Eliel Saarinen

Ailtire Fionlannach ab ea Gottlieb Eliel Saarinen (20 Lúnasa 1873 – 1 Iúil 1950) a bhain cáil amach as a chuid foirgneamh art nouveau i dtús an 20ú haois.

Eliel Saarinen

Beathaisnéis
Breith	(fi) Gottlieb Eliel Saarinen 20 Lúnasa 1873 Rantasalmi, An Fhionlainn
Bás	1 Iúil 1950 76 bliana d'aois Bloomfield Hills, Michigan
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Liútarachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Teicneolaíochta Heilsincí Former Real Lyceum (en)
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Ailtireacht
Suíomh oibre	Heilsincí Taillinn Bloomfield Hills Sortavala (en) Víobórg Hvitträsk (en)
Gairm	ailtire, pleanálaí
Fostóir	Ollscoil Michigan
Gluaiseacht	Art Nouveau, Art Deco, Stíl idirnáisiúnta agus Jugendstil (en)
Mac/iníon léinn	Florence Knoll
Teangacha	Béarla
Saothar
Saothar suntasach (1909) Helsinki Central Railway Station (en)
Teaghlach
Céile	Loja Saarinen Mathilda Tony Charlotta Gyldén
Páiste	Eero Saarinen  ( Loja Saarinen) Pipsan Saarinen Swanson  ( Loja Saarinen)
Athair	Juho Saarinen
Gradam a fuarthas (1950)  An Bonn Óir Ríoga (1947)  AIA Gold Medal (en) (20 Iúil 1946)  Grand Cross of the Order of the Lion of Finland (en) (1940)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Harvard (1940)  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Cambridge (1933)  honorary doctorate of the Karlsruhe Institute of Technology (en) (22 Nollaig 1924)  Commander First Class of the Order of the White Rose of Finland (en)  Comhalta den Institiúid Mheiriceánach Ailtirí

Leag sé amach plean forbartha do lár Heilsincí i stíl iarsmúil, plean nár cuireadh i gcrích riamh.

D'imigh sé go dtí Stáit Aontaithe Mheiriceá sna 1920í agus lean sé ag dearadh oifigí agus foirgneamh poiblí agus mar mhúinteoir ailtireachta.

Foirgnimh

Stáisiún Traenach Heilsincí.

• Pavilion i dtaispeántas an domhain i bPáras 1900
• Músaem Náisiúnta na Fionlainne i Heilsincí 1902 - 1911
• Stáisiún Traenach Heilsincí 1904 - 1911
• Stáisiún Traenach Vyborg (atá anois sa Rúis) 1904 - 1913
• Eaglais First Christian Church Columbus, Indiana, Stáit Aontaithe Mheiriceá

Rinne Saarinen a chuid staidéar ar ailtireacht agus péintéireacht i Heilsincí, agus bhain sé amach a theastas ailtireachta i 1897. Maraon de beirt dá chairde ón ollscoil, Gesellius agus Lindgren, bhí cleachtadh ailtireachta ar bun aige cheana féin faoi 1896.

Ghlac Saarinen páirt sna comórtais idirnáisiúnta deartha le haghaidh Canberra, Budapest agus Taillinn (i1911–1913). Nuair a d'éirigh leis i gcomórtas le haghaidh an Túr an Chicago Tribune (1922) bhog Saarinen leis go Stáit Aontaithe Mheiriceá (1923). I measc mórthionscnamh eile, d'fhorbair sé coincheap agus dhear sé an láithreán ar fad ag an Cranbrook Academy of Art agus a scoil lámh le Detroit. Mhair sé anseo go dtína bhás i 1950. Le haghaidh seomra bídh uachtaráin an acadaimh (agus cé a bheadh ann ach é féin!) dhear sé an Chathaoir Shleasa chliútiúil, ceann dá shárshaothair, agus le haghaidh stiúideo a mhnaoi dhear sé an Chathaoir Ghorm (iad araon i 1929).

B'ailtire tábhachtach freisin a mhac Eero (1910–1961), duine de threoraithe na Stíle Idirnáisiúnta, mar a thugtar air.

Naisc sheachtracha

• Beathaisnéis ag Archinform.net (B), arna rochtain ar 4-4-2015