Murchadh Ó Ceallaigh

rí Uí Mhaine

An chéad rí is daichead Uí Mhaine agus ochtú Ceann na Fine ba ea Murchadh Ó Ceallaigh (bás 1186).

Infotaula de personaMurchadh Ó Ceallaigh
Teaghlach
AthairTadhg Ó Ceallaigh

Stair cuir in eagar

Maraíodh an t-iar-rí, Conchúr Meánmhaighe, i gCath na gConchúr sa bhliain 1180 le linn éirí amach in éadan rí na gConnacht.[1]

Is amhlaidh gurbh é Murchadh ina mac le Tadhg Ó Ceallaigh, a bhí fuadaithe sa bhliain 1145 ag Toirdhealbach mac Diarmada Ó Briain, rí Thuamhan.

Éirithe amach cuir in eagar

Le linn na mblianta 1183–1186, tharla tuilleadh achrainn i measc Uí Conchúir, agus mar thoradh bhí ar Ruaidrí Ua Conchobair éirí as an ríogacht ar son a mhic, Conchúr Meánmhaighe.[2]

Go gairid ina dhiaidh sin, chuaigh Conchúr i ngleic le Murchadh, a raibh aige an tiarnacht is mó sa ríocht. Insítear sna hannála gur maraíodh Murchadh ag Conchúr.[3] Maraíodh Chonchúr féin sa bhliain 1189.[4]

Muintir cuir in eagar

Dúirt John O'Donovan go raibh comharba Mhurchadha, Domnall Mór Ua Cellaigh (bás 1221) ina shinsear gach Ó Ceallaigh a bhí ar marthain sa 17ú haois. B'fhéidir nach dtugann seo le fios ach gur thit muintir na Mhurchadha as an uasalaicme.

Tagairtí sna hannála cuir in eagar

  • ACM 1181.4: ... Do-rochair beos Aodh mac Conchobhair Ui Cellaigh, ...
  • ACM 1186.7: Murchadh mac Taidhg Ui Ceallaigh tigherna Ua Máine do marbhadh la Conchobhar Maonmaighe.

Foinsí cuir in eagar

  • Corpus of Electronic Texts
  • Francis John Byrne, Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath (1971;2003) Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
  • Gerard Madden, History of the O'Maddens of Hy-Many, 2004. ISBN 0-9529511-7-7.
  • Joseph Mannion, The Life, Legends and Legacy of Saint Kerrill: A Fifth-Century East Galway Evangelist, 2004. ISBN 0-9547698-1-3
  • Denis Walsh, Uí Mhaine
  • Dan P. McCarthy, Synchronisms Curtha i gcartlann 2012-06-08 ar an Wayback Machine, eagrán athbhreithnithe, Coláiste na Tríonóide.

Tagairtí cuir in eagar

  1. Annála na gCeithre Máistrí, ACM 1180.6
  2. ACM 1186.5
  3. ACM 1186.7
  4. ACM 1189.8


Réamhtheachtaí
Conchobar Maenmaige Ua Cellaigh
Rí Uí Mhaine
1180–1186
Comharba
Domnall Mór Ua Cellaigh