual Meeting in Göteborg 1998". Archaeopress. ISBN 9781841710624.– tríd Google Books 
  4. Henderson (1 December 2007). "The Atlantic Iron Age: Settlement and Identity in the First Millennium BC". Routledge. ISBN 9781134076130.– tríd Google Books 
  5. Weir. “County Kerry - selected monuments”. www.irishmegaliths.org.uk.
  6. Harbison (1 April 1995). "Pilgrimage in Ireland: The Monuments and the People". Syracuse University Press. ISBN 9780815603122.– tríd Google Books 
  7. Proceedings of the Royal Irish Academy: Archaeology, Celtic studies, history, linguistics and literature”. The Academy (27 August 1995).
  8. Loher Stone Fort”.
  9. Loher Fort”. irishantiquities.bravehost.com.
  10. Loher Fort, County Kerry”. timetravelireland.blogspot.ie.