Cogadh Angla-Mheiriceánach na bliana 1812
Throid na Stáit Aontaithe agus a comhghuaillithe Cogadh Angla-Mheiriceánach na bliana 1812 in aghaidh na Ríochta Aontaithe agus a comhghuaillithe i Meiriceá Thuaidh. Thosaigh sé nuair a d'fhógair na Stáit Aontaithe cogadh ar an mBreatain ar an 18 Meitheamh 1812. Cé gur aontaíodh téarmaí síochána i gConradh Ghent i mí na Nollag 1814, níor tháinig deireadh oifigiúil leis an gcogadh go dtí gur dhaingnigh Comhdháil na Stát Aontaithe an conradh síochána ar 17 Feabhra 1815.[1][2]
| Cogadh Seasca Bliain agus caidreamh idir an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe | |
|---|---|
  | |
| Cineál | cogadh |
| Dáta | 18 Meitheamh 1812 – 18 Feabhra 1815 |
| Áit | an tAigéan Atlantach, an tAigéan Ciúin agus Meiriceá Thuaidh |
| Éifeacht | status quo ante bellum |
| Rannpháirtithe | The Canadas (en)  , Stáit Aontaithe Mheiriceá, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann, Tecumseh's Confederacy (en) , Seactáigh, Seiricíoch, Seánaí, Muscogee (en) agus Óisibigh |
D'eascair teannas Angla-Mheiriceánach as difríochtaí seanbhunaithe mar gheall ar leathnú críochach i Meiriceá Thuaidh agus tacaíocht na Breataine do chónaidhm Tecumseh, a chuir in aghaidh lonnaíocht choilíneach SAM i gCríocha an Iarthuaiscirt. Sa bhliain 1807, mhéadaigh na teannais seo tar éis don Chabhlach Ríoga tús a chur le srianta níos déine a chur i bhfeidhm ar thrádáil Mheiriceá leis an bhFrainc agus phreasái mairnéalaigh a bhí ó thosach ina ngéillsinigh Bhriotanacha, fiú iad siúd a raibh saoránacht Mheiriceánach faighte acu.[3] Bhí roinnt tuairimí sna SA maidir le conas aisfhreagra a thabhairt, agus cé gur vótáil móramh sa Teach agus sa Seanad araon ar son cogaidh, bhí siad roinnte de réir línte dochta páirtí, agus an Páirtí Daonlathach-Poblachtach i bhfabhar agus an Páirtí Feidearálach ina choinne. Níor shroich nuacht faoi dheonuithe na Breataine a rinneadh in iarracht cogadh a sheachaint na Stáit Aontaithe go dtí deireadh mhí Iúil, agus faoin am sin bhí an choimhlint ar siúl cheana féin.
| Is síol na staire é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
- ↑ Order of the Senate of the United States 1828, pp. 619–620.
- ↑ Carr 1979, p. 276.
- ↑ Hickey 1989, p. 44.