An difríocht idir athruithe ar: "Leabhar na hUidhre"

Content deleted Content added
clib: Mobile edit Mobile web edit
clib: Mobile edit Mobile web edit
Líne 5:
Meastar go raibh triúr scríobhnóirí i mbun oibre ar an leabhar. D'aithin [[Richard Irvine Best]] thar a chéile iad de réir a lámhscríobhnóireachta, agus thug sé na litreacha '''A''', '''M''' agus '''H''' dóibh.<ref>R. I. Best, "Notes on the Script of ''Lebor na hUidre''", ''[[Ériu (journal)|Ériu]]'' 6, 1912, ll. 161–174</ref> Creidtear gur chomhaoiseach iad '''A''' and '''M'''. Thosaigh scríobhaí '''A''' an obair, ag scríobh na chéad leathnach de théacsanna ar leith, agus lean '''M''' ar aghaidh léi. D'aithin Best scríobhaí '''M''' le [[Máel Muire mac Céilechair]] meic Cuinn na mBocht, de réir fianaise dhá ''[[probatio pennae|probationes pennae]]'' san imeall, agus an scríbhneoir ag cleachtadh a shíniú. Áit eile sa lámhscríbhinn i nóta níos déanaí, aithnítear Máel Muire mar an té "a scríobh agus and thiomsú an leabhar seo ó leabhair éagsúla". Tá a dhúnmharú ag [[Cluain Mhic Nóis]] i 1106 cláraithe sna ''h[[Annála na gCeithre Máistrí]]'',<ref>''[[Annála na gCeithre Máistrí]]'', [http://www.ucc.ie/celt/published/T100005B/text021.html M1106.7]</ref> rud a thugann am agus áit is déanaí don chuid is mó den lámhscríbhinn. Tamall ina dhiaidh, chuir '''H''' (ainmnithe de bharr dhá sheanmóir (homailí) dá chuid) téacsanna nua éagsúla leis an leabhar, uaireanta thar an mbunchóip (pailmseist), uaireanta ar leathnaigh nua. Bunaithe ar ortagrafaíocht agus ar fhocal iasachta Béarla, molann [[Gearóid Mac Eoin]] go raibh '''H''' ag scríobh ag druidim leis an 13ú haois.<ref>Gearóid Mac Eoin, "The Interpolator H in ''Lebor na hUidre''", ''Ulidia'', December Publications, 1994, pp. 39–46.</ref>
 
''Tar éis díscaoileadh na mainistreach, tháinig an lámhscríbhinn i seilbh an chlann [[Uí Dhónaill]] as [[Contae Dhún na nGall]]. Bhí sí acusan go dtí 1359, nuair a chuireadh ar fhuascailt í féinise agus an ''[[Leabhar Gearr]]'' atá caillte, ar son baill na clainne, ''who hada beenndearnadh takenpríosúnaigh prisonerdíobh ag Cathal Óg [[Ó Conchobhair Sligigh]] (bás. 3ú Mí na Samhna 1362). ÁedFuair RuadAodh O'DonnellRua recoveredUa theDónaill manuscriptan inlámhscríbhinn ar ais i 1470, andagus itd'fhan remained i nDún na nGall go dtí 1631 ar a laghad, nuair a tháingcuireadh tiomsú ''[[Annála na gCeithre Máistrí]]'' chuni críchegcríoch. Ní fios a shuíomh go dtí 1837, whenagus ití wasmar partchuid ofde a collection owned bybhailiúchán Messrs. Hodges & Smith of, [[College Green]], DublinerBaile Átha Cliath. luaite cited byle [[George Petrie (artist)|George Petrie]] in anina essayaiste ondar theteideal "History and Antiquities of Tara Hill". TheCeannaíodh bailiúchán Hodges & Smith collection, 227 manuscriptslámhscríbhinn insan alláireamh, wasag purchasedan byARÉ the Royal Irish Academy ini 1844.<ref>R. I Best and Osborn Bergin (eds.), ''Lebor na hUidre'', Royal Irish Academy, 1929, p. ix; ''[http://www.ria.ie/library+catalogue/leabharnahuidre.html Lebor na hUidre]'', Royal Irish Academy Library and Catalogue</ref>
 
Foilsíodh macasamhail liteagrafach na lámhscríbhinne leis an RIA i 1870.<ref name="eds">{{citation| url =https://celt.ucc.ie//published/G301900/index.html | title = Lebor na hUidre [G301900] | work = CELT | at = Background details and bibliographic information | }}</ref> Foilsíodh [[leagan [[diplomatic editiondioplómatúil]] i 1929 le [[R. I. Best]] and [[Osborn Bergin]];, agus na trí lámh the three hands distinguishedidirdhealaithe le typefacescló-aghaidheanna éagsúla.<ref name="eds"/> Tá scanacháin dhigitigh le fáil ar an suíomh Irish Script Online.
 
==Ábhair==