Liosta turgnamh

Is é seo a leanas liosta de na turgnaimh tábhachtacha stairiúla eolaíochta agus na breathnóireachtaí a léirigh rud éigin mórspéise eolaíochta, de ghnáth i modh stuama nó cliste.

Ceiliúrann tulmhaisiú íocónach na dTáblaí Rudolphacha na réalteolaithe iomráiteacha: Hipparchus, Tolamaes, Copernicus, agus an an t-ainm is feiceálaí, Tycho Brahe.

Réalteolaíocht

• Tomhaiseann Earatastainéas imlíne an Domhain (240 RC)
• Úsáideann Galileo teileascóp chun tabhairt faoi deara go raibh an chosúlacht ann go raibh gealacha Iúpatair ag dul timpeall ar Iúpatar. Tacaíonn an fianaise seo le samhail héilealárnach, agus lagaíonn sí samhail gheolárnach an chosmais (1609)
• Déanann Ole Rømer an chéad mheastachán cainníochtúil ar luas an tsolais sa bhliain 1676, trí agaí ghluaisne na satailíte Io timpeall Iúpatair, ag baint leasa as teileascóp.
• Braitheann Arno Penzias agus Robert Wilson radaíocht chúlrach mhicreathonnach an chosmais, ag tabhairt tacaíochta do Theoiric na hOllphléisce (1964)
• Lainseálann Kerim Kerimov Kosmos 186 agus Kosmos 188 mar thurgnaimh ar haiste nasctha uathoibríoch, ag déanamh ceannródaíochta i dtreo stáisiúin spáis a fhorbairt (1967)
• Faigheann Tionscadal Cosmeolaíochta an Ollnóva agus Foireann Chuardaithe an tArd-Z Ollnova amach, trí Thíopa 1a Ollnóvaí a bhreathnú, go bhfuil fairsingiú na Cruinne ag luasghéarú (1998)