Orson Welles

aisteoir agus scannánóir Meiriceánach (1915–1985)

Ba aisteoir agus stiúrthóir Meiriceánach é Orson Welles (6 Bealtaine 1915 - 10 Deireadh Fómhair 1985), ar dhuine de na stiúrthóirí scannán ab fhearr a bhí ariamh ann.[1] Ceaptar nach bhfuil sárú an scannáin “Citizen Kane le fáil. Ní raibh sé ach cúig bhliana fichead d’aois nuair a rinne sé é sin.

Infotaula de personaOrson Welles

(1937) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(en) George Orson Welles Cuir in eagar ar Wikidata
6 Bealtaine 1915
Kenosha, Wisconsin Cuir in eagar ar Wikidata
Bás10 Deireadh Fómhair 1985
70 bliana d'aois
Los Angeles, California Cuir in eagar ar Wikidata
Siocair bháisBás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach)
Áit adhlacthaRonda Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnAn Chríostaíocht agus aindiachas
Scoil a d'fhreastail sé/síTodd Seminary for Boys (en) Aistrigh
School of the Art Institute of Chicago (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga dhúchaisBéarla
Airde183 cm Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmstiúrthóir scannán, aisteoir teilifíse, léiritheoir drámaíochta, aisteoir stáitse, aisteoir gutha, stiúrthóir, aisteoir scannáin, leiritheóir, pearsa raidió, aisteoir saincharachtair, aisteoir, drámadóir, scríbhneoir scripte, draíodóir, léiritheoir scannáin, scríbhneoir Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse oibre1934 –  1985
Ball de
SeánraScannán drámaíochta, scannán mistéire, scannán aicsin, scéinséir, scéinséir síceolaíoch, film noir agus scannán eachtraíochta
Mac/iníon léinn de chuidBoris Anisfeld
TeangachaBéarla
GníomhaireLight Cone (en) Aistrigh
Teaghlach
CéileVirginia Nicolson (1934–1940)
Rita Hayworth (1943–1948)
Paola Mori (1955–1985) Cuir in eagar ar Wikidata
PáirtíDolores del Río
Oja Kodar (1966–1985) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteBeatrice Welles
 ( Paola Mori)
Rebecca Welles
 ( Rita Hayworth) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairRichard Head Welles  agus Beatrice Ives Welles
Gradam a fuarthas
Ainmnithe do
Síniú

IMDB: nm0000080 Allocine: 989 Rottentomatoes: celebrity/orson_welles Allmovie: p116368 119503 TV.com: people/orson-welles IBDB: 7963 AFI: 119503
Spotify: 3OMNuqaefKpUsINmjY7Hlq Musicbrainz: cc98a7f6-1c7f-436b-b7f8-60ef310edd52 Songkick: 214527 Discogs: 236639 Find a Grave: 3587 Cuir in eagar ar Wikidata
19 Feabhra 1926, sa nuachtán Capital Times (Madison, Wisconsin)

Dílleachta a bhí in Welles. Cailleadh a athair an bhliain roimhe sin agus cailleadh a mháthair sé bliana roimhe sin arís nuair nach raibh sé ach naoi mbliana d’aois.

 
Welles in Éirinn i 1931

Welles in Éirinn

cuir in eagar

Bhí eolas maith ag Welles ar Éirinn.[2] Ní raibh sé ach sé bliana déag d’aois nuair a tháinig sé go Gaillimh ar bord an SS Baltic i mí Lúnasa 1931. Bhuail sé isteach chuig an Taibhdhearc agus is cosúil gur casadh an t-aisteoir agus an léiritheoir Mícheál Mac Liammóir leis.

Chaith Welles seal an-ghearr ag staidéar i gColáiste na Tríonóide. Bhuail sé arís le Mícheál Mac Liammóir agus chas sé le Hilton Edwards. D'iarr Welles páirt i ndráma orthu. Fuair sé é agus chuaigh sé ar an stáitse in Amharclann an Gheata ar an 13 Deireadh Fómhair 1931.

Fear a bhfuil otracht ghalrach ag dul di, bhí Welles ina aonar sa bhaile ar an 10 Deireadh Fómhair 1985 nuair a bhuail taom croí é ar feadh na hoíche, gan ach 70 bliain slánaithe aige.

Féach freisin

cuir in eagar
  1. Seosamh Ó Cuaig (Samhain 2014). "Orson Welles agus mná Inis Oírr" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2020-10-10.
  2. TG4. "Orson Welles & The Gate Theatre - TG4 Documentary (17/11/11) (2/2)" (as ga-IE).