Plé:Flannbhuí (dath)

An dath é "oráiste"?

"Is annsin a tchifimís nach dath de chuid na Gaedhilge é "oráiste" ach gur faoi "buidhe" nó "dearg" a chuirtear rudaí den dath sin, agus tchifimís cá luigheann an teorainn eadar buidhe agus dearg. Thig an rannsú sin a dheánamh go fóill.  Ach b'fhearr deifre a dheánamh, nó is goirid uilig a bhéas duine ar bith fágtha beo a bhfuil córas Gaelach na ndathann ina gceann, ar neamhchead do bhrú an Bhéarla agus do leabharthaí amaideacha." (Tagairt: An dath é "oráiste"? https://www3.smo.uhi.ac.uk/oduibhin/cruinneas/oraiste.htm

• Tá flannbhuí ag de Bhaldraithe san EID (https://www.teanglann.ie/en/eid/orange)

• Deir an Bhunreacht, AIRTEAGAL 7 an méid seo a leanas; "An bhratach trí dhath .i. uaine, bán, agus flannbhuí, an suaitheantas náisiúnta."

• Deir 'Foclóir Gaelscoile';

flannbhuí aidiacht ; den dath oráiste.

oráiste ; toradh cruinn súmhar le craiceann tiubh dearg-buí

(Tagairt: Ciarán Dunbar;https://twitter.com/ciarandunbar/status/1448905933170659349)

Roinnt samplaí dá úsáid

• "Tá feidhm leis an bhfógra aimsire flannbhuí go dtí an 2 a chlog inniu." (Tagairt. RTÉ; https://www.rte.ie/news/nuacht/2018/0103/930816-fearg-sa-ghaillimh-faoin-easpa-rabhadh-faoi-stoirm-eleanor/)

• "Bhí an áit anois ina lasracha dearga, uaine, buí, flannbhuí agus corcra, agus téad an cheoil á chasadh is á threorú acu" (Antain Mac Lochlainn; Malairt Scéil - Nuascéalaíochta as Albain. Cois Life 2006)

• "Bhí an carrchlósfolamh agus an solas ard flannbhuí a bhí taobh thiar di ag caitheamh scáile thall is abhus." (Tagairt: Máire Dinny Wren. Go mbeinnse shoiche saor. Éabhlóid 2016)

• "Ansin thug sé gúna fada gorm is flannbhuí amach... " (Tagairt: Darach Ó Scolaí. An Cléireach, 2007)

• ".....é ag breathnú go hamhrasach ar chúr flannbhuí a phionta." (Tagairt:Beairtle Ó Conaire:Iad seo nach bhfaca. Cló Iar-Chonnacht 2010 ) Ériugena (plé) 14:29, 6 Feabhra 2023 (UTC)

• Maidir le Téarma], tá "oráiste" agus "flannbhuí" i gceart mar téarmaí mar dath - Alison ^plé 16:14, 6 Feabhra 2023 (UTC)

  ----

  Thug Ciarán Ó Duibhín le fios nach dath de chuid na Gaeilge é

  "oráiste"! Mhol sé dúinn leas a bhaint as flannbhuí!

  "Is annsin a tchifimís nach dath de chuid na Gaedhilge é "oráiste" ach gur faoi "buidhe" nó "dearg" a chuirtear rudaí den dath sin, agus tchifimís cá luigheann an teorainn eadar buidhe agus dearg. Thig an rannsú sin a dheánamh go fóill.  Ach b'fhearr deifre a dheánamh, nó is goirid uilig a bhéas duine ar bith fágtha beo a bhfuil córas Gaelach na ndathann ina gceann, ar neamhchead do bhrú an Bhéarla agus do leabharthaí amaideacha."

  Tá an Foclóir Beag (Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991)

  • oráiste fir4 toradh súmhar milis agus craiceann buí air a fhásann i dtíortha teo; an deoch a bhaintear as an oráiste.
  • flannbhuí aid3 ar dhath an oráiste (Uaine, bán, agus flannbhuí na dathanna atá ar bhratach na hÉireann)

  Deir an Foclóir Gaeilge-Béarla (Ó Dónaill, 1977)

  * flannbhuí, a3. (Of colour) Orange.

  • oráiste, m. (gs. ~, pl. -tí). Orange.

  *Crann oráistí, orange-tree.

  *Dath ~, orange colour.

  Faraor, tá an chuma ar an scéal go raibh Tearma.ie aineolach ar chóras na ndathanna Gaelacha, nó b'fhéidir go raibh rún daingean acu an teanga a lagú nó a dhéanamh níos éasca son fhoghlaimeoir'.

  Mirabile dictu, níl leagan Gaeilge den téarma 'dumb down' ar fáil i Tearma.ie! Ériugena (plé) 22:41, 6 Feabhra 2023 (UTC)

• Is dath é oráiste agus tá sé go mór chun tosaigh le fada an lá https://www.focloir.ie/en/dictionary/ei/orange Ba chóir an t-alt seo a athrú ar ais. Eomurchadha (plé) 17:00, 23 Meitheamh 2023 (UTC)