Decamerone
Is leabhar le Giovanni Boccaccio é Decamerone (ón sean-Ghréigis δἐκα, déka, "deich", agus ἡμέρα, hēméra "lá") a thagraíonn don deich lá ar a bhfuil an leabhar bunaithe. Ceaptar gur scríobhadh é idir 1349 agus 1353 agus breacadh síos é in Iodáilis bunúsach.
(it) Il Decameron, cognominato Prencipe Galeotto  | |
|---|---|
 | |
| Cineál | saothar liteartha agus bailiúchán gearrscéalta |
| Cárta innéacs | |
| Údar | Giovanni Boccaccio |
| Teanga | Iodáilis na Meánaoise |
| Foilseachán | an Iodáil, Poblacht Fhlórans agus An Impireacht Naofa Rómhánach |
| Dáta a bunaíodh | 1349 ↔ 1353 |
| Le cuid | Proem (en)  Day 7 (en) Day 6 (en) Day 8 (en) Day 9 (en) Day 10 (en) Day 5 (en) Day 3 (en) Day 4 (en) Day 1 (en) Day 2 (en) Conclusion (en) |
| Tréith | |
| Seánra | nóibhille |
| Carachtair | |
| Suíomh scéalaíochta | Flórans |
| Eile | |
| Uimhir OCLC | 58887280 |
 | |
Na scéalta cuir in eagar
Insítear dúinn faoi seachtar ban óg agus triúr stócach a bhfuil ar teitheadh ón ngalar dubh (nó an An Phlá Mhór) i bhFlóiréans sa tríú haois déag. I dteach sna chnoic, réitíonn siad go n-inseoidh gach duine den deichniúr scéal gach lá den deich lá atá siad sainithe ann. Is féidir eolas cruinn a aimsiú faoin ngalar dubh agus an chaoi ar chuaigh sé i bhfeidhm ar muintir na hEorpa ag an t-am sin tríd iniúchadh géar a dhéanamh ar an leabhar.
Bhí dhá lá sa bhreis acu, ceann a úsáideadh le haghaidh obair tí agus an ceann eile a bhí mar bhriseadh i gcomhair ómós a thabhairt do Dhia.
Sé tús an leabhair ná:
- Comincia il libro chiamato Decameron, cognominato Prencipe Galeotto, nel quale si contengono cento novelle in dieci dì dette da sette donne e da tre giovani uomini.
Is é sin foinse an chéad scéal ar bhunaíodh an leabhar.
Léirmheas cuir in eagar
Is dócha gurb é an Decameron - an chéad saothar próis i dteanga nua-aimseartha - ba mhó a chuaigh i gcion ar scríbhneoirí tar éis na hAthbheochana. Séard a bhí ann ná céad scéal ag déileáil le nádúr an duine agus a staid éidreorach sa saol.
D’úsáid Boccaccio stíl nua a d'aontaigh eilimintigh an romans chuirtéisigh agus eilimintí an fabliau agus freisin rinne sé scigmhagadh ar fhoirmeacha eile meánaoiseacha.[1]
Tionchar cuir in eagar
Tá tionchar ollmhór ag an leabhar ar litríocht ó ghlúin go glúin. Deirtear mar shampla gur bhunaíodh cuid de Canterbury Tales le Geoffrey Chaucer air. Chuaigh scríbhneoireacht Boccaccio i gcion ar leithéidí Marguerite de Navarre sa bhFrainc, a scríobh an Heptaméron; George Pettie[2] sa Bhreatain, agus Cervantes a scríobh Novelas Ejemplares - scéalta gearra bríomhara. Agus gan amhras ar Rabelais, a scríobh Gargantua agus Pantagruel, aor ar institiúidí an ama.
De bharr an gáirsiúlacht - agus in ainneoin an greann bunúsach - cuireadh cosc ar an leabhar ó am go chéile i rith na céadta ó shin.
Gaeilge cuir in eagar
Faightear cuid de na scéalta i mbéaloideas na hÉireann.[3]
Féach freisin cuir in eagar
Tagairtí cuir in eagar
- ↑ Mélre Ni Ghréda. Miontráchtas M. A. - Ollscoil na hÉireann, 1992: "FANTAISÍOCHT ague AN OEARRSCÉAL COMHAIMSEARTHA".
- ↑ "George Pettie" (as en) (2023-09-03). Wikipedia.
- ↑ Bo Almqvist (1990). "The Mysterious Mícheál Ó Gaoithín, Boccaccio and the Blasket Tradition. Reflections Occasioned by James Stewart's Boccaccio in the Blaskets". Béaloideas 58: 75–140. doi:. ISSN 0332-270X.