Somhairle MacGill-Eain
File cáiliúil Albanach ab ea Somhairle MacGill-Eain nó Sorley MacLean (26 Deireadh Fómhair 1911 - 24 Samhain 1996).[1] Aithnítear Somhairle MacGill-Eain ar mhórfhilí na fichiú haoise i nGaeilge na hAlban. Rugadh é ar oileán Ratharsair, gar don t-Eilean Sgitheanach. Cainteoir dúchais Gàidhlig a bhí ann.
  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 26 Deireadh Fómhair 1911 Ratharsair, Scotland |
| Bás | 24 Samhain 1996 85 bliana d'aois Na hOileáin Laistigh, Scotland |
| Príomhoide | |
| | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Scoil a d'fhreastail sé/sí | Ollscoil Dhún Éideann Àrd-sgoil Phort Rìgh |
| Teanga dhúchais | Gaeilge na hAlban |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | file, scríbhneoir, aistritheoir, múinteoir scoile |
| Fostóir | Àrd-sgoil Phort Rìgh Ardscoil Boroughmuir Ardscoil Thobar Mhoire Àrd-sgoil a' Phluic |
| Seánra | Filíocht |
| Teangacha | Gaeilge na hAlban agus Béarla |
| Gairm mhíleata | |
| Brainse míleata | Arm na Breataine |
| Coinbhleacht | An Dara Cogadh Domhanda |
| Teaghlach | |
| Siblín | Calum Iain MacGillEathain |
| Suíomh gréasáin | sorleymaclean.org |
| |
Saol
cuir in eagarChaill MacGill-Eain a chreideamh Preispitéireach agus é ina dhéagóir. D'fhreastail sé ar Ollscoil Dhún Éideann agus d'imir sé iománaíocht ar son an choláiste.
Thosaigh sé ag scríobh filíochta as Béarla, ach tar éis dó a chéad dán Gàidhlig, "An Corra-Ghridheach," a chumadh bheartaigh sé gurbh fhearr a d'éireodh leis sa teanga sin.
.jpg)
Bhí sé ina bhall d'arm na Breataine san Afraic Thuaidh i rith an Dara Cogadh Domhanda agus bhí sé gortaithe trí huaire, go dona uair amháin. Cummannach a bhí in MacGill-Eain go lár na 1940í. Phós sé Catriona Cameron ó Inbhir Nis agus bhí triúr iníon acu.
Dúirt MacGill-Eain gurb é Séamas Ó Conghaile "an laoch atá níos ionúine dom thar gach uile ní". Théadh sé go hÉirinn go minic, agus nuair a thug sé cuairt ar Phríosún Cill Mhaighneann dúirt sé gur spreag radharc léine fuilteach an Conghaileach "mothúcháin spioradáilte" ann.
Fuair sé bás le hadhairt ar 24 Samhain 1996, in aois 85 bliain dó.
As Gaeilge
cuir in eagarSa bhliain 2013 d’fhoilsigh Coiscéim Ó Choill go Barr Ghearáin, rogha dánta de chuid Shomhairle a d'aistrigh Paddy Bushe go Gaeilge.[2][3] Tá a chuid dánta anseo, chomh maith le haistriúcháin den scoth ag Paddy Bushe a ligfidh don phobal Gaeilge na hÉireann aithne a chur ar dhuine de na scríbhneoirí is fearr agus is tábhachtaí inár gcomhthraidisiún Gaelach.
Naisc sheachtracha
cuir in eagar- Somhairle MacGill-Eain Air-loidhne
- Hallaig Curtha i gcartlann 2007-05-21 ar an Wayback Machine
- Aistriúchán Béarla "Hallaig" a rinne Seamus Heaney
- Alt ar léacht Heaney ar obair MhicGhill-Eain Curtha i gcartlann 2005-04-26 ar an Wayback Machine
- Oileán Shomhairle MhicGhill-Eain Curtha i gcartlann 2007-10-26 ar an Wayback Machine
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ "Sorley MacLean Official Website". www.sorleymaclean.org. Dáta rochtana: 2020-11-24.
- ↑ "Ó Choill go Barr Ghearáin le Somhairle MacGill-Eain". www.coisceim.ie. Dáta rochtana: 2020-11-24.
- ↑ "Ó Choill go Barr Ghéaráin" (en-GB). Litríocht (2013-10-25). Dáta rochtana: 2020-11-24.