Jawaharlal Nehru

An chéad Phríomh-Aire na hIndia ab ea Pandit Jawaharlal Nehru (Hiondúis: जवाहरलाल नेहरू) (14 Samhain 1889 - 27 Bealtaine 1964). Bhí sé i gceannas ar Pháirtí na Comhdhála (Congress Party sa Bhéarla), agus ina dhuine maighdeogach i ngluaiseacht Indiach chun scárúint ón rialtas Briotanach sa 20ú haois.

pandit
Jawaharlal Nehru

Ainm sa teanga dhúchais	(hi) जवाहरलाल नेहरू
Beathaisnéis
Breith	14 Samhain 1889 Allahabad (an Réimeas Briotanach)
Bás	27 Bealtaine 1964 74 bliana d'aois Deilí Nua (an India)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach)
Áit adhlactha	Raj Ghat and associated memorials (en)
Aire Cosanta na hIndia
31 Deireadh Fómhair 1962 – 14 Samhain 1962 ← Vengalil Krishnan Krishna Menon – Yashwantrao Chavan →
Aire Airgeadais
24 Iúil 1956 – 30 Lúnasa 1956 ← Chintaman Dwarkanath Deshmukh – T. T. Krishnamachari →
Aire Gnóthaí Seachtracha
15 Lúnasa 1947 – 27 Bealtaine 1964 ← luach ar iarraidh – Gulzarilal Nanda →
1 Príomh-aire na hIndia
15 Lúnasa 1947 – 27 Bealtaine 1964 ← luach ar iarraidh – Gulzarilal Nanda →
Ball den Choiste um Ábhair a Sannadh d'Ionad an Aontais
25 Eanáir 1947 –
Ball de Choiste Idirbheartaíochta Chomhthionól na hIndia
21 Nollaig 1946 –
Ball de Chomhthionól na hIndia
6 Iúil 1946 – 24 Eanáir 1950
Ball den Lok Sabha
Faisnéis phearsanta
Grúpa eitneach	Kashmiri Pandit (en)
Reiligiún	An Hiondúchas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Scoil Harrow (1905–) Coláiste na Tríonóide, Cambridge - eolaíocht nádúrtha (–1910) Scoil Dlí na Cathrach - dlí
Áit chónaithe	Allahabad Deilí Nua
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Eolaíocht nádúrtha
Gairm	scríbhneoir, abhcóide, ceardchumannaí, dírbheathaisnéisí, polaiteoir, trodaí ar son na saoirse
Ball de pháirtí polaitíochta	Comhdháil Náisiúnta na hIndia
Ball de	Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá Cumann Fabian
Faoi thionchar	Bertrand Russell
Teangacha	Béarla agus an Hiondúis
Ghlac sé/sí páirt i
18 Aibreán 1955	Asian–African Conference (en)
1952	Third International Conference on Planned Parenthood (en)
Saothar
Saothar suntasach (1929) Letters from a Father to His Daughter (en) (1934) Glimpses of World History (en) (1946) The Discovery of India (en)
Teaghlach
Teaghlach	Nehru–Gandhi family (en)
Céile	Kamala Nehru (–1936)
Páiste	Indira Gandhi
Athair	Motilal Nehru  agus Swarup Rani Nehru
Siblín	Krishna Hutheesing agus Vijaya Lakshmi Pandit
Gradam a fuarthas (1955)  Bharat Ratna  Bintang Jasa (en)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Keiō
Ainmnithe do (1961) Duais Nobel na Síochána (1960) Duais Nobel na Síochána (1955) Duais Nobel na Síochána (1954) Duais Nobel na Síochána (1953) Duais Nobel na Síochána (1951) Duais Nobel na Síochána (1950) Duais Nobel na Síochána
Síniú

Ba é Panditji (Dalta) agus Pandit Nehru na hainmneacha peata a bhí aige.

Nehru ag freastal ar Scoil Harrow agus é 15 bliain d'aois

Saol

Mac le Motilal Nehru, a bhí chun tosaigh sa dlí agus sa pholaitíocht, ab ea é, a rugadh in Allahabad sa bhliain 1889. Tar éis scolaíochta baile ag oide príobháideach agus seal i Scoil Harrow (1905-1907), d'fhreastail sé ar Ollscoil Cambridge (1907-1910).

Bronnadh céim sna heolaíochtaí nádúrtha ar Nehru. D'fhreastail sé ar an Teampall Istigh i Londain ó 1910 go dtí 1912. Glaodh chun Barra Shasana air sa dara bliain.

Ar ais san India, bhí Nehru ina abhcóide ina bhaile dúchais go ceann roinnt blianta. Ina Uachtarán ar an gComhdháil Náisiúnta Indiach arís agus arís eile (1929-30, 1936-37, 1951-54) ní raibh ach ceannaire amháin, Mahatma Gandhi, ní ba thábhachtaí sa troid ar son shaoirse na hIndia.

Príomh-Aire

1947

Mar chéad Phríomh-Aire na hIndia (1947-1964) bhí Nehru chun tosaigh maidir le roinnt polasaithe a bhfuil rian leanúnach acu go fóill ar an India. Dhírigh sé a dhúthracht pholaitiúil den chuid is mó ar fhorbairt an gheilleagair - trí náisiúnú agus pleanáil lárnach - agus ar an mbeartas eachtrach (neamh-chomhghuaillíocht) a bhí aige, seachas ar bheartais intíre a mbeadh tionchar díreach acu ar an dlí.

Bhí tionchar nach beag ag Nehru ar an stáitse idirnáisiúnta. Bhreathnódh air mar cheannaire an Tríú Domhain.

Ní dhearnadh athruithe ar dhlí pearsanta na Moslamach nuair a bhí dlí pearsanta na Hiondúch á athchóiriú, mar chuid de na hiarrachtaí níos forleithne chun idirdhealú ar fhorais na sainaicme agus na hinscne a shárú agus na mionlaigh a imeascadh leis an tsochaí nua a raibh i gceist ag Nehry.

Chonaic Nehru chomh maith diúltú dá phlean go ndéanfaí an teanga oifigiúil eisiach den Hiondúis faoin mbliain 1965. Dá bharr sin, tá an Béarla i dtreis sa dlí anuas go dtí an lá inniu. Tharla sé sin ag an am céanna a theip air cosc a chur le hatheagrú mór na stát ar bhonn teanga sna caogaidí, cé go raibh eagla air conas a rachadh sé i gcion ar aontacht an náisiúin.

Bhuail taom croí é, is cosúil, ar 27 Bealtaine 1964 agus in aois 74 bliain dó.

Nehru in Éirinn

Thug Nehru cuairteanna ar Éirinn trí uairː mar mhac léinn, sa bhliain 1907 agus mar Phríomh-Aire, sna blianta 1949 agus 1956.