Nós (iris)
Is iris chultúir agus stíl mhaireachtála í NÓS a chlúdaíonn ceol, scannáin, taisteal, cúrsaí reatha, dearadh agus gníomhachas[1]. Seoladh an chéad eagrán ar an 17 Márta 2008 (Lá Fhéile Pádraig) le linn Sheachtain na Gaeilge.
  | |
| Cineál | tréimhseachán |
|---|---|
| Cárta innéacs | |
| Teanga | an Ghaeilge |
| Am tosaigh | 17 Márta 2008 |
| Bunaitheoir(í) | Tomaí Ó Conghaile |
| Tréith | |
| Príomhábhar | ceol |
| Eagarthóir | Conor Torbóid |
| Suíomh | nos.ie |
    | |
Ba é Tomaí Ó Conghaile, iar-leaseagarthóir le Lá Nua agus láithreoir le BBC Raidió Uladh, a bhunaigh NÓS agus bhí sé ina eagarthóir ar an iris ar feadh deich mbliana. Ceapadh Maitiú Ó Coimín mar eagarthóir i 2018 agus tháinig Conor Torbóid i gcomharbas air i 2023.[2]
Stair
cuir in eagarLá Fhéile Pádraig 2008 a chuir Tomaí Rua Ó Conghaile an chéad eagrán den iris NÓS ar líne.[3] Foilsíodh an iris go míosúil, saor in aisce, ar an idirlíon ar dtús. Scaipeadh na chéad sé eagrán den iris mhíosúil a chuirtí le chéile i seomra suí an eagarthóra i mBéal Feirste go dtí gur aimsíodh tuairim is 400 síntiúsóir a thug an t-airgead a theastaigh leis an rud a chur i gcló den chéad uair i mí Dheireadh Fómhair na bliana 2008. Scaipeadh é ar na meáin shóisialta a bhí ann ag an am – Bebo, MySpace agus an córas ríomhphoist.[3]
De réir a chéile bhí NÓS ar fáil i siopaí dála An Siopa Leabhar i mBaile Átha Cliath agus An Ceathrú Póilí i mBéal Feirste. Ansin tháinig an nuachtán Gaelscéal ar an saol agus bhí socrú ann NÓS a chur isteach mar fhorlíonadh uair sa mhí. Fuarthas maoiniú ó Fhoras na Gaeilge le leagan clóite a bhí níos téagartha a chur amach in 2012 agus bhí fáil ar an iris i siopaí móra ar nós Eason’s ar fud na hÉireann ar feadh trí bliana – ó 2012 go 2015. Bhí isteach is amach le míle cóip den iris chlóite á gceannach gach mí i gcaitheamh na mblianta sin.
I mblianta tosaigh na hirise bhíodh alt amháin fánach Béarla ann a dhéanann spochadh as an tslí a mbíonn ailt fhánacha Ghaeilge i roinnt de na nuachtáin Bhéarla.
Bhronn Foras na Gaeilge conradh nua orainn in 2014 le hiris ar líne a chur ar fáil. Tháinig méadú “mór millteach” ar líon na léitheoirí i ndiaidh don iris an suíomh nua idirlín a chur i bhfeidhm in 2015. Idir 2015-2023, bhí os cionn milliún cuairt tugtha ag 540,000 léitheoir ar NÓS ó foilsíodh na chéad ailt ar www.nos.ie ar an 15 Eanáir 2015.[3]
Ar an 1 Feabhra 2018, ghlac Maitiú Ó Coimín ról an eagarthóra.[4]
Sa bhliain 2023, ceapadh Conor Torbóid, Feirsteach, ina eagarthóir ar NÓS.[5]
Ábhar
cuir in eagarIs iomaí ábhar a scríobhann na hiriseoirí faoi, mar shampla cúrsaí reatha, gnéas, ceol, scannáin agus taisteal.
Naisc sheachtracha
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ "Gaelport". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2018-03-17. Dáta rochtana: 2018-03-17.
- ↑ NÓS (2023-10-06). "‘Ní mise amháin a bheas ar stiúir na hirise’ - Conor Torbóid ina eagarthóir nua ar NÓS" (ga). NÓS. Dáta rochtana: 2024-01-06.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "An iris chultúir NÓS ag ceiliúradh 15 bliain inniu" (ga-IE). Tuairisc.ie (2023-03-17). Dáta rochtana: 2023-10-12.
- ↑ "Iar-iriseoir le Tuairisc.ie ceaptha ina eagarthóir ar NÓS.ie" (ga-IE). Tuairisc.ie (2018-01-12). Dáta rochtana: 2023-10-12.
- ↑ NÓS (2023-10-06). "‘Ní mise amháin a bheas ar stiúir na hirise’ - Conor Torbóid ina eagarthóir nua ar NÓS" (ga-IE). NÓS. Dáta rochtana: 2023-10-12.