Mary Swanzy
Ealaíontóir Éireannach ba ea Mary Swanzy (15 Feabhra 1882 i mBaile Átha Cliath - 1978). Bhí sí mar an dara de thriúr iníonacha de chuid Sir Henry Rosborough, Swanzy (máinlia súl) agus a bhean Mary (née Denham)
Beathaisnéis | |
---|---|
Breith | 1882 Baile Átha Cliath, Éire |
Bás | 1978 95/96 bliana d'aois Londain, England |
Faisnéis phearsanta | |
Scoil a d'fhreastail sé/sí | Académie Colarossi |
Gníomhaíocht | |
Gairm | péintéir |
Seánra | Portráid |
Ealaíontóir tírdhreacha agus seánra Éireannach a bhí i Mary Swanzy HRHA. Bhí sí ar cheann de na chéad phéintéirí teibí in Éirinn agus í ar cheann de na chéad phéintéirí teibí in Éirinn, a bhfuil clú uirthi mar gheall ar a stíl eicléictiúil, agus phéinteáil sí i go leor stíleanna lena n-áirítear ciúbachas, futurism, fauvisism, agus orphism.
Thaispeáin sí an chéad taispeántas ag an Royal Hibernian Academy i 1905 agus lean sí ag déanamh amhlaidh ar feadh na ndeich mbliana ina dhiaidh sin. D’aistrigh sí go Páras faoi 1906 chun leanúint lena hoiliúint ealaíne agus rinne sí staidéar ag an Acad mie de la Grande Chaumi re agus an Acad mie Colarossi. I rith an ama seo nocht sí don phátrún cáiliúil, Gertrude Steins, bailiúchán na healaíne nua-aimseartha agus d’fhan saothar Paul Cezanne (1839-1906) agus Paul Gauguin (1848-1903) i bhfeidhm go forleathan ar a stíl ar feadh a saoil.
D’fhill sí ar Bhaile Átha Cliath agus bhí taispeántais rialta aici. Thaispeáin sí a cuid oibre ag an Salon des Independants, ag éirí ina ball coiste i 1920 agus ag na Beaux Arts. Thaistil sí go forleathan agus phéinteáil sí tírdhreacha óna turais éagsúla. D’fhan Cezanne agus Gauguin mar na tionchair ba mhó a bhí aici, chomh maith lena meas mór ar shaothar Sandro Botticelli (c.1445-1510).
Déanann a cuid tionchair achoimre ar a stíl sách eicléictiúil ina clasaiceachas dúchasach, an úsáid gheal a bhain sí as dathanna agus cineálacha solais in éineacht le tionchar leanúnach Ciúbach. Tá a nuálaíocht agus a oeuvre athmheasta agus ardaithe le blianta beaga anuas.
Níl an leibhéal gnóthachtála atá aici, a taisteal domhanda agus a smaointeoireacht bhunaidh ar aon dul le healaín na hÉireann dar leis an IMMA a thugann moladh di mar Mháistir na Nua-Ghaeilge.
Tá a saothar ar taispeáint taobh le Marc Chagall (1887-1985) agus William Scott (1913-1989). Rinneadh ball oinigh den Acadamh Ríoga Hibernian í i 1949. Rinneadh ceiliúradh mór uirthi le haird siarghabhálach ar a cuid oibre i 1968 ag Dánlann Hugh Lane, Baile Átha Cliath.
I 1920, i gcoinne chúlra an fhoréigin i gCogadh Saoirse na hÉireann, d'fhág sí Éire i bhfoirm deoraíochta féin-fhorchurtha. Ag taisteal ar dtús trí Oirthear na hEorpa agus na Balcáin, sheol sí ansin go Haváí agus Samó ó 1923 go 24 - go litriúil ag trasnú na cruinne.
Le linn di a bheith ann rinne sí saothar atá uathúil i gcomhthéacs Éireannach le híomhánna a thaispeánann a proto-feimineachas agus a léirmheas ar an gcóras coilíneach. Mar is fearr aithne uirthi as a cuid saothar péintéireachta Ciúbacha agus Futurist, tar éis 1914 thaispeáin sí go rialta ag Salon des Indépendants i bPáras agus ag na Beaux Arts, in éineacht le healaíontóirí a bhfuil clú orthu anois. Faoi 1946 bhí sí san áireamh i dtaispeántais le Chagall, William Scott agus Henry Moore ach ina dhiaidh sin thit a saothar i doiléire.
Seans go raibh sé seo i bpáirt mar gheall ar a stádas mar ealaíontóir baineann agus go deimhin bhí sí glórtha ar cheisteanna inscne, ag rá; ‘Dá rugadh Anraí mé in ionad Mhuire bheadh mo shaol an-difriúil
Tagairtí
cuir in eagarIs síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |