An Chordastáin

réigiún sa Meánoirthear

Is réigiún nó tír suite sa Tuirc, sa tSiria, san Iaráic agus san Iaráin í an Chordastáin (Coirdis: Kurdistan nó کوردستان), san iarthuaisceart sliabhraon Zagros agus oirthear sliabhraon Taurus.[1]

Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Chordastáin
Kurdistan (ku-latn)
کوردستان (ku-arab) Cuir in eagar ar Wikidata
Flag of Kurdistan.svg
Kurdish inhabited areas.svg
Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Map
 37°N 43°E / 37°N 43°E / 37; 43
Daonra
Iomlán28,000,000 (2014) Cuir in eagar ar Wikidata

Tá ceithre cheantar sa gCordastáin:[2][3]

  • Rojava (An Chordastáin Thiar, tuaisceart na Siria),
  • Bakûr (An Chordastáin Thuaidh, oirdheisceart na Tuirce),
  • Başûr (An Chordastáin Theas san Iaráic), agus
  • Rojhilat (An Chordastáin Thoir san Iaráin).

Féachann eagraíochtaí náisiúnaithe Coirdis áirithe le náisiún stáit neamhspleách a chruthú ina mbeidh tromlach Coirdis i gcuid de na ceantair seo nó iad go léir, agus cuid eile i mbun feachtais ar son níos mó neamhspleáchais laistigh de na teorainneacha náisiúnta atá ann.[4]

Go stairiúil, fianaíodh an focal "Chordastáin " den chéad uair i gcriostal Seljuk ón 11ú haois.[5] Cé go raibh líon mór ríoraí Coirdigh díchosúla, emirates, príomhoidí agus taoisigh bunaithe ón go dtí an 19ú haois. Ó thaobh riaracháin de, bunaíodh 20ú haois ceantair ghearrthéarmacha Ríocht na Chordastáin (1921–1924), Kurdistansky Uyezd ("An Chordastáin Dearg", 1923-1929), Poblacht Ararat (1927-1930), agus Poblacht Mahabad (1946).

Faoi láthair, tá na Coirdíní i dTuaisceart na Chordastáin ag troid i gcoinne neamhspleáchais stát na Tuirce ó na 1980idí. Ghnóthaigh Deisceart na Chordastáin stádas uathrialach tar éis Chogadh na Murascaille, agus athdheimhníodh a stádas mar réigiún uathrialach na Cordastáine laistigh de phoblacht cónaidhme na hIaráice i 2005. Bhí na Coirdíní a bhí ag troid i gCogadh cathartha na Siria in ann smacht a fháil ar chodanna móra de thuaisceart na Siria agus réigiúin féinrialaithe a bhunú i Riarachán Uathrialach i dTuaisceart agus in Oirthear na Siria, áit a n-iarrann siad uathriail sa tSiria cónaidhme tar éis an chogaidh.[6] Tá Cúige Chordastáin san Iaráin freisin.

Avroman in Oirthear na Chordastáin
  1. M. T. O'Shea, Trapped between the map and reality: geography and perceptions of Kurdistan, 258 pp., Routledge, 2004. (see p. 77)
  2. "Kurds, Kurdistān" (2002). Encyclopaedia of Islam. BRILL. “At present, the different provinces of Kurdistān cover around 190,000 km2 in Turkey, 125,000 km2 in Iran, 65,000 km2 in Irāḳ, and 12,000 km2 in Syria. The total area of Kurdistān can then be estimated at approximately 392,000 km2.” 
  3. Bengio, Ofra (2014). "Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland". University of Texas Press. “Hence the terms: rojhalat (east, Iran), bashur (south, Iraq), bakur (north, Turkey), and rojava (west, Syria).” 
  4. Hamit Bozarslan “The Kurdish Question: Can it be solved within Europe?”, page 84 “The years of silence and of renewal” in Olivier Roy, ed. Turkey Today: A European Country?.
  5. Mitchell, 2010.
  6. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".