An Bhulgáir
Tír in oirdheisceart na hEorpa is ea an Bhulgáir (Bulgáiris: България). Is í Sóifia an phríomhchathair agus an chathair is mó atá inti.
 An Bhulgáir | |||||
|---|---|---|---|---|---|
България (bg)  | |||||
|
|||||
| Aintiún | Mila Rodino (1964) | ||||
| Mana | «Unity makes strength (en)  » | ||||
| Siombail oifigiúil | leon | ||||
| Ainmnithe in ómós | Bulgars (en) | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Príomhchathair | Sóifia | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 7,000,039 (2019) | ||||
| • Dlús | 63.07 hab./km² | ||||
| Déamainm | Bulgárach | ||||
| Teanga oifigiúil | An Bhulgáiris | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de | Oirthear na hEorpa An tAontas Eorpach an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch | ||||
| Achar dromchla | 110,993.6 km² | ||||
| Suite i nó in aice le limistéar uisce | An Mhuir Dhubh | ||||
| Pointe is airde | Musala (2,925 m) | ||||
| Pointe is ísle | An Mhuir Dhubh (0 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Leanann sé/sí | People's Republic of Bulgaria (en) | ||||
| Cruthú | 13 Iúil 1878: History of Bulgaria (1878–1946) (en) | ||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Córas rialtais | poblacht pharlaiminteach | ||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | Council of Ministers of Bulgaria (en) | ||||
| Comhlacht reachtach | National Assembly of Bulgaria (en) | ||||
| • President of Bulgaria (en) | Petar Mladenov (1990–1990) | ||||
| • Prime Minister of Bulgaria (en) | Nikolay Denkov (2023–) | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| OTI ainmniúil | 84,061,395,658 $ (2021) | ||||
| Airgeadra | Bulgarian lev (en) | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil | .bg agus .бг (en) | ||||
| Glaochód | +359 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála | 112 | ||||
| Cód tíre | BG | ||||
| Cód NUTS | BG | ||||
| Eile | |||||
| Suíomh gréasáin | government.bg | ||||
Suíomh cuir in eagar
Tá sí ag críochantacht le cúig thír eile: an Rómáin sa tuaisceart, an tSeirbia agus Poblacht na Macadóine ar an taobh thiar, agus an Ghréig agus an Tuirc ar an taobh theas den Bhulgáir. Tá an Mhuir Dhubh ar an taobh thoir den Bhulgáir.
An tír cuir in eagar
Is í an Bhulgáir an 16ú tír is mó san Eoraip. Tá go léir sliabhraonta ann: mar shampla an Stara Planina agus Rodopi, agus sliabhraon Rila. Tá talamh maith le fáil ar na machairí sa tuaisceart agus sa deisceart.
Cúigí cuir in eagar
Stair cuir in eagar
Sa 7ú haois a cuireadh náisiún na Bulgáire ar bun, an chéad impireacht (632/681 – 1018). Mhair an dara himpireacht ó 1185 – 1396/1422, agus bhí an Bhulgáir mar chuid d'impireacht na dTurcach ar feadh tuairim is 500 bliain. Cuireadh an tríú stát neamhspleách ar bun ina dhiaidh sin. Ghabh sí leis an gCummanachas sa bhliain 1945 i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda agus bhí sé ina bhall de bhloc an Oirthir go dtí 1989/1990.
An Bhulgáir sa lá atá inniu ann cuir in eagar
Is pobhlacht í an Bhulgáir anois. Ball den AE, NATO, na Náisiúin Aontaithe agus an World Trade Organization atá ann. 0.840 an Human Development Index (61ú háit ar domhan sa bhliain 2009). Dar le Freedom House, is tír "shaor" í.
Teanga cuir in eagar
Teanga Shlavach í an Bhulgáiris, agus í an-difriúil leis an gcuid is mó de na teangacha Slavacha eile, ós rud é go bhfuil sí tar éis córas díochlaonta na n-ainmfhocal a chailleadh ina iomláine. San am céanna, choinnigh an Bhulgáiris na haimsirí a chuaigh i léig sa chuid eile de na teangacha Slavacha, agus forbraíodh tuilleadh acu faoi thionchar na Gréigise agus na dteangacha Balcánacha - tá infhilleadh na mbriathar i bhfad níos casta sa Bhulgáiris ná sna teangacha Slavacha eile, agus a lán aimsirí comhshuite ann. Ón taobh eile de, áfach, chuaigh infinideach an bhriathair i léig sa Bhulgáiris go hiomlán. Níl ach an Mhacadóinis cosúil leis an mBulgáiris ó thaobh na gramadaí de, ach ansin, is iomaí Bulgárach a deir nach bhfuil sa Mhacadóinis ach canúint Bulgáirise.