Is planda bliantúil inite san bhfine Brassicaceae é Eruca vesicaria, ar a dtugtar go coitianta an ruachán coiteann[1], a úsáidtear mar ghlasra duilleogach dá blas úr, géar, searbh agus piobarach. Is speiceas de Eruca é atá dúchasach do réigiún na Meánmhara, a bhfuil tóir fhorleathan air mar ghlasra i sailéid, ó Mharacó agus an Phortaingéil san iarthar go dtí an tSiria, an Liobáin, an Éigipt agus an Tuirc san oirthear.[2][3]

WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoEruca vesicaria Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
For-ríochtEukaryota
RíochtPlantae
OrdBrassicales
FineBrassicaceae
TreibhBrassiceae
GéineasEruca
SpeiceasEruca vesicaria Cuir in eagar ar Wikidata
Cav., 1802
Ainmníocht
BasainmBrassica vesicaria Cuir in eagar ar Wikidata

Cur síos cuir in eagar

 
Duilleoga

Is planda bliantúil é Eruca vesicaria a fhásann ó 20 go 100 cm ar airde. Tá na duilleoga liopach go domhain le ceithre go deich liopa cliathánach beag agus liopa mór mullaigh. Tá na bláthanna ó a 2 go dtí a 4 cm ar trastomhas, eagraithe i gcoirím, le struchtúr bláthanna tipiciúil Brassicaceae. Tá na peitil buíbhán le féitheacha corcra, agus staimíní buí. Is faighneog ar a dtugtar sileac a torthaí, a bhíonn 12 go 25 mm ar fhad le rinnghob, ina bhfuil roinnt síolta (atá inite). Tá uimhir chrómasóim 2n = 22. ag an speiceas [4][5]

Ainm cuir in eagar

Díorthaítear an aidiacht Laidineach sativa in ainm déthéarmach an phlanda ó satum, ainm briathartha an bhriathair sero, rud a chiallaíonn "síol a chur", rud a thugann le fios gur cuireadh síolta an phlanda i ngairdíní. Tá Eruca sativa difriúil ó E. vesicaria toisc go bhfuil seipil duillsilteacha luatha ann. Measann roinnt luibheolaithe gur fospeiceas de Eruca vesicaria é; E. vesicaria subsp. sativa . Fós féin ní dhéanann daoine eile idirdhealú idir an bheirt acu.[6]

Comhchiallaigh cuir in eagar

 
Bláthra agus torthaí óga an ruacháin
  • Brassica eruca L.
  • Brassica erucoides Hornem.
  • Brassica erucoides Roxb.
  • Brassica lativalvis Boiss.
  • Brassica pinnatifida Desf.
  • Brassica turgida Pers.
  • Brassica uechtritziana Janka
  • Brassica vesicaria L.
  • Crucifera eruca E.H.L.Krause
  • Eruca aurea Batt.
  • Eruca cappadocica Reut.
  • Eruca cappadocica Reut. ex Boiss.
  • Eruca deserti Pomel
  • Eruca drepanensis Caruel
  • Eruca eruca (L.) Asch. & Graebn. nom. inval.
  • Eruca foetida Moench
  • Eruca glabrescens Jord.
  • Eruca grandiflora Cav.
  • Eruca lanceolata Pomel
  • Eruca latirostris Boiss.
  • Eruca longirostris Uechtr.
  • Eruca longistyla Pomel
  • Eruca oleracea J.St.-Hil.
  • Eruca orthosepala (Lange) Lange
  • Eruca permixta Jord.
  • Eruca pinnatifida (Desf.) Pomel
  • Eruca ruchetta Spach
  • Eruca sativa Mill.
  • Eruca stenocarpa Boiss. & Reut.
  • Eruca sylvestris Bubani
  • Euzomum hispidum Link
  • Euzomum sativum Link
  • Euzomum vesicarium (L.) Link
  • Raphanus eruca (L.) Crantz
  • Raphanus vesicarius (L.) Crantz
  • Sinapis eruca (L.) Clairv.
  • Sinapis eruca (L.) Vest
  • Velleruca longistyla Pomel
  • Velleruca vesicaria (L.) Pomel

Tagairtí cuir in eagar

  1. “Eruca vesicaria” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
  2. Med-Checklist: http://ww2.bgbm.org/mcl/PT[nasc briste go buan]axonDetail.asp?Eruca sativa
  3. Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. ISBN 0-340-40170-2.
  4. Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989). Flora of Britain and Northern Europe. ISBN 0-340-40170-2
  5. Huxley, A., ed. (1992). New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan, ISBN 0-333-47494-5
  6. Flora Europaea Search Results. https://websites.rbge.org.uk/cgi-bin/nph-readbtree.pl/feout?FAMILY_XREF=&GENUS_XREF=Eruca&SPECIES_XREF=&TAXON_NAME_XREF=&RANK=