Impiriúlachas teanga

Sainmhínítear an t-impiriúlachas teanga mar “ "teanga cheannasach a aistriú chuig daoine eile ". Tarlaíonn "an t-aistriú" teanga seo (nó forchur aontaobhach) mar gheall ar an impiriúlachas. Meastar gur comhartha cumhachta é an t-aistriú; cumhacht mhíleata go traidisiúnta ach freisin, sa domhan comhaimseartha, cumhacht eacnamaíoch. De ghnáth, aistrítear gnéithe den chultúr ceannasach in éineacht leis an teanga. I dtéarmaí spásúla, úsáidtear teangacha dúchasacha mar theangacha oifigiúla (stáit) san Eoráise, agus níl ach teangacha neamhdhúchasacha impiriúla (Eorpacha) sa "Rest of the World".^[1] Sa saol comhaimseartha, féadfar an t-impiriúlachas teanga a mheas freisin i gcomhthéacs na forbartha idirnáisiúnta, a dhéanann difear don chaighdeán trína ndéanann eagraíochtaí amhail an Ciste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta agus an Banc Domhanda meastóireacht ar iontaoibh agus luach na n-iasachtaí coigeartaithe struchtúracha.^[2]

Ó thús na 1990idí, tharraing an t-impiriúlachas teanga aird i measc scoláirí na teangeolaíochta feidhmí. Go háirithe, tá díospóireacht shuntasach mar thoradh ar leabhar 1992 Robert Phillipson, 'Linguistic Imperialism', faoina fhiúntas agus a easnaimh. Ó na 1990idí luatha, tharraing an impiriúlachas teanga aird i measc scoláirí na teangeolaíochta feidhmeacha. Go háirithe, is cúis le leabhar Robert Phillipson ó 1992, Linguistic Imperialism, go leor díospóireachta faoina bhuanna agus a easnaimh. Fuair Phillipson cáintí ar an impiriúlachas teanga a chuaigh siar go dtí léirmheasanna Naitsíoch ar an British Council ^[3] (bhí uasaicme na hEorpa ag aontú, ag an am, ar úsáid an Bhéarla), agus ar anailísí Sóivéadacha ar an mBéarla mar theanga an chaipitleachais de chuid an domhain agus an forlámhas an domhain.^[4] Ar an mbealach seo, is minic a bhíonn cáineadh an Bhéarla mar theanga dhomhanda fréamhaithe san fhrithdhomhandachas .

Sainmhíniú cuir in eagar

Tagraíonn an téarma 'impiriúlachas' do cheannasacht. In impiriúlachas teanga, gníomhaíonn teanga mar fhoinse cumhachta.^[5]

Tá go leor cineálacha impiriúlachais teanga ann agus go leor cúiseanna leis. I measc na gcúiseanna tá inimirce, concas, trádáil agus barr feabhais chultúrtha. Is féidir le scaipeadh reiligiúin a sháraíonn cultúir agus teangacha áitiúla an t-impiriúlachas teanga a chur chun cinn freisin. Is féidir athruithe den sórt sin i dteanga a chur i bhfeidhm nó is féidir iad a chur i bhfeidhm trí athruithe nádúrtha.^[6]

Tagairtí cuir in eagar

↑ Kamusella (2020). "Global Language Politics: Eurasia versus the Rest". Journal of Nationalism, Memory & Language Politics 14: 118–151. doi:10.2478/jnmlp-2020-0008. ^{[nasc briste go buan]}
↑ Master (1998). "Positive and Negative Aspects of the Dominance of English". TESOL Quarterly 32 (4): 716–727. doi:10.2307/3588002. JSTOR 3588002.
↑ Franz Thierfelder. 1940. Englischer Kurturimperialismus. Der British Council als Werkzeug der geistigen Einkreisung Deutschlands. Berlin: Junker und Dünnhaupt.
↑ Phillipson, Robert (1992), p36.
↑ https://homework.study.com/explanation/what-is-linguistic-imperialism.html 'Linguistic Imperialism'
↑ https://www.languagehumanities.org/what-is-linguistic-imperialism.htm 'What Is Linguistic Imperialism?'

[1] Kamusella (2020). "Global Language Politics: Eurasia versus the Rest". Journal of Nationalism, Memory & Language Politics 14: 118–151. doi:10.2478/jnmlp-2020-0008. ^{[nasc briste go buan]}

[2] Master (1998). "Positive and Negative Aspects of the Dominance of English". TESOL Quarterly 32 (4): 716–727. doi:10.2307/3588002. JSTOR 3588002.

[3] Franz Thierfelder. 1940. Englischer Kurturimperialismus. Der British Council als Werkzeug der geistigen Einkreisung Deutschlands. Berlin: Junker und Dünnhaupt.

[4] Phillipson, Robert (1992), p36.

[5] ttps://homework.study.com/explanation/what-is-linguistic-imperialism.html 'Linguistic Imperialism'

[6] ttps://www.languagehumanities.org/what-is-linguistic-imperialism.htm 'What Is Linguistic Imperialism?'

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]