Is é an Giúdachas, nó an Iúdachas, reiligiún le thart ar 15 milliún leanúnaí. Ceann de na reiligiúin aondiacha is sine ar domhan atá ann, agus ceann de na reiligiúin is sine atá á gcleachtadh fós. Tá airteagail creidimh agus stair an Ghiúdachais ina gcroílár de bhunús na gcreideamh Ábrahamach eile, an Chríostaíocht agus an Ioslam san áireamh.

Ní bhíonn aon údarás lárnach nó dogma comhaontach ag an nGiúdachas, ach ceanglaítear an reiligiún ilghnéitheach seo le roinnt prionsabal creidimh i ngach áit. An ceann is tábhachtaí ná creideamh i nDia amháin uilefhiosach uilechumhachtach uiledhea-mhéiniúil tarchéimnitheach, a chruthaigh an chruinne agus gach rud atá inti, agus a bhfuil baint aige fós le riaradh na chruinne seo. Dar leis an gcreideamh, ba é an Dia céanna a chruthaigh an chruinne a shocraigh cúnant le muintir na nGiúdach agus a thaispeáin a chuid dlíthe agus aitheanta i bhfoirm an Thóra. Tá dúthracht an chleachtadh Ghiúdaigh caite le stáidéar agus le comhlíonadh na ndlíthe agus na n-aitheanta seo, os rud é go mínítear iad de réir údarás éagsúla seanda agus nua-aimseartha.

Tá míthuiscint ag baint leis an Giúdachas sa domhan mór toisc nár reiligiún direach é, ach measc de creideamh, cultúr, eitneachas agus náisiún. Réalfar seo le linn an stair Giúdach, a dtéann síor níos mó ná 4,000 bliain. Tháinig na Gíudaigh tríd sclábhaíocht, féin-rialtas anarcach agus dialathach, gabháil ó na hÉigiptigh, na Bablónaigh, na Gréigigh agus na Rómhánaigh, chomh maith le deóraí. Bhí tionchar ag na gcultúir go léir sin, agus ag gluaiseachtaí níos nua-aimseartha cosúil leis an Eagnaíocht freisin, ar na chuid smaointe a ghlac na Rabbis síos tríd na hAoise.

Your account will be renamed

cuir in eagar

01:43, 18 Márta 2015 (UTC)

07:37, 19 Aibreán 2015 (UTC)