Caiféin

Alcalóideach meitiolxaintéineach is ea an chaiféin agus é le fáil go nádúrtha sna síolta caife, sa tae, sna cnónna cóla, sa yerba mate (lus a fhliuchtar ar nós an tae san Airgintín agus i dtíortha eile i réigiún Río de la Plata i Meiriceá Theas), sa ghuaranà, agus beagáinín i síolta cócó. Cuirtear i roinnt deochanna boga í freisin, ar nós Coca-Cola, Irn-Bru agus Mountain Dew.

Caiféin

Substaint cheimiceach	aicme eintiteas ceimiceach
Mais mhóilíneach	194.08 Da
Ainmnithe in ómós	caife
Tacsón ina n-aimsítear é	Senegalia catechu, guaraná, yerba mate, Ilex argentina, Ilex brevicuspis, Ilex theezans, Ilex dumosa, Ilex microdonta, Ilex pseudobuxus, Aspalathus linearis, Coffea arabica, Camellia irrawadiensis, Scurrula atropurpurea, Bidens pilosa, Camellia multisepala, Camellia japonica, Camellia ptilophylla, Camellia oleifera, Camellia sasanqua, Camellia vernalis, Citrus grandis, Citrus maxima, mandairín, Claviceps sorghicola, Coffea bengalensis, Coffea canephora, Coffea eugenioides, Coffea homollei, Coffea kianjavatensis, Coffea lancifolia, Coffea salvatrix, Cola nitida, Festuca pratensis, Herrania albiflora, Herrania balaensis, Herrania cuatrecasana, Herrania nitida, Herrania purpurea, Ilex guayusa, Murraya paniculata, Paramuricea clavata, Pausinystalia, Sinomenium acutum, Theobroma angustifolium, crann cacó, Theobroma mammosum, Theobroma simiarum, Theobroma grandiflorum, Cola acuminata, Vincetoxicum hirsutum (Michx.) Britton (1894) non (Wall.) Kuntze (1891), Trewia nudiflora, Homo sapiens, luch thí, Citrus glauca, Camellia kissi, Coffea benghalensis, Theobroma speciosum, Strobilanthes crispa, caiméilia, Camellia sinensis var. sinensis, Herrania mariae, Coffea liberica var. dewevrei, seadóg, Citrus deliciosa, Pomagrainít, Ilex cassine, Camellia taliensis, féar caorach, Camellia sinensis, Senegalia polyacantha, Senegalia chundra agus pápá
Ról	enzyme inhibitor (en) , spreagthach, phosphodiesterase inhibitor (en) , purinergic P1 receptor antagonists (en) agus xenobiotic (en)
Struchtúr ceimiceach
Foirmle cheimiceach	C₈H₁₀N₄O₂
SMILES canónta	Model 2D CN1C=NC2=C1C(=O)N(C(=O)N2C)C
InChI	Model 3D
Airí
Dlús	1.23 g/cm³
PKa	14 10.4 (a 40 °C)
Móimint leictreach dhépholach	3.64 D
Pointe leáite	234 °C 235 °C
Teocht néalúchán	180 °C
Móimint leictreach dhépholach	3.64 D
Eile
searbhas

Substaint bhán chriostalta í an chaiféin ghlan. Ba é an ceimiceoir Gearmánach Friedrich Ferdinand Runge a d'aithin agus a d'aonraigh an chaiféin an chéad uair sa bhliain 1819, agus ba eisean a cheap an t-ainm fosta. Sna plandaí, is minic a bhíonn alcalóidigh eile measctha tríd an gcaiféin, go háirithe taeifillín agus taebróimín.

Is é an t-ainm córasach atá ar an gcaiféin ná 1,3,7-trímheitiol-xaintéin. Tugtar "taeín", "guarainín" agus "maitéín" ar na meascáin d'alcalóidigh atá le fáil sa tae, sa ghuaraná agus sa yerba mate, ach is í an chaiféin an príomhoibreán iontu go léir.

Is spreagthach í an chaiféin, is é sin, spreagann sí lárchóras na néaróg agus maolaíonn sí an tuirse. Tá sí ar an tsubstaint shícighníomhach is mó a úsáidtear ar fud an domhain, ach murab ionann agus a lán substaintí sícighníomhacha eile, ní dhearctar uirthi mar dhruga dainséarach. A mhalairt ar fad, bíonn deochanna a bhfuil caiféin iontu le fáil go dlíthiúil i ngach tír, a bheag nó a mhór.

Is fualbhrostach í an chaiféin freisin. Is é sin, spreagann sé an duine chun fual a dhéanamh. Iad siúd a ólann caife nó deochanna eile a bhfuil caiféin iontu go minic, áfach, ní mhothaíonn siad mórán den spreagadh seo a thuilleadh, de ghnáth. Mar sin, is ar éigean atá an dainséar ann go gcaillfeá an iomarca uisce agus tú ag ól barraíocht caife.

C₈H₁₀N₄O₂ an fhoirmle cheimiceach atá aici.