An t-ochtú hoileán is mó sna hOileáin Haváíocha is ea Kahoʻolawe. Is é Kahoolawe an t-oileán Haváíocha is mó gan daoine ina gcónaí ann.

WD Bosca Tíreolaíocht FhisiceachKahoʻolawe
(en) Kahoʻolawe Cuir in eagar ar Wikidata
Íomhá
CineálOileán Cuir in eagar ar Wikidata
Cuid deNa hOileáin Haváíocha Cuir in eagar ar Wikidata
Suite laistigh de/ar ghné fhisiciúilHaváí Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Limistéar riaracháinContae Maui, Hawaii, Hawaii Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 20°33′N 156°36′W / 20.55°N 156.6°W / 20.55; -156.6
Suite i nó in aice le limistéar uisceAn tAigéan Ciúin Cuir in eagar ar Wikidata
Tréithe
Airde os cionn na farraige1,483 ft Cuir in eagar ar Wikidata
Toisí9.7 (leithead) × 18 (fad) km
Imlíne58 km Cuir in eagar ar Wikidata
Achar115.5 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Liostaithe sa National Register of Historic Places
CineálNRHP district
Am18 Márta 1981
Aitheantóir81000205
Gníomhaíocht
ÚinéirHaváí Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh gréasáinkahoolawe.hawaii.gov Cuir in eagar ar Wikidata

Ní raibh fásra méith ariamh ar Kahoʻolawe ó tháinig na chéad daoine ar an oileán. Mar gheall ar easpa uisce mhilis ar an oileán, ní raibh daonra mór ann, cé go bhfuil breis is 544 mír seandálaíochta inniu ann, an fáth a ndearna Ceantar Seandálaíochta Kahoʻolawe ar bun ar chuid mhaith den oileán sa bhliain 1981.

Rinneadh buachailleacht ar an oileán sa 19ú haois. Ag tosnú sa Dara Cogadh Domhanda go 1990, bhain fórsaí armtha na Stáit Aontaithe úsáid as an oileán i gcomhair cleachtaidh agus traenála. Sa bhliain 1993 cuireadh Tearmann Oileán Kahoʻolawe ar bun ar an oileán ar fad. Tá cosc ar ghníomhaíocht ar bith ann seachas a bhaineann le cultúr traidisiúnta na Haváíoch nó leis na pleananna leathana atá ar siúl chun talamh agus dúlra an oileáin a athchóiriú.

Táthar ag úsáid píobánra chun fíoruisce a chur ar ais sa talamh ar Kahoʻolawe.