Ealaín mhíchéadfach
Téarma a ghlac an Páirtí Naitsíoch sa Ghearmáin sna 1920idí chun cur síos a dhéanamh ar an ealaín nua-aoiseach ab ea an ealaín mhíchéadfach (Gearmáinis: Entartete Kunst). Le linn dheachtóireacht Adolf Hitler, baineadh ealaín nua-aoiseach na Gearmáine, lena n-áirítear go leor saothar d'ealaíontóirí a bhfuil cáil idirnáisiúnta orthu, as iarsmalanna faoi úinéireacht an stáit agus cuireadh cosc uirthi sa Ghearmáin Naitsíoch ar an bhforas gur "masla do dháimh na Gearmáine" a bhí san ealaín den saghas sin, neamh - Ghearmánach, Máisiúnach, Giúdach, nó Cumannach . Cuireadh smachtbhannaí orthu siúd a aithníodh mar ealaíontóirí míchéadfacha, lena n-áirítear a bheith briste ó phoist mhúinteoireachta, a bheith toirmiscthe a gcuid ealaíne a thaispeáint nó a dhíol, agus i gcásanna áirithe a bheith toirmiscthe ealaín a tháirgeadh.
Ealaín mhíchéadfach an teideal a bhí freisin ar thaispeántas a bhí ar siúl sa bhliain 1937 ag na Naitsithe i München, ina raibh 650 saothar ealaíne nua-aoiseach a bhí tógtha ag na Naitsithe ó mhúsaeim, a crochadh go dona in éineacht le graifítí agus lipéid téacs ag magadh faoi na healaíne agus na n-ealaíontóirí .[1] Deartha chun tuairim an phobail a ghríosú i gcoinne an nua-aoiseachais, thaistil an taispeántas ina dhiaidh sin go dtí roinnt cathracha eile sa Ghearmáin agus san Ostair.
Cé go raibh cosc ar stíleanna nua-aoiseacha ealaíne, chuir na Naitsithe pictiúir agus deilbh thraidisiúnta chun cinn agus a mhóradh na luachanna Blut und Boden ("fuil agus ithir") a bhaineann le híonacht chiníoch, míleatachas agus géilliúlacht. Cuireadh srianta cosúla ar cheol, a rabhthas ag súil go mbeadh sé tonúil agus saor ó thionchair an tsnagcheoil; tugadh ceol míchéadfach ar cheol neamhcheadaithe. Rinneadh cinsireacht ar scannáin agus ar dhrámaí freisin.[2]
Tagairtí
cuir in eagarIs síol faoin ealaín é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |