Wilhelm Max Wundt
Fiseolaí is síceolaí turgnamhach, a rugadh i Neckarau in aice le Mannheim na Gearmáine, ab ea Wilhelm Maximilian Wundt (1832-1920). Rinne sé staidéar ar an leigheas ag Ollscoil Tübingen, Ollscoil Heidelberg, agus Ollscoil Bheirlín. Sa bhliain 1857, ceapadh é ina 'dozent' ag Ollscoil Heidelberg, áit ina raibh sé ina léachtóir sa bhfiseolaíocht. Ó 1858-1864 rinne sé staidéar ar spreagadh néareolaíoch agus ceimiceacha na matán. Sa bhliain 1864, ceapadh é ina ollamh cúnta ag Heidelberg. Trí bliana ina dhiaidh sin, thosaigh sé cúrsa ar a bhronn sé an t-ainm 'síceolaíocht fhiseolaíoch'. Foilsíodh a magnum opus "Grundzüge physiologischen der Psychologie" (Prionsabail na Síceolaíochta Fiseolaíche) sa bhliain 1873. Go bunúsach thug a chuid fealsúnachta le fios go bhfuil mhacasamhail meabhrach ag gach ócáid fhisiceach, agus tá chomhpháirtí fisiciúla ag gach ócáid mheabhrach. D'oibrigh Wunt ina shaotharlann cháiliúla in Ollscoil Leipzig ón bhliain 1875, agus bhí sé ag obair ann sna 45 bliana ina dhiaidh sin. Foilsíodh an taighde in "Philosophische Studien" (Staidéar fealsúnachta), tréimhseachán a bhunaigh sé féin sa bhliain 1981. Is iontach an méid a d'fhoilsigh Wunt, idir leabhair, aistí agus eile. Sa bhliain 1883, thosaigh sé ar an chéad chúrsa dar teideal síceolaíocht turgnamhach'. Toghadh Wunt ina reachtaire ar Ollscoil Leipzig sa bhliain 1889. Níos déanaí chuir sé suim sa síceolaíocht shóisialta nó chultúrtha. Scríobh sé "Volkerpsychologie", a foilsíodh idir 1900 agus 1920, lena n-áirítear an smaoineamh go raibh céimeanna forbartha cultúrtha ann. Sa bhliain 1920, scríobh sé "Erlebtes und Erkanntes", a dhírbheathaisnéis. Fuair sé bás sa bhliain 1920.
Tagairtí
cuir in eagar| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |