Vicipéid

Fionnlagh MacLeòid

scríbhneoir agus scoláire Albanach

Scoláire, scríbhneoir, agus craoltóir ab ea an Dr Fionnlagh MacLeòid (Béarla: Finlay MacLeod). Fuair sé bás ar an 19ú lá de mhí Mheán Fómhair 2023, agus é 68 bliain d'aois.[1]

Infotaula de personaFionnlagh MacLeòid
Beathaisnéis
BreithNis Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síOilthigh Obar Dheathain Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Réimse oibreSíceolaíocht
Gairmscríbhneoir, léachtóir, craoltóir, aistritheoir, láithreoir Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaBéarla
Teaghlach
CéileNorma NicLeòid Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas

Saol

cuir in eagar

Rugadh agus tógadh é i Nis, Leòdhas.[2] Cuireadh oideachas air in Ollscoil Obar Dheathain, áit a raibh sé ina mhac léinn le Dòmhnall Iain MacLeòid.[3] Bhí sé ina léachtóir le síceolaíocht in Ollscoil Obar Dheathain.[2][4] D’oibrigh sé san oideachas mar “príomhchomhairleoir” sna hOileáin Thiar.[4] Bhí an Dr MacLeòid i measc na gcéad iontaobhaithe ar Shabhal Mòr Ostaig in éineacht le Sir Iain Noble, Somhairle MacGill-Eain, D.R. Dòmhnallach, agus Gòrdan Barr.[5] Bronnadh an chéad ghradam Dhòmhnaill Meek air in 2010.[6] D'oibrigh sé mar láithreoir freisin, go háirithe sa tsraith ‘Sin Thu Fèin’ ar BBC Alba, áit ar labhair sé le go leor daoine cáiliúla i saol na nGael. Bhí sé le cloisteáil go minic freisin ar Radio nan Gaidheal mar aoi, ag caint ar stair na nOileán Thiar agus ar scríbhinní Ghaeilge na hAlban.

Scríbhneoireacht

cuir in eagar

Gàidhlig

cuir in eagar

Leabhair

cuir in eagar
  • Turas a' Bhreandain: sgeulachd rèidio; Steornabhagh, Leodhas: Acair, 1989.
  • Na Teampaill anns na h-Eileanan an Iar Stornoway: Acair, 1997. ISBN: 086152103x
  • Tobraichean sláinte anns na h-Eileanan an Iar; pictiúir le Dòmhnall Iain Caimbeul. Stornoway: Acair, 2000.
  • Cas-cheum an Leòdhas = Footfall in Lewis pictiúir le Robert M. Adam, Steòrnabhagh : Acair 2006.
  • Dìomhanas Inbhir Nis: CLÀR, 2008.
  • Muilnean beaga Leòdhais; pictiúir le John Love. Steòrnabhagh: Acair, 2009. ISBN 9780961523627
  • Gormshuil an rìgh Inbhir Nis : CLÀR 2010.

Ficsean in irisí agus i mbailiúcháin

cuir in eagar
  • 'An Cluaisean' ann an MacDhòmhnaill, D. (eag.) Briseadh na Cloiche. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1970, lgh. 63-69
  • 'Victoria agus Albert' Gairm Uimh. 51, lch. 265
  • 'Gèam airson Dithis', Gairm Uimh. 199, lch. 269.
  • 'A chàirdean - cà 'il am bàr?', Gath Uimh. 9, An tEarrach 2008, lgh. 10-17.

Drámaí

cuir in eagar
  • Seonaidh[7]
  • Ceann Cropaig[7]
  • An Seachdamh Gealach[7]
  • An Comadaidh[7]
  • Na balaich air Rònaidh: dealbh-chluich airson réidio ann a sia earrainnean; Obar-Dheadhan: Oilthigh Obar-Dheadhan, 1972.
  • Teaghlach Thormoid Bhuidhe: dealbhan-chluiche rèidio Steòrnabhagh: Acair, 1990.
  • 'Bar' Gairm Uimh. 196, d.354.
  • 'An Latha a Thàinig an t-Ailbhean’ "Gairm" Uimh. 197 Geimhreadh 2001/2002, lgh. 63-69.
  • 'Siorap Ina' Gairm Uimh. 198, lch. 136.

