Leagan ó 10:23, 30 Márta 2011 athraigh MacTire02 (plé \| dréachtaí) 2,362 edits →‎Naisc: stíl ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 04:51, 9 Aibreán 2011 athraigh cealaigh AllieBot (plé \| dréachtaí) Róbónna 20,290 edits m Róbat: Athruithe cosmaideacha An chéad dhifear eile →
Líne 1: Sagart, [[file]] agus staraí de chuid an [[17ú haois]] ba ea '''Seathrún Céitinn'''. Rugadh é i g[[Contae Thiobraid Árann]] timpeall na bliana 1569 agus cailleadh timpeall na bliana 1644. Tá a uaigh le fáil i reilig na Tiobraide i bparóiste Bhéal Átha Lúbaigh. [[~~File~~Íomhá:Bordeaux Saint Pierre.jpg\|thumb\|150px\|Eaglais St Pierre: cuid de sheanchathair Bordeaux mar a bhí le linn an Chéitinnigh.]] == A shaol == Síleadh go dtí le déanaí gur rugadh an Céitinneach ar an mBuirghéisigh in aice le Cathair Dhún Iascaigh i gContae Thiobraid Árann, ach de réir na taighde is nua is dócha gur i gCaisleán Bhaile na Móna i bparóiste Inis Leamhnachta a rugadh é.<ref>[http://www.nui.ie/eigse/pdf/vol35/eigse35.pdf "A review of some placename material from ''Foras Feasa ar Éirinn''"], Diarmuid Ó Murchadha, ''Éigse'', A Journal of Irish Studies, Vol. XXXV, lch 81. National University of Ireland, 2005.</ref> Is dealraitheach go ndeachaigh sé ar scoil filíochta agus seanchais agus gur tugadh scolaíocht dó sa Ghaeilge agus sa Laidin. Is dócha go ndearnadh sagart de ina dhiaidh sin de réir shean-nós na hÉireann. I Mí na Samhna 1603 bhí sé ar dhuine den daichead mac léinn a thug a n-aghaidh ar an [[An Fhrainc\|bhFrainc]] faoi chúram an Athar Diarmaid Mac Cárthaigh chun staidéar a dhéanamh i m[[Bordeaux]], áit a raibh an Cairdinéal François de Sourdis, Ardeaspag Bordeaux, tar éis coláiste [[Éire~~\|Éireannach~~]]annach a bhunú. B'fhéidir gur thug sé tamall in Rheims freisin. Bhain sé céim Dhochtúir [[Diagacht]]a amach agus d'fhill ar Éirinn timpeall na bliana 1603. Ceapadh é mar shagart paróiste i gCnoc Rafann i gContae Thiobraid Árann, in aice leis an gCathair. [[~~File~~Íomhá:Knockgraffon Motte, New Inn, County Tipperary.jpg\|thumb\|250px\|deas\|Cuid de Chnoc Rafann, mar a raibh an Céitinneach ina shagart paróiste.]] Bhí an-chlú air mar sheanmóirí, agus deirtear gur chuir seanmóin dá chuid olc ar bhean uasal a ghearáin sin le Donncha Ó Briain, Iarla Tuamhan, rud a thug ar an gCéitinneach dul ar a choimeád tuairim na bliana 1618. Fuair sé dídean óna chairde gaoil, agus b'fhéidir gur bhogaigh an tóir timpeall na bliana 1624, nuair a cailleadh an tIarla. Líne 14: Bhain an Céitinneach leis na Sean-Ghaill, agus ghlac sé leis gur ag uaisle [[Caitliceach]]a na nGael agus na Sean-Ghall a bhí an t-údarás ceart in Éirinn. Ghlac sé leis na Stíobhartaigh toisc gur de shliocht leath-Ghaelach iad, tuairim a bhí coitianta i measc aos dána na tíre. == A shaothar == B'fhile é an Céitinneach, ach tríd an bprós is mó a tharraing sé clú air féin. Chríochnaigh sé ''Foras Feasa ar Éirinn'' timpeall na bliana 1634. Is éard atá ann meascán saibhir de sheantraidisiúin a bhaineann le stair, le bréagstair agus le finnscéalta na tíre, agus an t-iomlán scríofa go greanta ealaíonta. Ar nós a lán saothar [[Gaeilge]] eile scaipeadh é i bhfoirm lámhscríbhinne, agus b'fhada gur cuireadh i gcló é. Saothar nótálta eile dá chuid ba ea ''Trí Bhior-Ghaoithe an Bháis''. Líne 20: Rinne sé iarracht an bhréagársaíocht a sheachaint agus stíl shoiléir shíodúil a shaothrú, cé go bhfuil lorg an léinn ar a shaothar. Ní dóichí rud ná gurb í soiléireacht úd a stíle a chuir na mílte á léamh le fonn. Aithnítear an Céitinneach mar dhuine de na filí Gaeilge is fearr den 17ú haois. Deirtear go bhfuair sé scolaíocht sa seanléann agus tá a rian sin ar ghreantacht a cuid [[filíocht]]a. Mar ba ghnách ag an am, bhain sé tairbhe as an dán díreach agus as foirmeacha níos scaoilte. Ar na dánta a luaitear leis tá ''Óm sceol ar ardmhagh Fáil'' agus ''A Bhean lán de Stuaim''. == Tagairtí == {{reflist}} == Féach freisin == * Cunningham, Bernadette ([[2000]]). ''The World of Geoffrey Keating: history, myth and religion in seventeenth century Ireland''. [[Baile Átha Cliath]]. * De Brún, Pádraig, Ó Buachalla, Breandán agus Ó Concheanainn, Tomás (eag.) (1975). ''Nua-Duanaire, Cuid 1''. Institiúid Ardléinn Bhaile Átha Cliath, Baile Átha Cliath. * Keating, Geoffrey. ''Foras Feasa ar Éirinn: the history of Ireland''. D. Comyn and P.S. Dineen (eag.) 4 imleabhar. [[Cumann na Scríbheann nGaedhilge]], Londain [[1902]]-14. * Keating, Geoffrey. ''Trí bior-ghaoithe an bháis: The three shafts of death ''. Robert Atkinson (eag.), LL.D. [[Acadamh Ríoga na hÉireann]], Baile Átha Cliath, [[1890]]. * Geoffrey Keating ''Stories from Keating's History of Ireland'' edited, with introduction, notes, and vocabulary by Osborn Bergin. Royal Irish Academy (Baile Átha Cliath: [[1981]]) * Keating, Geoffrey. ''Dánta, Amhráin is Caointe (Poems, Songs and Elegies)''. Rev. John C. MacErlean, S.J. (eag.), The Gaelic League, Baile Átha Cliath [[1900]]. * Keating, Geoffrey. ''Eochairsciath an Aifrinn: An explanatory defence of the mass''. Patrick O'Brien (eag.), Baile Átha Cliath: [[1898]]. == Naisc == * [[Aodh Mac Cathmhaoil]] * [[Brian Mac Giolla Phádraig]] * [[Dáibhí Ó Bruadair]] * [[Fear Flatha Ó Gnímh]] * [[Giolla Brighde Ó hEódhasa]] * [[Pádraig Ó Duincín]] * [[Piaras Feiritéar]] * [[Uilliam Nuinseann]] == Nasc seachtrach == Líne 53: {{DEFAULTSORT:Ceitinn, Seathrun}} [[Catagóir:Stair na hÉireann]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha]]

An difríocht idir athruithe ar: "Seathrún Céitinn"