Moscó

Is é Moscó (Rúisis: Москва́) príomhchathair na Rúise, suite in iarthar na tíre. Bhí daonra thart ar 10 milliún ann sa bhliain 2005. Is lár-ionad é do chúrsaí polaitiúla, airgeadais, oideachais agus iompair na Rúise.

Moscó
Москва (ru)
Flag of Moscow (en) Coat of arms of Moscow (en)
Aintiún	Moya Moskva (en) (Iúil 5, 1995)
Ainmnithe in ómós	Abhainn Moskva
Suíomh
55.7558°N 37.6178°E / 55.7558; 37.6178
Stát ceannasach An Rúis
Príomhchathair de	An Rúis (1918–) Cúige Mhoscó (1929–) Central Federal District (en) (2000–)
Daonra
Iomlán	12,500,123 (2018)
Teanga, nó leagan teanga	An Rúisis
Tíreolaíocht
Cuid de	Central Federal District (en)
Achar dromchla	2,562 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Abhainn Moskva, Abhainn Yauza, Vodootvodny Canal (en) , Skhodnya derivation channel (en) agus Moscow Canal (en)
Airde	156 m
Ar theorainn le	Cúige Mhoscó Cúige Kaluga (Iúil 1, 2012)
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Verticali (en)
Bunaitheoir	Yuri Dolgorukiy (en)
Cruthú	unknown value (<Aibreán 4, 1147)
Eachtra barrthábhachtach	sack (en) (1238) plague epidemic (en) (1353) conflagration (en) (1365) Siege of Moscow (en) (1382) bás trí dhó (1571) Polish-Lithuanian occupation of Moscow (en) Plague Riot (en) French occupation of Moscow (en) Fire of Moscow (en) (1547) Q28667906 (1488) Fire of Moscow (en) Meitreo Mhoscó General Plan for reconstruction of Moscow (en) Battle of Moscow (en) 800th Anniversary of Moscow (en) (Meán Fómhair 1947) Siege of Moscow (en) Q55658749 Siege of Moscow in 1238 (en) Q4303937 Evacuation in the Soviet Union (en) (1940s)
Éarlamh	Naomh Seoirse
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	Mayor of Moscow (en)
Comhlacht reachtach	Moscow City Duma (en)
• Ceannaire an rialtais	Sergey Sobyanin (en) (Deireadh Fómhair 21, 2010)
Údarás breithiúnach is airde	Constitutional (charter) court of a subject of the Russian Federation (en)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	14,300,000,000,000 ₽ (2016) )
OTI ainmniúil in aghaidh an duine	1,157,000 ₽ (2016)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	101001–135999
Lonnaithe i gcrios ama	Moscow Time (en) UTC+03:00
Glaochód	495, 499 agus 095
Eile
Láithreán gréasáin	mos.ru

Tá sé mar áit chónaithe d'uachtarán na Rúise, atá ina chónaí sa Kremlin. Tá clú agus cáil bainte amach ag an Kremlin ós rud é go bhfuil sé suite i gceartlár Mhoscó. Ón Kremlin is féidir an Chearnóg Dhearg (soir), Gairdín Alacsandair (siar) agus Abhainn Moskva (deas) a fheiceáil.

An Chearnóg Dhearg

Iompar

Tá ceathair aerfort idirnáisiúnta (Bhnúcobho, Domodedebho, Siúcobhscaí agus Seiriméitiebhó) ag an cathair. Freastalaíonn 9 stáisiúin traenach agus 3 chalafort abhainn an cathair. Ó 1935 oibríonn an meitreo.

Suíomh

Tá Moscó suite i lár an chuid Eorpach den Rúis, idir na habhainn Oca agus Bholga. Is é 1081 km2 achar na cathrach (2006). Tá an chuid is mó (877 km2) suite taobh istigh den chuar-mhótarbhealach MKAD, agus an 204 km2 eile – taobh amuigh de. Is é 156m an airde mheánach os cionn leibhéal na mara. Tá an pointe is airde – 225m – suite ar an Ard Theóiplaí Stan. Tá an abhann Moscó 38km ar fhad taobh istigh den MKAD.

Crios ama

Tá Moscó suite sa chrios ama Moscó (UTC+3).

Fásra

Tá 34,300 ha (nó an triú cuid na cathrach go léir) faoi ghlas.

I Moscó tá páirceanna agus coillte móra ann mar Ismaidhlobhscí, Timíriasebhscí, Filiobhscí, Liúblinscí, Bútobhscí, Bitsebhscí, Kusmínscí, Kúscobjo, an Gáirdín na Lus, Gáirdín Niescútsní, Bitsebhscí, na séadchomhartha Tsaritsinó agus Kolomenskoe.

Tá cuid den Pháirc Náisiúnta Losíní Ostrobh (Inis na Mús) suite laistigh den chathair.