Geoffroi de Villehardouin

Croiniceoir agus cniocht Francach ab ea Geoffroi de Villehardouin. Do rugadh thart ar an mbliain 1150 é agus do fuair sé bás idir Mí na Nollag insan mbliain 1212 agus Mí an Mheithimh insan mbliain 1218. Mar chniocht, do chuaigh Geoffroi de Villehardouin ar chrosáid agus do bhí sé páirteach i gconcas Iarúsailéim (1203 - 1204), rud a tharla i rith na Ceathrú Crosáide, agus i mbunú Impireacht Laidineach an Oirthir. Do deineadh Maréchal de Champagne (Gaeilge: 'Marascal Champagne') de Gheoffroi de Villehardouin agus dob é ina Mharéchal de Romanie (.i. 'Marascal d'Impireacht Laidineach an Oirthir') ina dhiaidh sin.

Céad leathanach de lámhscríbhinn de La conquête de Constantinople, an chroinic a scríobh Geoffroi de Villehardouin. Is insan mbliain 1458 a scríobhadh an lámhscríbhinn seo; tá sí ag an mBibliothèque nationale de France (Gaeilge: 'Leabharlann Náisiúnta na Fraince') anois.

Saothar

Ón mbliain 1207 go dtí an bhliain 1213, do scríobhadh Geoffroi de Villehardouin De la Conquête de Constantinople (Gaeilge: 'Fé Choncas Chathair Chonstaintín'), croinic a insíonn stair na Ceathrú Crosáide agus a thugann léargas dúinn ar eachtraí a tharla idir an bhliain 1198 agus an bhliain 1207 go háirithe. Ba i Sean-Fhraincis a scríobh Geoffroi de Villehardouin an chronic seo agus tá clú agus cáil uirthi de bharr chumas a scríbhneoireachta.

Ón 19ú haois amach, do chuir staraithe áirithe ar Gheoffroi de Villehardouin nach ndúirt sé an fhírinne ghlan maidir leis an gCeathrú Crosáid insan gcroinic a chum sé fúithi: Dar leis na staraithe siúd, ba é de dheasca comhcheilge réamhbheartaithe - comhcheilg a raibh muintir na Venéise nó daoine Gearmánacha thaobh thiar di - a chuaigh an Ceathrú Crosáid ar strae agus de dheasca na comhcheilge chéanna a deineadh dearmad ar an aidhm a bhí mar bhunús leis an gcrosáid leis. Ní dhéanann Gheoffroi de Villehardouin aon trácht ar a leithéid de chomhcheilg agus síleann na staraithe sin nach ndéanann sé aon trácht uirthi toisc go raibh sí á ceilt aige, nó toisc nach raibh sé ar an eolas fúithi fiú. Ní aontaíonn gach staraí leis an ndearcadh san, áfach; ceapann go leor staraithe nach raibh aon chomhcheilg ar bun le linn na Ceathrú Crosáide agus, fiú dá mba rud é go raibh a leithéid de rud ar siúl, ceapaid nár dhein Geoffroi de Villehardouin aon iarracht rudaí a cheilt, ná a athrú, agus a chroinic á scríobh aige.