Maxim Gorky

Scríbhneoir Rúiseach agus Sóivéadach a bhí in Alexei Maximovich Peshkov (Rúisis: Алексе́й Макси́мович Пешко́в </link> ; 28 Márta [  – 18 Meitheamh 1936), ar a dtugtar Maxim Gorky go coitianta (Rúisis: Макси́м Го́рький </link> ), agus ba smaointeoir mór sóisialach a bhí ann a chuir an sóisialachas chun cinn. Ainmníodh é cúig huaire don Duais Nobel sa Litríocht. Sular tháinig rath air mar údar, thaistil sé ar fud Impireacht na Rúise agus chuaigh sé ó phost go post go minic, taithí a d'imir tionchar ar a chuid scríbhneoireachta níos déanaí ina shaol.

Maxim Gorky

Ainm sa teanga dhúchais	(ru) Алексей Максимович Пешков
Beathaisnéis
Breith	16 Márta 1868 (Iúlach) Nizhny Novgorod (Impireacht na Rúise)
Bás	18 Meitheamh 1936 68 bliana d'aois Gorki-10 (an tAontas Sóivéadach)
Siocair bháis	Niúmóine
Áit adhlactha	Reilig Bhalla na Creimile
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Aindiachas
Áit chónaithe	Capri Sorrento Nizhny Novgorod Cathair Pheadair Moscó
Teanga dhúchais	an Rúisis
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Belles-lettres
Gairm	scríbhneoir, dírbheathaisnéisí, iriseoir, dialannaí, polaiteoir, comhairleoir amharclainne, file, iriseoir tuairime, drámadóir, úrscéalaí, foilsitheoir
Tréimhse oibre	1892 –  1936
Fostóir	Teach Pushkin
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Sóisialta Daonlathach an Lucht Oibre den Rúis
Ball de	Aontas Scríbhneoirí APSS
Gluaiseacht	Réalachas sóisialach
Ainm cleite	Максим Горький Иегудиил Хламида
Teangacha	An Rúisis
Ghlac sé/sí páirt i
1934	1934 Soviet Writers' Congress (en)
30 Aibreán 1907 (Iúlach)	5th Congress of the Russian Social Democratic Labor Party (en)
Saothar
Saothar suntasach Twenty-six Men and a Girl (en) (1890) The Mother (en) (1902) The Lower Depths (en) (1913) My Childhood (en) (1925) The Life of Klim Samgin (en)
Suíomh a chartlainne	University of Pennsylvania Libraries (en) [ Ms. Coll. 30] Leabharlann na Comhdhála [ mm 80001734]
Teaghlach
Céile	Yekaterina Peshkova Maria Andreyeva
Páiste	Maxim Peshkov  ( Yekaterina Peshkova)
Croineolaíocht
Márta 1933-Deireadh Fómhair 1933	Nazi book burnings (en)
Gradam a fuarthas (27 Deireadh Fómhair 1932)  Ord Leinín (1903, 1904)  Griboyedov Prize (en)  Académicien honoraire des Beaux-Arts (fr)
Ainmnithe do (1933) Duais Nobel sa Litríocht (1928) Duais Nobel sa Litríocht (1923) Duais Nobel sa Litríocht (1918) Duais Nobel sa Litríocht
Síniú

Is iad na saothair is cáiliúla de chuid Gorky a chuid gearrscéalta luatha, a scríobhadh sna 1890í (Chelkash, Old Izergil, agus Fiche Sé Fir agus Cailín); imríonn The Philistines (1901), The Lower Depths (1902) agus Children of the Sun (1905); dán, The Song of the Stormy Petrel (1901); a thriológ dhírbheathaisnéiseach, My Childhood, In the World, My Universities (1913–1923); agus an t-úrscéal, Máthair (1906). Mheas Gorky féin gur theip ar chuid de na saothair seo, agus is minic a cháineadh Máthair; Shíl Gorky é féin go raibh Máthair ar cheann de na teipeanna ba mhó a bhí aige. Mar sin féin, cuireadh fáilte níor croíúla roimh roinnt saothar iar-réabhlóideach nach bhfuil mórán clú orthu amhail na húrscéalta The Artamonov Business (1925) agus The Life of Klim Samgin (1925–1936); meastar an dara ceann a bheith ina shárshaothar agus uaireanta breathnaíonn léirmheastóirí air mar shaothar nua-aoiseach. Murab ionann agus a chuid scríbhinní réamhréabhlóideacha (a dtugtar aitheantas dóibh mar gheall ar a "frith-síceolaíocht") tá difríocht idir saothair dhéanacha Gorky ina bhfuil léiriú débhríoch ar Réabhlóid na Rúise agus "spéis neamh-nua-aimseartha i síceolaíocht an duine" (mar a thug DS Mirsky faoi deara). Bhí baint aige lena cohmhscríbhneoirí Rúiseacha Leo Tolstoy agus Anton Chekhov, agus luann Gorky iad beirt ina chuimhní cinn.