Uaimh Thalún an Domhnaigh Mhóir

Is uaimh thalún agus Séadchomhartha Náisiúnta é Uaimh Thalún an Domhnaigh Mhóir atá suite i gContae Lú, Éire.[1][2]

WD Bosca Sonraí Foirgneamh
WD Bosca Sonraí Foirgneamh
Uaimh Thalún an Domhnaigh Mhóir
Sonraí
CineálUaimh thalún Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh geografach
Limistéar riaracháinDún Dealgan, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 54° 00′ 11″ N, 6° 27′ 34″ O / 54.002939°N,6.45938°W / 54.002939; -6.45938
Séadchomhartha náisiúnta na hÉireann
Aitheantóir526

Tá Uaimh Thalún an Domhnaigh Mhóir suite 3.6 km (2.2 mhíle) siar ó Dhún Dealgan, in aice le cnuasach tithe. Faightear uaimh thalún an Domhnaigh Mhóir i sráidbhaile Chill Choirle.[3][4]

Is struchtúr cosúil le huaimh é uaimh thalún a tógadh mar áit tearmainn agus stórála, agus in Éirinn dátaíonn siad idir an 8ú agus an 12ú haois.[5]

Thángthas ar an uaimh thalún i 1960 le linn tógáil iostán de chuid Chomhairle Contae Lú. Is í Etienne Rynne a thochail í agus a d’aimsigh trinsí, clais, dhá pholl cuaille, potaireacht, biorán cré-umha, cloch fhaobhair agus slaig iarainn.

Is coimpléasc tollán é an uaimh thalún ag Domhnach Mór atá líneáilte le ballaí, urláir agus síleálacha cloiche, le coirbéil agus fardoras. Tá na huasteorainneacha os cionn 1 m ar airde agus is é 80 m (260 tr) fad iomlán an tolláin.[6][7] Tochlaíodh í den chuid is mó i gcré bholláin, ach tochlaíodh í i ngrean Shiolúrach freisin.[8][9]

  1. Rynne (1 January 1959). "Souterrain at Donaghmore, Co. Louth". Journal of the County Louth Archaeological Society 14 (3): 148–153. doi:10.2307/27728970. JSTOR 27728970. 
  2. Edwards (15 April 2013). "The Archaeology of Early Medieval Ireland". Routledge. ISBN 9781135951429.– tríd Google Books 
  3. Weir (1 January 1980). "Early Ireland: a field guide". Blackstaff Press. ISBN 9780856402128.– tríd Google Books 
  4. Kennedy (1 May 1994). "Ancient Ireland: the user's guide". Morrigan Books. ISBN 9780907677604.– tríd Google Books 
  5. Rockart site and souterrain visits by Society - Independent.ie”.
  6. Donaghmore Souterrain”.
  7. Donaghmore - Souterrain”.
  8. Weir. “County Louth - selected monuments”.
  9. 20915 « Excavations”.