Is téarma leathan é Lipidí nach bhfuil dea-shainithe. Folaíonn an téarma gach móilín atá sailltuaslagtha (lipi-fileach), móilíní atá sa nádúr, mar shampla saillte, céaracha, olaí, colaistéaról, stéarólaí, vitimíní sailltuaslagtha (mar vitaimíní A, D, E and K), monaiglicrídí, déghlicrídí, fosfailipidí, agus eile. Is iad na príomhfheidhmeanna bitheolaíocha atá ag na lipidí ná stóráil fuinnimh, feidhmiú mar chomhábhar structúrach na gcillscannán, agus ach go háirithe gníomhú mar mhóilíní comharthaíochta.

Phospholipid structure.png

Cé go n-úsáidtear an téarma ‘lipid’ go comhchiallach leis an téarma 'saill' nó 'geir', ní hionann iad, ach is foghrúpa de lipidí iad na saillte agus tugtar ‘tríghlicrídí’ mar ainm ceimiceach orthu. Ná éirí measctha idir ‘tríghlicrídí’ agus aigéid shailleacha! Is lipidí iad na haigéid shailleacha agus a dhíorthacha ( ina measc tá trí-, dé-agus monaiglicrídí agus fosfailipidí), maille le meitibilítí eile ina mbíonn meitibilítí le stéaról mar chomhpháirt iontu, mar shampla colaistéaról.Is í an triail eibleachtach an modh garbh le haghaidh láithreachta nó neamhláithreachta lipidí i samplaí a dhearbhú.

Is grúpa ilchineálach é na lipidí de chomhdhúile ceimiceacha agus bíonn go leor feidhmeanna ríthábhachtacha bitheolaíochta ag baint leo ar nós comhábhair struchtúracha i gcillscannáin, stóráil fuinnimh, agus a bheith rannpháirteach i gcumarsáide comharthaíochta.

De réir sainmhínithe leathan, is móilíní beaga hidreafóbachamfaifileach a tionscnaíodh go hiomlán nó i bpáirt as na fo-aonaid bithcheimiceacha nó na “bloic tógála” iad na lipidí: na grúpaí céataicil agus isipréin. Ag úsáid an chur chuige seo, is féidir na lipidí a roinnt in ocht gcatagóir: aicil shailleacha, glicrilipidí, glicreafosfailipidí, sfingailipidí, siúcrailipidí, polaicéatídí (díorthaithe ó comhdhlúthú foaonaid céataicile .) agus lipidí stéaróil agus préanóil (díorthaithe ó comhdhlúthú foaonaid isipréine) Contents [hide]

Cineálacha LipidíCuir in Eagar

Aicéitile sailleachaCuir in Eagar

GlicrelipidíCuir in Eagar

GlicreafosfailipidíCuir in Eagar

SfingailipidíCuir in Eagar

Lipidí stéaróilCuir in Eagar

Lipidí préanóilCuir in Eagar

SiúcrailipidíCuir in Eagar

PolaicéitídíCuir in Eagar

Feidhmeanna bitheolaíochaCuir in Eagar

ScannáinCuir in Eagar

Stóráil fuinnimh agus meitibileachtCuir in Eagar

Ag comharthúCuir in Eagar

Feidhmeanna eileCuir in Eagar

Cothú agus sláinteCuir in Eagar

TagairtíCuir in Eagar

Féach freisinCuir in Eagar

Naisc sheachtrachaCuir in Eagar