Duán

Ceann den dá orgán i veirteabraigh a tháirgeann fual. Sa duine bíonn na duáin comhchruthach, ar chruth pónairí, suite ar an gcuid uachtarach de chúlbhalla an bhoilg, ar an dá thaobh den cholún veirteabrach.

Duán

Sonraí
Laidin	ren
Cuid de	córas eisfheartha agus córas inchríneach
Aitheantóirí
MeSH	D007668
TA	A08.1.01.001
FMA	7203 : il-aiseach – ordlathach
Acmhainní seachtracha
EB Online	science/kidney
Téarmaíocht anatamaíoch

Na duáin i gcorp daonna

Bíonn dhá dhuán ag gach duine. Déantar fual iontu. Sileadh sé amach, síos an úiréadar agus isteach sa lamhnán.

Tugann an t-úiréadar an fual don lamhnán. Bíonn meáchan timpeall 130g ag gach duán, agus le faireog aidréineach, bíonn sé imchlúdaithe le fíochán tacaíochta is tacaithe le saill.

Bíonn suas le milliún neafrón (an bunaonad feidhmithe) i ngach duán.

Déanann an neafrón an fhuil a phróiseáil le hábhair iomarcacha a bhaint aisti, agus ag an am céanna comhábhair riachtanacha (glúcós, sóidiam, potaisiam is eile) a choinneáil inti chun toirt is comhdhéanamh shreabháin na colainne a choinneáil taobh istigh de theorainneacha normálta.

Tálann an duán gníomhaithe tábhachtacha (reinin, eiritreapóitin, próstaglaindin is eile) agus iompraíonn an fhuil iad go dtí a spriocfhíocháin. Is iad na riochtaí a chuireann isteach ar na duáin ná glomarúlaineafraíteas, cliseadh duán, clocha úiríneacha is úiréime.

Féach freisin

• Córas úiríneach