Leabhair Chlainne

cuir in eagar
  • Sioba Inbhirnis: Club Leabhar 1975.
  • Tothan Inbhirnis: Club Leabhar 1975.
  • Tugainn cuairt Inbhirnis: An Comunn Gaidhealach Tigh Obar-Thairbh 1976.
  • Rònan agus Brianuilt; pictiúir le Anndra MacMhoirein. Steòrnabhagh: Acair, 1978. ISBN: 086152005X
  • O Tractar! Steòrnabhagh: Acair 1979.
  • Ròin agus Daoine le John Love. Steòrnabhagh: Acair 1989.
  • Alasdair MacChoinnich ann an Canada Steòrnabhagh: Acair 1991.
  • Mac an t-Srònaich le Aonghas MacDhòmhnaill. Steòrnabhagh: Acair 1994.
  • Ailig Aurora Steòrnabhagh: Stòrlann; Acair, 2010.

Aistriúcháin

cuir in eagar
  • Blàir mhór an t-Saoghail le Anna Jungmann, pictiúir le Doffy Weir. Dún Éideann: Oliver and Boyd 1977.
  • leabhar eachdraidh: Hannibal agus Blar Loch Trasimene - Cortes am measg nan Aztecs - An Armada - Blar Abhainn na Fala
  • Na rinn i orra le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1986. ISBN: 086152084X (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • Mac'An Duinn le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1987 ISBN: 0861520800X (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • A' Chnapag le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1988 (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • A' Ghuanag le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1988 (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • Ubhlan tofaidh puth le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair Earranta 1988 (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • Siud agaibh meic le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair Earranta 1988 (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • An t-sreang aodaich le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1989. (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • A' Chràg le Angharad Tomos Steòrnabhagh: Acair Earranta 1989 (aistriúchán ón Bhreatnais)
  • Sgeulachdan Grimm Steòrnabhagh: Acair, 1990.

Eile

cuir in eagar
  • Cur is Dlùth pictiúir le Gus Wylie, réamhrá le Fionnlagh MacLeòid.
  • An duine thainig a chunntadh nan tighean Steòrnabhagh: Acair (n.d.) (ag NLS)
  • 'Amhran, le Fionnlagh MacLeòid' Gairm Uimh. 200, lch. 344. (filíocht)
  • Gaelic arts a way ahead a report for the Scottish Arts Council by Finlay MacLeod (ag Leabharlann Nàiseanta na h-Alba)
  • Seòid na mara. Stiùireadh do na tidsearan. le Anna NicDhòmhnaill. Steòrnabhagh: Acair 1989.
  • 'A' Ghàidhealtachd (2) An-diugh, Litir le Fionnlagh MacLeòid, Siabost, Leòdhas.' Gairm Uimh. 84, lch. 338.
  • Mac an t-Srònaich [taifeadadh] "Leabhar ar CD" Steòrnabhagh: Stòrlann, 2007.

Tagairtí

cuir in eagar
  1. ↑ "Fionnlagh MacLeòid air bàsachadh" (2023-09-19). Dáta rochtana: 2023-09-20.
  2. ↑ 2.0 2.1 MacDhòmhnaill, D. (deas.) (1970) Briseadh na Cloiche Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, d.84
  3. ↑ MacLeod, D.J., 1990. 'Gaelicʼs Recovery'. ann an A. Hetherington (deas.) Highlands and Islands: A Generation of Progress. Aberdeen: Aberdeen University Press, d.162
  4. ↑ 4.0 4.1 Thomson, D. (deas.) Gàidhlig ann an Albainn, Glasgow: Gairm 1976, d.92
  5. ↑ Eachdraidh na Colaiste air làrach-lìn SMO
  6. ↑ Hebrides News
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 MacDhòmhnaill, D. (eag.) (1970) Briseadh na Cloiche Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, lch. 84
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fionnlagh_MacLeòid&oldid=1216910"